چکیده

مقدمه: زخم­­پا شایعترین، جدی­ترین و پر­هزینه­ترین عوارض دیابت است و خطر مرگ را در بیماران دیابتی، 2-4 برابر افزایش می­دهد. همچنین پای دیابتی، یکی از علل عمده ایجاد ناتوانی در بیماران مبتلا به دیابت شیرین و یکی از عوارض مزمن و قابل پیشگیری این بیماری نیز به­شمار می­آید.

هدف: این مطالعه به­منظور تعیین وضعیت پای­بیماران مبتلا به دیابت مراجعه کننده به مرکز آموزشی درمانی رازی شهر رشت در سال 1392 انجام گرفت.

روش کار: در یک مطالعه توصیفی_تحلیلی بصورت در دسترس، وضعیت پای 355 بیمار مبتلا به دیابت مراجعه کننده به مرکز آموزشی درمانی رازی شهر رشت در سال 1392 مورد بررسی قرار گرفت. داده­ها از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه­ جمع آوری شد. پرسشنامه شامل: مشخصات فردی، مشخصات بیماری، وضعیت پوست پا، ناهنجاری­های ساختاری پا، نوروپاتی حسی-حرکتی، نبض­های پا و پای­دیابتی بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از نرم­افزار آماری SPSS نسخه 16 و آزمون­های آماری توصیفی و استنباطی کای­اسکویر و رگرسیون لوجستیک استفاده گردید.

نتایج: از بیماران مورد­بررسی1/16% دارای زخم­پا بودند. بر اساس آزمون کای­اسکویر میان زخم پا و پوست خشک و بدون تعریق(01/0P=)، فیشر (004/0P=)، اختلال­در­رشدناخن­های­پا(02/0P=)، تاول(008/0P=)، انگشت­چکشی(05/0P=)، انگشت­چنگالی(001/0P=)، مفصل­شارکوت(02/0P=)، حس درد سطحی با سنجاق و حس ارتعاش با دیاپازون (001/0P=)، نبض پشت­پایی و تیبیای­خلفی راست و چپ(001/0P<)، جوشگاه زخم قبلی(001/0P=)، علت بستری در بیمارستان و سابقه بستری قبلی بعلت مشکلات و ضایعات پاها(001/0P=) ارتباط معنادار وجود دارد. تجزیه و تحلیل نهایی متغیرها بر اساس مدل رگرسیون لوجستیک، نشان داد که متغیرهای مرتبط با وضعیت پای بیماران دیابتی، تاول، انگشت­چنگالی و علت بستری در بیمارستان مرتبط با بیماری دیابت است.

نتیجه­گیری: از آنجاییکه عواملی ازجمله تاول، انگشت­چنگالی و علت بستری در بیمارستان مرتبط با بیماری دیابت در بروز زخم­پا تاثیر­گذار هستند، پرستاران می­توانند با شناسایی این عوامل خطر نقش موثری در پیشگیری و درمان به­موقع زخم­پا داشته باشند.

کلید واژه ها: پای­دیابتی- دیابت­شیرین- زخم­پا

صفحه

فصل اول: کلیات

1-1 بیان مساله                                                                                                           1

2-1 اهداف پژوهش                                                                                                     5

3-1 سوالات پژوهش                                                                                                      5

4-1فرضیات پژوهش                                                                                                      6

5-1 تعریف واژه های کلیدی(نظری و عملی)                                                                           6

6-1 پیش فرض ها                                                                                                               8                         

7-1 محدودیت های پژوهش                                                                                            9

فصل دوم: زمینه و پیشینه تحقیق

1-2 چارچوب پژوهش                                                                                                    10

2-2 مروری بر مطالعات انجام شده                                                                                       37

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

1-3 نوع پژوهش                                                                                                              48

2-3 جامعه پژوهش                                                                                                            48

3-3 نمونه پژوهش- تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری                                                   48

4-3 مشخصات واحدهای مورد پژوهش                                                                             49                                              

5-3 محیط پژوهش                                                                                                      49    

6-3 ابزار گردآوری اطلاعات                                                                                           49                 

7-3 تعیین اعتبار علمی ابزار                                                                                                  52

8-3 تعیین اعتماد علمی ابزار                                                                                            52               

9-3 روش گردآوری اطلاعات                                                                                      52

10-3 روش تجزیه و تحلیل داده ها                                                                                        54

11-3 ملاحظات اخلاقی                                                                                                   55

فصل چهارم: نتایج تحقیق

1-4 یافته های پژوهش                                                                                                56                   

2-4 جداول                                                                                                            58

فصل پنجم: بحث و بررسی یافته ها

1-5 بحث و بررسی یافته ها                                                                                                86                         

2-5 نتیجه گیری نهایی                                                                                                   98

3-5 پیشنهاد برای کاربرد یافته های پژوهش                                                                          100

4-5 سایر پیشنهادات                                                                                              101

1. منابع                                                                                                                       103
2. پیوست ها

فهرست جداول

شماره و عنوان                                                                          صفحه

جدول شماره 1: توزیع فراوانی مشخصات دموگرافیک واحدهای مورد پژوهش                                  58       

جدول شماره 2: توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب شاخص توده بدنی                             60    

جدول شماره 3: توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب مصرف سیگار و الکل                             61

نمودار شماره 1: توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش با مصرف سیگار بر حسب معیار pack years  62

جدول شماره 4: توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب مشخصات بیماری دیابت                 63

نمودار شماره 2: توزیع واحدهای مورد پژوهش بر حسب درمان فعلی     64

نمودار شماره 3: توزیع واحدهای مورد پژوهش مصرف کننده قرص بر حسب نام داروهای مصرفی             65

جدول شماره 5: توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب بیماری های همراه چارلسون                    66     

جدول شماره 6: توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب خطر میرایی بیماری­های همراه چارلسون 67

جدول شماره7: توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب وضعیت بستری در بیمارستان              68

جدول شماره 8: توزیع فراوانی واحدهای مورد پژوهش بر حسب علت بستری قبلی در بیمارستان              69

جدول شماره 9: توزیع واحدهای مورد پژوهش بر حسب وجود و محل جوشگاه ناشی از زخم قبلی  70

جدول شماره 10: توزیع واحدهای مورد پژوهش بر حسب وجود، محل و نمره زخم فعلی                  71 

جدول شماره 11: تعیین ارتباط بین ضایعات پوستی و زخم پا د رافراد مبتلا به دیابت                             72

جدول شماره 12: تعیین ارتباط بین ناهنجاری های ساختاری و زخم پا در افراد مبتلا به دیابت             73

جدول شماره 13: تعیین ارتباط بین نوروپاتی حسی- حرکتی و زخم پا در افراد مبتلا به دیابت             74

جدول شماره 14: تعیین ارتباط بین وضعیت نبض­های پای راست و چپ و زخم پا در افراد مبتلا به دیابت 75 

جدول شماره 15: تعیین ارتباط بین زخم پا و جوشگاه ناشی از زخم قبلی                                      76

جدول شماره 16: تعیین ارتباط بین مشخصات دموگرافیک و وجود یا عدم­وجود زخم­پا                            77    

جدول شماره 17: تعیین ارتباط بین شاخص توده بدنی و وجود یا عدم وجود زخم پا                           79

جدول شماره 18: تعیین ارتباط بین وجود یا عدم وجود زخم پا و خطر میرایی(برحسب شاخص بیماری های همراه چارلسون) در افراد مبتلا به دیابت                                                                                    80

جدول شماره 19: تعیین ارتباط بین مصرف سیگار و الکل و وجود یا عدم وجود زخم­پا                          81

جدول شماره20:تعیین ارتباط میان میزانPack yearو وجود یا عدم­وجود زخم­پا در افراد سیگاری   82      

جدول شماره 21: تعیین ارتباط بین وجود یا عدم وجود زخم پا و مشخصات بیماری دیابت در افراد مبتلا 83

جدول شماره 22: تعیین ارتباط بین سابقه بستری و علت مراجعه به بیمارستان و وجود یا عدم وجود زخم پا در افراد مبتلا به دیابت                                                                                                          84

جدول شماره 23: تعیین عوامل مرتبط­با وضعیت پای­بیماران مبتلا به دیابت با استفاده از رگرسیون­لوجستیک    85