فهرست مطالب

عنوان                                                                                                       صفحه

فصل اول: کلیات پژوهش............................................................................... 14-2

1-1- مقدمه. 78

1-2- بیان مسأله پژوهش. 79

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش. 81

1-4- اهداف پژوهش. 82

1-5- فرضيه‌هاي پژوهش. 83

1-6- متغيرهاي پژوهش. Error! Bookmark not defined.

1-6-1- متغيرهاي مستقل. Error! Bookmark not defined.

1-6-2- متغير وابسته. Error! Bookmark not defined.

1-7-3- متغيرهاي كنترلي. Error! Bookmark not defined.

1-7- روش پژوهش و گردآوري داده‌ها. Error! Bookmark not defined.

1-7-1- نوع پژوهش. Error! Bookmark not defined.

1-7-2- جامعه و نمونه ‌آماری. Error! Bookmark not defined.

1-7-3- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه‌ها. Error! Bookmark not defined.

1-7-4- ابزار گردآوری داده‌ها. Error! Bookmark not defined.

1-8- کاربرد نتایج پژوهش. Error! Bookmark not defined.

1-9- تعريف واژه‌هاي كليدي. Error! Bookmark not defined.

1-9-1- مالی رفتاری. Error! Bookmark not defined.

1-9-2- اطمینان بیش‌ از حد مدیریت. Error! Bookmark not defined.

1-9-3- سیاست تقسیم سود. Error! Bookmark not defined.

1-9-4- بازده غیرعادی. Error! Bookmark not defined.

1-10- ساختار پژوهش. Error! Bookmark not defined.

فصل دوم................................................................................................ 40-14

2-1- مقدمه. Error! Bookmark not defined.

2-2- مبانی نظری. Error! Bookmark not defined.

2-2-1- مالی رفتاری. Error! Bookmark not defined.

2-2-2- اطمینان بیش‌ از حد مدیریت. Error! Bookmark not defined.

2-2-2-1- انواع اطمینان بیش‌ از حد. Error! Bookmark not defined.

2-2-2-2- اندازه‌گیری اطمینان بیش‌ از حد مدیریت. Error! Bookmark not defined.

2-2-3- سیاست تقسیم سود. Error! Bookmark not defined.

2-2-3-1- نظریه‌های تقسیم سود. Error! Bookmark not defined.

2-2-3-2- عوامل مؤثر بر سیاست تقسیم سود. Error! Bookmark not defined.

2-2-4- اطمینان بیش از حد مدیریت و سیاست تقسیم سود. Error! Bookmark not defined.

2-2-5- اطمینان بیش از حد مدیریت و فرصت های رشد. Error! Bookmark not defined.

2-2-6- اطمینان بیش از حد مدیریت و واکنش بازار به خبر افزایش سود   Error! Bookmark not defined.

2-3- پیشینه پژوهش. Error! Bookmark not defined.

2-3-1- پژوهش‌های داخلی. Error! Bookmark not defined.

2-3-2- پژوهش‌های خارجی. Error! Bookmark not defined.

2-4- خلاصه فصل. Error! Bookmark not defined.

فصل سوم................................................................................................57-43

3-1- مقدمه. 83

3-2- روش پژوهش. 84

3-3- فرضيه‌هاي پژوهش. 84

3-4- مدل پژوهش. Error! Bookmark not defined.

3-5- متغیرهای پژوهش. Error! Bookmark not defined.

3-5-1- متغیرها و نحوه محاسبه آن‌ها. Error! Bookmark not defined.

3-5-1-1- متغیرهای مستقل. Error! Bookmark not defined.

3-5-1-2- متغیر وابسته. Error! Bookmark not defined.

3-5-1-3- متغیر تعدیل کننده. Error! Bookmark not defined.

3-5-1-4- متغیرهای کنترلی. Error! Bookmark not defined.

3-5-2- نحوه آزمون فرضیه‌ها. Error! Bookmark not defined.

3-5-2-1-  فرضیه اول. Error! Bookmark not defined.

3-5-2-2-  فرضیه دوم. Error! Bookmark not defined.

3-5-2-3- فرضیه سوم. Error! Bookmark not defined.

3-6- جامعه و نمونه آماري. Error! Bookmark not defined.

3-6-1- جامعه آماري. 85

3-6-2- نمونه‌ آماري. 85

3-7- روش جمع‌آوری داده‌ها. 86

3-8-روش تجزیه و تحلیل داده‌ها. 86

3-8- 1- آمار توصیفی. 86

3-8-2- آمار استنباطی. 87

3-8-2-1- رگرسیون. 87

3-8-2-1-1- ضريب تعيين و ضريب تعيين تعدیل شده. 87

3-8-2-1-2- آزمون معنادار بودن در الگوي رگرسيون. 87

3-8-2-1-2-1- آزمون معنادار بودن معادله رگرسيون   88

3-8-2-1-2-2- آزمون معنادار بودن ضرايب. 88

3-8-2-2- نبود خود همبستگی. 89

3-8-3- روش استفاده از داده‌ها. 90

3-8-4- آزمون والد. 90

3-9- خلاصه فصل. 92

فصل چهارم.............................................................................................70-59

۴-1- مقدمه. Error! Bookmark not defined.

4-2- محاسبه اطمینان بیش از حد مدیریت. Error! Bookmark not defined.

۴-3- آمار توصیفی. Error! Bookmark not defined.

4-4- آمار استنباطی. Error! Bookmark not defined.

4-4-۱- آزمون فرضیه اول. Error! Bookmark not defined.

۴-5-2- آزمون فرضیه دوم. Error! Bookmark not defined.

۴-5-3- آزمون فرضیه سوم. Error! Bookmark not defined.

۴-6- خلاصه فصل. Error! Bookmark not defined.

فصل پنجم...............................................................................................77-72

5-1- مقدمه. Error! Bookmark not defined.

5-2- مروری بر نتایج بدست آمده از پژوهش   Error! Bookmark not defined.

5-2-1- نتیجه آزمون فرضیه اول. Error! Bookmark not defined.

5-2-2- نتیجه آزمون فرضیه دوم. Error! Bookmark not defined.

5-2-3- نتیجه آزمون فرضیه سوم. Error! Bookmark not defined.

5-3- پیشنهادهای پژوهش. Error! Bookmark not defined.

5-3-1- پیشنهادهای حاصل از یافته‌های پژوهش. Error! Bookmark not defined.

5-3-2- پیشنهاد برای پژوهش‌های آینده. Error! Bookmark not defined.

5-4- محدودیت‌های پژوهش. Error! Bookmark not defined.

5-5- خلاصه فصل. Error! Bookmark not defined.

منابع و مآخذ. Error! Bookmark not defined.

پیوست شماره1: شرکت‌های نمونه. Error! Bookmark not defined.

فهرست جدول‌ها

شماره و عنوان                                                                                              صفحه

جدول 2-1: خلاصه نتایج پژوهش­های داخلی انجام‌شده در زمینه اطمینان بیش‌ از حد.................35

جدول 2-2: خلاصه نتایج پژوهش­های خارجی انجام‌شده در زمینه اطمینان بیش‌ از حد...............39

جدول 4-1: آمار توصیفی شاخص‌های اندازه‌گیری اطمینان بیش از حد.............................................61

جدول ۴-2: آمار توصیفی متغیرهای پژوهش.............................................................................................61

جدول 4-3: نتایج آزمون فرضیه اول.............................................................................................................62

جدول 4-4: نتایج آزمون رگرسیونی فرضیه دوم........................................................................................64

جدول 4-5: آزمون والد مربوط به ضرایبβ1  و β5...................................................................................65

جدول 4-6: آزمون والد مربوط به ضرایبβ2  و β6....................................................................................65

جدول 4-7: آزمون والد مربوط به ضرایبβ4  و β7...................................................................................66

جدول 4-8: نتایج آزمون رگرسیونی فرضیه سوم.......................................................................................67

جدول 4-9: آزمون والد مربوط به ضرایبβ6  و β7...................................................................................68

جدول 4-10: آزمون والد مربوط به ضرایبβ8  و β9................................................................................68

جدول 4-11: خلاصه نتایج فرضیه‌ها.............................................................................................................69

فصل اول

کليات پژوهش

1-1- مقدمه

در سال‌های اخیر، با تشکیل سازمان بورس اوراق بهادار و افزایش شرکت‌های پذیرفته‌شده در آن و هم‌چنین نوسان‌های مشاهده‌ شده در شاخص‌های آن، موضوع تقسیم سود برای سرمایه‌گذاران، به موضوعی مهم برای افزایش ثروت تبدیل شده است (بنی مهد و اصغری، 1390: 1). تصمیم‌گیری درباره پرداخت سود و مبلغ آن، موضوع مهم و بحث‌برانگیزی در حوزه مديريت شركتي است؛ زيرا در اين تصميم‌گيري، مقدار پولي كه بايد به سرمایه‌گذاران پرداخت شود و هم‌چنين مقدار پولي كه بايد براي سرمایه‌گذاری مجدد انباشته شود، مشخص مي‌شود. تأمين مالي از محل منابع داخلي (عدم توزيع سود نقدي) از طرفي، براي شركت مطلوب به نظر مي‌رسد و از طرف ديگر، ممكن است برنامه سهامداران خرد براي تأمين بخشي از هزينه‌هاي زندگي از اين بخش را تغيير دهد (سعیدی و بهنام، 1389: 61).

نظریه مالی رفتاری در پاسخ به محدودیت‌های موجود در نظریه‌های مالی مدرن و در نتیجه فرض رفتار منطقی، به وجود آمد و در واقع، جایگزین جدیدی برای مدل‌های سنتی و مدرن مالی است. این رویکرد از علم روان‌شناسی، برای درک رفتارهای سرمایه‌گذاران و بازار استفاده می‌شود و جنبه‌های روان‌شناسی رفتار سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی را بررسی می‌نماید. در سال‌های اخیر، بازارهای مالی، شاهد نوسان‌های شدید در قیمت سهام بوده است که به‌شدت، تحت تأثیر رفتارهای سرمایه‌گذاران، دیدگاه‌ها، بینش و تجربه‌های آن‌ها از متغیرهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بوده است؛ در نتیجه لزوم بررسی الگوهای روان‌شناسی و تأثیر آن بر بازارهای مالی احساس می‌شود (اسلامی بیدگلی و طهرانی، 1389: 232).

1-2- بیان مسأله پژوهش

با وجود ادبیات نظری و تجربی گسترده، تنوع در پرداخت سود سهام در طول زمان و در بین شرکت‌ها به‌صورت یک معمای حل‌نشده باقی‌مانده است (دشماخ و همکاران، 2013: 440؛ بن‌ناکور و همکاران، 2006). علی‌رغم اینکه پژوهش‌های زیادی برای حل این معما انجام شده است، هنوز مدیران برای اتخاذ سیاست تقسیم سود از قضاوت خود استفاده می‌کنند (بیکر و پاول، 2005: 407). دستاوردهای قابل‌توجهی در توسعه مدل‌های مالی از دیدگاه رفتاری در ادبیات مالی کسب شده است، ولی در کل، پدیده رفتاری ناسازگاری‌های ادراکی به‌طور کامل در ادبیات مالی گنجانیده نشده است و به‌طور خاص، اثرات آن بر سیاست سود سهام به‌طور کامل مطالعه نشده است (بلچاندران و همکاران، 2013: 2).

به اعتقاد رشید و همکاران (2012: 50) یکی از بحث‌برانگیزترین ناسازگاری‌ها در حیطه مالی رفتاری، اطمینان بیش‌ از حد موجود در سطوح مدیران اجرایی است و توجه زیادی به اطمینان بیش‌ از حد در حیطه مالی شرکت‌ها جلب شده است و پژوهش‌های اخیر، نظیر لین و همکاران (2005)، بن‌دیوید و همکاران (2007)، چن و همکاران (2011)، وو و لیو (2011) و دشماخ و همکاران (2013) اثرات اطمینان بیش‌ از حد و اختیار عمل مدیریتی را در تصمیم‌گیری‌های مالی کلیدی شرکت، مورد بررسی قرار داده‌اند. به‌کارگیری اختیار عمل مدیریت، همواره در اتخاذ تصمیم‌های سیاست تقسیم سود به‌وسیله مدیریت نمود می‌یابد. پژوهش‌هایی در بازارهای مالی توسعه‌یافته انجام شده است، ولی بازارهای توسعه‌نیافته و در حال ظهور، هنوز در حال بررسی است (رشید و همکاران، 2012: 50).

دنیل و همکاران (1998) بیان کردند که تأثیر اطمینان بیش از حد بر اطلاعات شخصی و خصوصی قوی‌تر است و بر اطلاعاتی که به‌طور گسترده نگه‌داری و پذیرفته می‌شوند، ضعیف‌تر است. باورهای مدیریت درباره برخی از فرصت‌های سرمایه‌گذاری ممکن است بر اساس اطلاعات شخصی باشد، در حالی‌که برای دیگران، باورهای مدیر ممکن است به اطلاعات عمومی‌ای که به‌طور گسترده‌ای در دسترس است، وابسته باشد. اطمینان بیش از حد مدیریت در مورد اول نسبت به دومی تأثیر بیشتری دارد. برای ترکیب این ویژگی اطمینان بیش از حد، باید بین پروژه‌های ابتکاری (پروژه‌هایی که بر اساس اطلاعات شخصی مدیریت ارزیابی می‌شوند) و پروژه‌های رشدی که منعکس‌کننده فرصت‌های رشد شرکت است و به‌طور عمومی مشاهده می‌شوند و مدیریت درباره آن‌ها هیچ اطلاعات خصوصی ندارد، تفاوت قائل شد (دشماخ و همکاران، 2013: 446). از این رو در این پژوهش، تأثیر اطمینان بیش از حد مدیریت بر فرصت‌های رشد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی می‌شود.