چکیده

يكي­از بيماري­هاي قرن حاضر كه متاسفانه، جوانان خصوصاً دختران و زنان جوان به آن مبتلا مي­شوند بيماري (MS)‌ مي­باشد كه هنوز از نظر پزشكان متخصص دنيا علت آن مشخص نيست و متاسفانه نظريات گوناگوني را عنوان مي­كنند كه پايه و اساس علمي درستي ندارد.

اين بيماري را اتوايميون يا ويروسي مي­نامند و دليل قانع كننده­اي هم براي آن ندارند و جالب­تر اينكه ويروسي بودن اين بيماري را يكي از دلائل مي­دانند در حاليكه هنوز براي خودشان هم اثبات نشده است ولي اينترفرون درماني را شروع مي­كنند و هزينه گزافي را به بيمار درمانده تحميل مي­كنند.

هدف از تحقیق حاضر شناخت ارتباط بین عناصر اقلیمی دما، تابش و رطوبت  با بیماری MS در سطح شهرستان­های استان گیلان است. داده­هاي تحقیق بر اساس پرسشنامه تنظیم شده، اطلاعات حاصل از مراکز درمانی مربوطه و ایستگاههای هواشناسی استان بدست آمده است. روش تحلیل داده­ها به صورت توصیفی و با استفاده از نرم افزار SPSS و جهت تهیه نقشه­ پراکندگی بیماری­ها و عناصر اقلیمی از  نرم افزار  GIS کمک گرفته شده است.

نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که در منطقه مورد مطالعه بیماری در هر نقطه پراکنده شده و نتیجه آمار نشان دهنده این بوده که بیماری در زنان بیشترین گسترش را داشته و بر اساس نقشه های پهنه بندی عناصر اقلیمی و همپوشانی عناصر نقش عنصر اقلیمی نور خورشید نسبت به عناصر دیگر نقش مهمتری داشته و اگر از دوران کودکی از تابش نور خورشیدی به درستی استفاده گردد در دوران بزرگسالی فرد کمتر دچار بیماری MS قرار می گیرد.

واژگان کلیدی: بیماری، عناصر اقلیمی، پراکندگی بیماری، استان گیلان

فهرست مطالب

عنوان                          صفحه

چکیده.......................................... 1

مقدمه.......................................... 2

فصل اول - کلیات تحقيق

1-1. بيان مسئله................................ 4

1-2. پرسش اصلي تحقيق(مسائله تحقيق)............. 5

1-3. اهداف تحقيق............................... 5

1-4. فرضيه..................................... 5

1-5. هدف كاربردي .............................. 5

1-6. جنبه نوآوري............................... 5

1-7. نوع روش تحقيق............................. 6

1-7-1. روش گردآوري اطلاعات...................... 6

1-7-2. ابزار گردآوري اطلاعات.................... 6

1-7-3. روش تجزيه و تحليل اطلاعات................ 6

1-8. محدودیت ها و موانع تحقیق.................. 6

1-9. روش انجام تحقیق........................... 7

فصل دوم - ادبیات تحقیق

2-1. تعریف MS ................................. 9

2-2. رابطه عرض جغرافیایی با بیماری MS.......... 9

2-3. عناصر و عاملهای اقلیمی ................... 9

2-4. تابش آفتاب................................. 10

2-4-1. تابش خورشیدی –آفتاب..................... 10

2-4-2. عوامل موثر در تابش خورشیدی ............. 10

2-4-3. مقدار انرژی تابش خورشیدی................ 10

فهرست مطالب

عنوان                                               صفحه

2-4-4. فاصله خورشید تا زمین.................... 11

2-4-5. ارتفاع خورشید........................... 11

2-5. عوامل موثر در دما......................... 11

2-6. دمای هوا................................... 11

2-7. رطوبت..................................... 12

2-7-1. رطوبت هوا................................ 12

2-8. سوابق تحقيق............................... 12

2-8-1. سوابق تحقیق در ایران.................... 13

2-8-2. سوابق تحقیق در جهان..................... 15

2-8-3. پیشینه تحقیق در محدوده مطالعاتی......... 17

فصل سوم - روش اجرای تحقیق

3-1. موقعیت جغرافیایی استان گیلان............... 19

3-2. داده های تحقیق............................ 21

3-3. روش اجرای تحقیق........................... 21

3-4. نحوه انجام کار............................ 22

3-4-1. مرحله اول............................... 22

3-4-2. مرحله دوم............................... 23

3-4-3. مرحله سوم............................... 23

فصل چهارم - تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های تحقیق

4-1. انواع MS ................................. 25

4-2-1. عوامل ژنتیکی............................ 25

4-2-2. عوامل محیطی............................. 25

4-3. چه کسانی به MS مبتلا می شوند............... 26

4-4. علائم MS................................... 26

فهرست مطالب

عنوان                                               صفحه

4-5. برخی از علائم مشترک........................ 27

4-6. نور خورشید و ویتامینD...................... 27

4-7. معرض نور خورشید در دوران کودکی.............. 27

4-8. رابطه کشاورزان با شیوع بیماری MS.......... 28

4-9. بررسی انواع بیماری ها در سطح استان........ 28

4-10. بررسی اقلیمی............................. 29

4-11. تحلیل داده های تحقیق..................... 34

4-11-1. جنسیت.................................. 34

4-11-2. محل تولد............................... 34

4-11-3. محل زندگی.............................. 35

4-11-5. تاهل................................... 36

4-11-6. سن..................................... 36

4-11-7. سطح سواد............................... 37

4-11-8. رشته تحصیلی............................ 38

4-11-9. وضعیت اشتغال........................... 38

4-11-10. مدت زمان دوره بیماری................... 39

4-11-11. تاثیر بیماری بر روی زندگی شخص.......... 40

4-11-12. ارتباط بیماری با فصل بهار.............. 40

4-11-13. ارتباط بیماری با فصل تابستان........... 43

4-11-14. ارتباط بیماری با فصل پاییز............. 45

شکل شماره 4-4. پهنه بندی ارتباط بیماران با فصل پاییز 46

4-11-15. ارتباط بیماری با فصل زمستان............ 47

4-11-16. ارتباط بیماری با گرما.................. 49

4-11-17. ارتباط بیماری با سرما.................. 51

4-11-18. ارتباط بیماری با رطوبت هوا............. 53

فهرست مطالب

عنوان                                               صفحه

4-11-19. ارتباط بیماری با باد................... 55

4-11-20. ارتباط بیماری با تابش نور خورشید....... 57

4-12. بررسی بیماران MS بر اساس جنسیت زن........ 59

4-13. بررسی بیماران MS بر اساس جنسیت مرد....... 61

4-14. پهنه بندی جمعیت بیماران در سطح استان..... 63

4-15. ضریب همبستگی عناصر اقلیمی با بیماری...... 65

فصل پنجم - بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1. بحث....................................... 69

5-2. نتیجه گیری................................ 70

شکل 5-1. همپوشانی عناصر اقلیمی استان گیلان...... 71

5-2-1. تفسیر نقشه.............................. 72

5-3. آزمون فرضیات.............................. 72

5-4. پیشنهادات................................. 72

منابع و ماخذ................................... 73

پرسشنامه....................................... 75

فهرست جداول

عنوان                                               صفحه

جدول شماره 3-1. مشخصات ایستگاههای سینوپتیک محدوده مورد مطالعه 21

جدول  شماره 4-1. تعداد بیماران زن و مرد و مجموع آنها در سطح استان گیلان........................................... 63

جدول شماره 4-2. رابطه بیماری با رطوبت هوا...... 65

جدول شماره 4-3. رابطه بیماری با باد............ 66

جدول شماره 4-4. رابطه بیماری با تابش نور خورشید 67

فهرست نمودارها

عنوان                                               صفحه

نمودار شماره 3-1. تعدا بیماران MS در سطح استان به تفکیک جنسیت  23

نمودار شماره 4-1. حداقل دما ایستگاههای سینوپتیک منطقه طی دوره آماری 1391- 1371................................ 29

نمودار شماره 4-2. حداکثر دما ایستگاههای سینوپتیک منطقه طی دوره آماری 1391- 1371................................ 30

نمودار شماره4-3. درجه حرارت ایستگاههای سینوپتیک منطقه طی دوره آماری1391-1371.................................. 31

نمودار شماره 4-4. بارندگی ایستگاههای سینوپتیک منطقه طی دوره آماری 1391- 1371...................................... 31

نمودار شماره4-5. رطوبت نسبی ایستگاههای سینوپتیک منطقه طی دوره آماری1391-1371.................................. 32

نمودار شماره 4-6. باد ایستگاههای سینوپتیک منطقه طی دوره آماری 1391- 1371...................................... 33

نمودار شماره4-7. ساعات آفتابی ایستگاههای سینوپتیک منطقه طی دوره آماری1391-1371.................................. 33

نمودار شماره 4-8. جنسیت بیماران MS............. 34

نمودار شماره 4-9. محل تولد بیماران MS.......... 35

نمودار شماره 4-10. محل زندگی بیماران MS........ 35

نمودار شماره 4-11. تاهل بیماران MS............. 36

نمودار شماره 4-12. سن بیماران MS............... 37

نمودار شماره 4-13. سطح سواد بیماران MS......... 37

نمودار شماره 4-14. رشته تحصیلی بیماران MS...... 38

نمودار شماره 4-15. وضعیت اشتغال بیماران MS..... 39

نمودار شماره 4-16. مدت زمان دوره بیماری بیماران MS  39

نمودار شماره 4-17. تاثیر بیماری بر روی زندگی شخص بیماران MS  40

نمودار شماره 4-18. ارتباط بیماری با فصل بهار بیماران MS 41

نمودار شماره 4-19. ارتباط بیماری با فصل تابستان بیماران MS   43

نمودار شماره 4-20. ارتباط بیماری با فصل پاییز بیماران MS 45

نمودار شماره 4-21. ارتباط بیماری با فصل زمستان بیماران MS    47

نمودار شماره 4-22. ارتباط بیماری با گرما بیماران MS 49

نمودار شماره 4-23. ارتباط بیماری با سرما بیماران MS 51

نمودار شماره 4-24. ارتباط بیماری با رطوبت هوا بیماران MS 53

فهرست نمودارها

عنوان                                               صفحه

نمودار شماره 4-25. ارتباط بیماری با باد بیماران MS  55

نمودار شماره 4-26. ارتباط بیماری با تابش نور خورشید  بیماران MS............................................... 57

نمودار شماره 4-27. رابطه بیماری با رطوبت هوا... 65

نمودار شماره 4-28. رابطه بیماری با باد......... 66

نمودار شماره 4-29. رابطه بیماری با تابش نور خورشید   67

فهرست اشکال

عنوان                                               صفحه

شکل شماره 3-1. موقعیت استان گیلان در کشور....... 20

شکل شماره 4-1. نحوه گسترش بیماری MS در توده بدن 26

شکل شماره 4-2. پهنه بندی ارتباط بیماران با فصل بهار  42

شکل شماره 4-3. پهنه بندی ارتباط بیماران با فصل تابستان   44

شکل شماره 4-5. پهنه بندی ارتباط بیماران با فصل زمستان    48

شکل 4-6. پهنه بندی ارتباط بیماران با فصل گرما.. 50

شکل شماره 4-7. پهنه بندی ارتباط بیماران با فصل سرما  52

شکل شماره 4-8. پهنه بندی ارتباط بیماران با رطوبت هوا 54

شکل شماره 4-9. پهنه بندی ارتباط بیماران با باد. 56

شکل شماره 4-10. پهنه بندی ارتباط بیماران با تابش نور خورشید  58

شکل 4-11. پهنه بندی تعداد بیماران زن در سطح استان    60

شکل شماره 4-  12. پهنه بندی تعداد بیماران مرد در سطح استان   62

 شکل شماره 4-13. پهنه بندی پراکندگی جمعیت بیماران در سطح استان............................................... 64