فهرست مطالب
عنوان                                             صفحه
فصل اول: کلیات
1-1  مقدمه    3
1-2  بیان مسئله    3
1-3  ضرورت تحقیق    4
1-4  اهداف تحقیق    5
1-5  فرضیه های تحقیق    5
1-6 جامعه آماري و نحوه گردآوري اطلاعات    6
1-7  روش تحقیق    6
1-8  استفاده کنندگان از تحقیق    7
1-9 تعريف مفاهيم و واژگان عملياتي    7
1-10 ساختار کلی تحقیق     9
فصل دوم: ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق
2- 1 مقدمه    11
2-2 تعریف نقدشوندگی    11
2-3 دلایل اهمیت نقدشوندگی    13
2-3-1 اهمیت نقدشوندگی در رشدو توسعه بازار    14
2-3-2 نقدشوندگی معیاری برای ارزیابی ریسک    15
2-3-3 تاثیر نقدشوندگی بر هزینه سرمایه    15
2-3-4 نقدشوندگی عامل بهبود عملکرد شرکتها و کل اقتصاد    16
2-3-5 نقدشوندگی اوراق بهادار عامل مورد توجه در مدیریت سبد    16
2-3-6 تاثیر نقدشوندگی بازار بر بازده سهام    17
2-3-7 کاربرد نقدشوندگی در قیمت گذاری دارایی ها    17
2-3-8 تاثیر نقدشوندگی در نوآوری های توسعه ای بازار سرمایه    18
2-4  معیارهای متداول سنجش نقدشوندگی    19
2-5 اقدامات لازم جهت افزایش نقدشوندگی بازار    21
 2-6 مفهوم جهش برای نقدشوندگی     22
2-7 شاخص های اندازه گیری نقدشوندگی    22
2-8 میزان سهام شناور آزاد    26
2- 9 ریسک نقدشوندگی    31
2-10 بازده سهام    33
2-11 بازده تحقق یافته در مقابل بازده مورد انتظار     34
2-11-1 بازده تحقق يافته    34
2-11-2 بازده مورد انتظار    34
2-12 اجزاي بازده    34
2-12-1 سود دريافتي    34
2-12-2 سود (زيان) سرمايه    35
2-13 بازده غیرعادی سهام    36
2-14 ریسک    39
2-14-1 اندازه گیری ریسک    40
2-14-2 منابع ریسک    40
2-15 انواع ریسک    42
2-15-1رابطه ریسک وبازده     42
2-16 مجموعه سرمایه گذاری    43
2-17 ریسک مجموعه سرمایه گذاری    43
2-18 تئوری پرتفولیو    44
2-19 پیشینه تحقیق    45
2-19-1 تحقیقات خارجی    45
2-19-2 تحقیقات داخلی    48
2-20 خلاصه فصل     50
فصل سوم: روش‌ تحقیق
3-1 مقدمه     52
3 ـ 2  روش تحقيق    52
3 ـ 3  جامعه مطالعاتي و نمونه آماري    54
3-4 مدل تحقيق و شيوه اندازه¬گيري متغيرها    55
3-4-1 متغیر وابسته     56
3-4-2 متغیر مستقل    57
3-4-3 متغیر های کنترل    57
3 ـ 5  روش و ابزار گردآوري داده¬ها    57
3-6 قلمرو تحقیق     58
3-7 فرضیه های تحقیق     59
3-8 پایایی و اعتبار ابزار تحقیق     59
3-9 روش تجزيه و تحليل داده ها    60
3-10 آزمون های تحقیق    60
3-10-1 مدل رگرسيون    61
3-10-2 آزمون ریشه واحد    62
3-10-3 آزمون خود همبستگي    64
3-10-4 آزمون نرمال بودن پسماندها    65
3-10-5 همبستگي    65
3-10-6  ضريب همبستگي(r)    65
3-10-7  ضريب تعيين (2r)    67
3-11 خلاصه فصل    67
فصل  چهارم: تخمین مدل
4-1 مقدمه    69
4-2 آمار توصیفی داده های تحقیق    69
4-3 آزمون مانایی    71
4-4 مراحل برآورد مدل    72
4-4-1 مدل اول    72
4-4-1-1 نتایج حاصل از برآورد مدل اول    74
4-4-2 مدل دوم    75
4-4-2-1 نتایج حاصل از برآورد مدل دوم    76
4-4-3 مدل سوم    77
4-4-3-1 نتایج حاصل از برآورد مدل سوم    78
4-4-4 مدل چهارم    79
4-4-4-1 نتایج حاصل از برآورد مدل چهارم    80
4-5 خلاصه فصل    81
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1 مقدمه    83
5-2 نتیجه گیری    83
5-3 محدودیت های تحقیق    86
5-4 پیشنهادات مبتنی بر آزمون فرضیه ها    87
5-5 پیشنهادات برای تحقیقات آتی    87
منابع:
منابع فارسی    89
منابع لاتین    91
پیوست و ضمائم:
پیوست الف: شرکتهای نمونه تحقیق    93
پیوست ب: خروجی های نرم افزار    95
 
فهرست جداول
عنوان                                             صفحه
(جدول 3-1) حذف سیستماتیک شرکت ها    55
(جدول 4-1) آماره توصیفی داده های تحقیق    70
(جدول4-2) آزمون مانایی    71
(جدول 4-3) خروجی آزمون چاو مدل اول    73
(جدول 4-4) خروجی آزمون هاسمن مدل اول    73
(جدول4-5) خروجی تخمین فرضیه اول    74
(جدول 4-6) خروجی آزمون چاو برای مدل دوم (فرعی اول)    75
(جدول 4-7) خروجی آزمون هاسمن برای مدل دوم (فرعی اول)    76
(جدول4-8) خروجی تخمین فرضیه دوم (فرعی اول)    76
(جدول 4-9) خروجی آزمون چاو برای مدل سوم (فرعی دوم)    77
(جدول 4-10) خروجی آزمون هاسمن برای مدل سوم (فرعی دوم)    78
(جدول4-11) خروجی تخمین فرضیه دوم (فرعی دوم)    78
(جدول 4-12) خروجی آزمون چاو برای مدل چهارم (فرعی سوم)    79
(جدول 4-13) خروجی آزمون هاسمن برای مدل چهارم (فرعی سوم)    80
(جدول 4-14) خروجی تخمین فرضیه دوم (فرعی سوم)    80 (جدول5-1) خلاصه نتایج آزمون فرضیه اول     84
(جدول5-2) خلاصه نتایج آزمون فرضیه دوم (فرعی اول)     85
(جدول5-3) خلاصه نتایج آزمون فرضیه دوم (فرعی دوم)     85
(جدول5-4) خلاصه نتایج آزمون فرضیه دوم (فرعی سوم)     86
 
 چکیده
 در تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین ریسک نقدشوندگی و بازده غیرعادی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. نمونه آماری پژوهش شامل 130 شرکت در طی دوره زمانی 1385 لغایت 1390 بوده است. در این تحقیق برای مطالعه اثر سه شاخص نقدشوندگی آمیوست، آمیهود و نسبت گردش معاملات بر بازده غیرعادی از طریق روش داده های تلفیقی ایستا استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از وجود یک رابطه مثبت خطی و معنادار بین دو عامل ریسک نقدشوندگی و بازده غیرعادی سهام بوده است. از سوی دیگر نتایج مربوط به آزمون نقدشوندگی با شاخص آمیوست نشان دهنده وجود یک رابطه ی معکوس و معنادار با بازده غیرعادی سهام می باشد. در ادامه نتایج آزمون نقدشوندگی با شاخص آمیهود حاکی از وجود رابطه ای مستقیم و معنادار با بازده غیرعادی سهام می باشد. و با توجه به نتایج آزمون نقدشوندگی با شاخص نسبت گردش به رابطه معناداری با بازده غیرعادی سهام یافت نشد.
واژه های کلیدی: ریسک نقدشوندگی، نقدشوندگی سهام، بازده غیرعادی

فصل اول
کلیات

 
1-1  مقدمه
    در این فصل ابتدا به تبیین مسئله اصلی تحقیق پرداخته شده و سپس اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق، تشریح می گردد،  زیرا ایجاد نقدشوندگی براي اوراق بهادار یکی از مهم ترین کارکردهاي بازارهاي سرمایه به شمار می رود. در واقع، نقدشوندگی مهمترین شاخصه توسعه یک بازار سرمایه را تشکیل میدهد. به همین دلیل، هنگام رتبه بندي میزان توسعه یافتگی بازارهاي سهام، یکی از شاخص هاي اصلی مورد استفاده، درجه نقدشوندگی بازارها می باشد. در ادامه با توجه به موضوع تحقیق که رابطه بین ریسک نقدشوندگی و بازده غیرعادی سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد، مسئله اصلی تحقیق ارائه می گردد. اهداف و فرضیه های تحقیق از مطالب دیگر فصل اول است. درباره روش تحقیق نیز مطالبی بیان می شود و در ادامه، تعریف واژه های اختصاصی تحقیق مطرح خواهد شد.
1-2  بیان مسئله
    به دلیل نقش و اهمیت زیادی که نقدشوندگی در بازارهای سرمایه پیدا کرده است، همان گونه که در مقدمه هم اشاره شد، تبدیل به یکی از مهمترین شاخص ها جهت رتبه بندي میزان توسعه یافتگی بازارهاي سهام شده است ،از طرفی در بازارهای مالی سرمایه گذاران به دنبال بازده¬ای متناسب با سطح ریسک خود می¬ باشند. یکی از ریسک¬¬¬های دارایی، ریسک نقدشوندگی آن است. به دلیل طبیعت ریسک گریزی، سرمایه گذاران به دنبال دارایی¬هایی هستند که بتوانند به سادگی آن را به نقد تبدیل کنند و یا در ازای تحمل این ریسک، بازده اضافی کسب کنند. به نظر می¬رسد در بازارهای سهام تغییرات سهام شناور می-تواند بر میزان نقدشوندگی تأثیر بگذارد.و از آنجا که سرمایه گذاران به بازارهایی روی می آورند که از نقدشوندگی بیشتری برخوردار است، این موضوع می تواند باعث افزایش جذابیت سهم برای سهامدار شده و نهایتاً باعث رونق گرفتن معاملات بازارهای سرمایه میشود.برخي از سرمايه گذاران ممكن است به سرعت به منابع مالي سرمايه گذاري خود نياز داشته باشند كه در چنين مواردي قدرت نقدشوندگي دارايي ها مي تواند اهميت زيادي داشته باشد.
دارايي ها (اوراق بهادار) كه در بورس اوراق بهادار با استقبال انجام معامله روبه رو مي شوند مي توانند بيانگر سرعت نقدشوندگي آنها  باشد،  قابليت نقدشوندگي يك ورقه سهام به معناي امكان فروش سريع آن است ،هر چقدرسهمی را بتوان سريع تر و با هزينه كمتري به فروش رساند، مي توان گفت كه آن سهم ازنقدشوندگي بيشتري بر خوردار است ،اوراق بهاداري كه به طور روزانه و به دفعات مكرر معامله مي شوند، نسبت به اوراق بهاداري كه به دفعات محدود و يا دفعات كم معامله مي شوند، قابليت نقدشوندگي بيشتر و درنهايت ريسك كم تري دارند. در اين تحقيق در نظر داريم كه رابطه بين بازده غیر عادی سهام که همان تفاوت بازده بازار و بازده سهام است را  با ریسک نقدشوندگي مورد بررسي قرار دهيم. نقش عامل نقدشوندگي در ارزشگذاري دارايي ها حايز اهميت است، زيرا سرمايه گذاران به اين موضوع توجه دارند كه اگر بخواهند دارايي هاي خود را به فروش رسانند، آيا بازار مناسبي براي آن ها وجود دارد يا خير؟ هر چقدر قابليت نقدشوندگي يك سهم كمتر باشد، آن سهم براي سرمايه گذاران جذابيت كمتري خواهد داشت، مگر اين كه بازده بيشتري عايد دارنده آن شود.
مسئله اصلی این است که امروزه در حرفه حسابداری از شاخص های مختلفی برای ارزیابی عملکرد واحد تجاری استفاده می شود که از جمله این شاخص ها می توان شاخص نقدشوندگی اشاره نمود. این تحقیق به دنبال آنست که به روش علمی ثابت کند که آیا ریسک نقدشوندگی در بازار بورس ایران توانایی پیش بینی بازده غیرعادی سهام شرکت ها را دارد یا خیر ؟ به عبارت دیگر آیا شاخص نقدشوندگی با تفسیری که از آن خواهیم داشت ، قدرت توضیحی و پیش بینی کنندگی بازده غیرعادی سهام را خواهد داشت؟
1-3  ضرورت تحقیق
    موضوع نقدشوندگي به عنوان يك عامل تعيين كننده بازده سهام از اواسط دهه 1980مطرح شده است. برخي از سرمايه گذاران ممكن است به سرعت به منابع مالي سرمايه گذاري خود نياز داشته باشند كه در چنين مواردي قدرت نقدشوندگي دارايي ها مي تواند اهميت زيادي داشته باشد. ایجاد و گسترش وابستگی های بین المللی در بسیاری از جنبه های سیاسی و اجتماعی، به ویژه در شرایط جهانی شدن اقتصاد، باعث شده است انگیزه های لا‌زم به منظور یکپارچگی سیستمهای مالی از جایگاه ویژه ای برخوردار شود. به تبع آن، اهمیت مسائل حسابداری و ریسک نقدشوندگی در مفهوم جهانی و درک آن بسیار ضروری شده است. در همین راستا، کنترل و بررسی مستمر اقلا‌م کلیدی ترازنامه و ارزیابی مسائل مهم در ترازنامه از جمله نقدشوندگی، توان واریز بدهیها و انعطاف پذیری مالی و همچنین تراکم، تنوع، زمانبندی و کیفیت داراییها و بدهیها بسیار ضرورت دارد. با توجه به اهمیت بسزای ریسک نقدشوندگی، نیاز به پیش بینی بازده غیرعادی سهام در تصمیمات اقتصادی وجود دارد. ریسک نقدشوندگی یکی از بزرگترین چالش های مدیریتی است که بایستی تحت شرایط مختلف و متنوع اقتصادی، مدیریت شود. ریسک نقدشوندگی نسبت به سایر ریسک های اساسی ناظر بر فعالیت های شرکت، حائز اهمیت است.
يكي از موضوع هاي اساسي در سرمايه گذاري ميزان نقدشوندگي دارايي هاست. نقش عامل نقدشوندگي در ارزش گذاري دارايي ها بسيار مهم است؛ زيرا سرمايه گذاران به اين موضوع توجه دارند كه اگر بخواهند دارايي خود را به فروش برسانند، آیا بازار مناسبی برای آنها وجود دارد یا خیر؟ در ریسک نقدشوندگي ، مدير مالي به عنوان يك متخصص در كنار مدير عامل شركت فعاليت مي‌كند و مسئول تامين سرمايه مورد نياز جهت اداره فعاليتهاي  شركت و پرداخت آن را دارد ، همچنين زماني كه شركت اقدام به سرمايه گذاري مي‌كند بايد تصميم خود را در ارتباط با بازده سرمايه اتخاذ نموده و بررسي كند كه آيا ميزان بازده سرمايه پروژه مورد نظر متناسب است يا خير ؟
مديريت در انجام وظايف مختلف براي حصول نقدشوندگي و سود‌آوري در دو نقش متفاوت عمل مي‌كند در يك نقش به عنوان مدير ، يك تصميم‌گير، يك عضو از مجموعه شركت است و هدف او در اين نقش به حداکثر رساندن ارزش شركت در بلند مدت مي‌باشد در نقش ديگر او يك مدير متخصص در امور مالي و بازارهاي پول در زمينه مدیریت نقدشوندگی است. از آنجايي كه مهمترين عاملي كه مديران مالي در ریسک نقدشوندگي مد نظر قرار مي‌دهند، حصول نقدشوندگی و به حداكثر رساندن ارزش شركت در بلند مدت است و از آنجا كه بازده داراييها و بازده سهام را نتيجه كارايي فعاليتها و توان بهره‌برداري شركت از طريق سود حاصل از فروش و سرمايه گذاريها ارزيابي مي‌كنند بررسي رابطه بين ریسک نقدشوندگی و بازده غیرعادی سهام در شركتهاي عضو بورس اوراق بهادار هدف تحقيق مي‌باشد .