سرطان 
Oncology defined
 شاخه ای از علم پزشکی که با مطالعه و تشخیص واداره و درمان  سرطان سرو کار دارد
پرستاری سرطان 
از سال 1975 به عنوان شاخه  تخصصی ازپرستاری
 شناخته شده است  این پرستاران توانایی پرستاری از بیماران در سنین مختلف و براساس حیطه های مراقبتی ( مراقبت حاد ، مراقبت در کلنیک ، مراقبت تسکینی ، مراقبت سرپایی ، مراقبت از بیمار مشرف به مرگ و مراکز توانبخشی ) را دارند  
مفهوم سرطان از دید گاه شما ؟
اهمیت سرطان ها
سومین علت مرگ و میر در ایران و دومین در دنیا
دومین گروه بزرگ از بیماری های مزمن و غیر قابل انتقال  ،  
پیشگیری از بسیاری از سرطان ها ( 1/3 موارد ) امکان پذیر است  
عادت هاي جدید زندگی، افزایش مصرف دخانیات ، افزایش جمعیت و مسن تر شدن ترکیب جمعیتی ، از عوامل مسبب افزایش موارد بیماري سرطان محسوب می شوند

سیر طبیعی سرطان ها
میانگین طول عمر بیش از 1000 بیمار سرطانی درمان نشده
   از سراسر دنیا 7/4 ماه بوده است .
بیشترین میزان طول عمر 25 - 19 سال گزارش شده است . 
بقای عمر 5 ساله به منزله درمان قطعی نیست .
انتشار سرطان ها :
پیشرفت موضعی ( شایعترین شکل )
انتشار لنفاتیک ( شکست سد دفاعی موضعی )
انتشار سیستمیک ( بحرانی ترین و سرنوشت ساز ترین حادثه )
اپیدمیولوژی توصیفی 
سن : بیماری کهولت (بعضی سرطانها مختص کودکان هستند) 
جنس :  در مردان بیشتر از زنان دیده می شود 
   در جنس مونث ( پستان ) و مذکر (  ریه)
شغل : سرطان  مثانه در  نقاش ها  یا سرطان پوست در کشاورزان و سرطانهای ریوی در کارگران معادن و ... 
 سن وسال 
سرطان بیماری سالمندی 
دلایل : 
تماس طولانی مدت با عوامل سرطان زا 
تضعیف سیستم ایمنی 
ابتلا به بیماری های مزمن 
مخفی ماندن علائم سرطان به علت کهولت سن ، اختلال تغذیه ای ، ضعف جسمانی ، اختلال حواس 
کاهش توانیی سلول برای ترمیم DNA  صدمه دیده 
رشد تکنو لوزی و طول عمر زیاد 

توزیع جغرافیایی سرطان در ایران 
وفور سرطان در شمال و شمال غربی بیشتر از مناطق جنوبی و جنوب شرقی است 
سرطان مری و معده در شمال ایران و آذربایجان بیشتر است .
“Root words”
Neo- new
Plasia- growth
Plasm- substance
Trophy- size
+Oma- tumor
Stasis- location

اصطلاحات رایج در سرطان
Mitosis(تشکیل سلولهای جدید از طریق تقسیم سلولی )

Invesion(رشد موضعی و تهاجم به بافتهای اطراف )
Metastasis(انتشار سلولهای سرطانی به نقاط دیگر )

Transformation(دگرگونی یک سلول و یا تغییر سلول به سرطان )
Colony(تشکیل مجتمع سلولهای سرطانی )

Angiogenesisآنژیوژنیس : سلولهای بدخیم می توانند جهت تامین نیازشان به اکسیژن و مواد غذایی ، رشد  عروق جدیدی را از بافت میزبان باعث شوند این فرایند را آنژیوژنزیس گویند 

Seeding سلولهای توموری که نزدیک حفرات صفاق و جنب هستند جدا شده و در این حفرات ریخته و در نقاط دیگراین پرده های سروزی پیوند می شوند این باعث ندولهای ریز و متعدد در این پرده می شودند که Seeding گویند 
راه های گسترش نئوپلاسم
1- تهاجم                                        Invasion
رشد تومور اولیه بداخل بافت های اطراف 
عوامل موثر در تهاجم 
1- آنژیوژنز
2-فشار مکانیکی و رشد تومور
3-فقدان چسبندگی سلولی 
4-آنزیم های تومور( پروتئیناز، کلاژناز، هیدرولیز لیزوزومی) 
5-بذر پاشی سرورزی seeding
6- ابزار جراحی 

 2- متاستاز
گسترش  سلول های بدخیم  از مکان اولیه به نقاط دورتر بدن  
متاستاز از طریق:
1- جریان لنف  ( متداولترین راه )
2- جریان خون 
 

 الگوهای رشد غیر سرطانیnon neoplastic
Hypertrophy                         (افزایش اندازه سلول )
مثل حجیم شدن عضلات در اثر ورزش و یا دارو های هورمونی و یا افزایش بار کاری اندام ( هایپرتروفی قلبی )
Hyperplasia                 ( افزایش تعداد سلولها ی یک بافت 
مثل رشد در هنگام بلوغ ، ترمیم زخم، تشکیل کال استخوانی 
Metaplasia(جایگزینی یک سلول بالغ به جای نوعی سلول دیگرکه      مربوط به آن بافت نیست . بافت غددی بجای بافت سنگفرشی در مری
  Dysplasia( تغییر در اندازه وشکل و سازمان سلول بالغ  )

 
الگو های رشد سرطانی
Anaplasia(تکامل معکوس سلول به یک سلول ابتدایی تر  و یک الگوی رشد غیر طبیعی و غیر قابل بازگشت است )
Neoplasia(رشد غیر طبیعی سلولها که به دنبال نیاز 
فیزیولوژیک نباشد
نئوپلاسم ها : 
خوش خیم benign     
بدخیم         malignant   
مراحل ایجاد سرطان 
سرطان در چند مرحله براساس نوع بافت مبتلا ایجاد می شود
به طور کلاسیک این مراحل عبارتند از : 
سلول سالم         دیسپلازی         سرطان درجا         سرطان مهاجم و درگیری وضعی و غدد لنفاوی            متاستاز دور دست 

Characteristics of Neoplasia
MALIGNANT
Undifferentiated
 Uncontrolled Growth
 Invasive
Secretes abnormal proteins
METASTASIZES

   Cell Differentiationتمایز (افتراق) سلولی  
فرآیندی که در خلال آن سلول‌های جوان و نابالغ از ویژگی‌های خاص برخوردار می‌شوند و به شکل و عملکرد بالغ (تخصص یافته) خود دست می‌یابند

Undifferentiatedتمایز نیافته                                   
واژه‌ای که برای توصیف سلول‌ها یا بافت‌هایی استفاده می‌شود که دارای ساختار‌ها یا عملکرد‌های تخصصی (کامل) نیستند. در اغلب موارد، سلول‌های سرطانی تمایز نیافته به سرعت رشد می‌کنند و گسترش می‌یابند.

Body Defenses Against TUMOR
        
1. T cell System/ Cellular Immunity
Cytotoxic T cells kill tumor cells
2. B cell System/ Humoral immunity
B cells can produce antibody
3. Phagocytic cells
Macrophages can engulf cancer cell debris

 خصوصیات تومورها خوش خیم و بدخیم :
تومورهای بدخیم
 (Malignant Tumor ) 
رشد سریع یا به آهستگی
پخش شده ( متاستاز می دهد)
کپسول ندارند 
حتی بعد از درمان ممکن عود کنند
شکل نامنظم یا حاشیه غیر قابل تشخیص
سلولها ازسلولهای مادری بسیار متفاوت 
است
رشد انفیلتراتیو دارند 
خوش خیم
 (Benign Tumor ) 
رشد محدود 
لوکالیزه 
 کپسول دار است 
ندرتا پس ازبرداشتن عود دارد
شکل منظم دارد 
سلولها شبیه سلولهای بافت مادری است 
رشد توسعه یابند ه دارند 
عوامل موثر در ایجاد متاستاز 
 آنژیوژنز ( مهمترین عامل ) 

 مکان های متاستاز سلولهای سرطانی 
 محل متاستاز به عوامل زیر بستگی دارد 1- نوع تومور 
2- میزان جریان خون بافت 
3- درناژلنفاوی ارگان 
محل های متاستاز :
بافت لنفاوی ، کبد، ریه، استخوان ، مغز، غدد فوق کلیه 
پوست ، سیستم عضلانی و طحال بندرت دچار متاستاز می شوند  
نام گذاری تومورها 
 بر اساس موارد زیر صورت می گیرد : 
1- نام بافتی که منشاء می گیرند 
2- خصوصیات بافت شناسی
Benign   نام بافت + کلمه oma  مانند استئو ما – مننژیوما
برای تومور های بدخیم از دو پسوند استفاده می شود 
1- اگر منشاء بدخیمی سلول اپی تلیال باشد 
   نام بافت + کلمه Carcinoma مانند  کارسینومای پروستات 
2- برای بافت همبند
نام بافت + کلمه sarcoma  مانند کندرو سارکوماٰ،لیپو سارکوما
 
استثنا ها 
هپاتوما ( سرطان بدخیم کبد )
ملانوما ( سرطان بدخیم پوست )
میلوما
اگر توموری از بافت جنینی منشاء بگیرد واژه بلاستوما Blastoma  می گیرد . مثل رتینوبلاستوما ؛ نفروبلاستوما 
نامگذاری براساس نام کاشف تومور 
تومور ویلمز ؛ هوچکین 
انواع تومورخوش خیم وبد خیم
مثال تومورهاي خوش خيم :
فیبروما (Fibroma ) درهر كجاي بدن است در رحم بيشتر است ،كپسول دار است  
لیپوما ( Lipoma)خوش خيم شايع در بافت چربي  

لیومیوما ( Leiemy0ma)منشا ئ عضلات صاف ، شايع ترين تومور خوش خيم در زنان است در هر جايي وجود دارد 1% بدخيم مي شود