چکیده

مقدمه: بیماران تالاسمی از مصرف کنندگان مداوم خون می­باشند، ترانسفوزیون خون بدون عارضه، به دانش، اجرای مطلوب و به موقع مهارتهای پرستاری بستگی دارد که می­تواند منجر به افزایش بقاء و عمر بیماران تالاسمی گردد، چگونگی به کارگیری و رعایت استانداردهای پرستاری ترانسفوزیون ایمن توسط پرستاران دارای اهمیت می­باشد، بر این اساس این مطالعه با هدف ممیزی رعایت استانداردهای پرستاری در ترانسفوزیون خون ایمن توسط پرستاران در بیمارستان کودکان شهر تبریز انجام شد.

مواد و روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه اقدام پژوهی است و جامعه پژوهش را کلیه پرستاران شاغل در بخش و درمانگاه خون بیمارستان کودکان تبریز تشکیل می­داد که وظیفه ترانسفوزیون خون را برعهده داشتند. در این مطالعه، از پرسشنامه دو قسمتی که قسمت اول مربوط به ثبت عوامل فردی و شغلی پرستاران و مشخصات کودکان تحت ترانسفوزیون خون و قسمت دوم شامل چک لیست مشاهده­ای برای بررسی وضعیت عملکرد پرستاران در انجام ترانسفوزیون خون، جهت بررسی وضعیت موجود ترانسفوزیون خون و مراقبتهای مربوط به آن و مطابقت آن با استانداردهای مربوطه، استفاده شد. 106 مورد انجام ترانسفوزیون فرآورده­های خونی در کودکان مبتلا به تالاسمی، در بخش و درمانگاه خون مرکز آموزشی کودکان تبریز که توسط 11 نفر از پرستاران در شیفت­های صبح انجام شده بود، مورد مشاهده قرار گرفت و ممیزی بالینی فرایند ترانسفوزیون بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم­افزار SPSS نسخه 13 انجام شد.

یافته‌ها:

حدود 6/63% از پرستاران شرکت کننده در مطالعه (5/45% یک بار و 2/18% دو بار در سال) در مورد فرآیند ترانسفوزیون خون آموزش دیده بودند. در 8/46% موارد چک لیست، عملکرد پرستاران با استانداردها کاملاً مطابقت داشت. اما تنها در 9/0% موارد، پرستاران قبل از شروع ترانسفوزیون خون دستهایشان را شسته و دستکش لاتکس پوشیده بودند و در 2/97%  موارد از مچ بند برای شناسایی کودک استفاده شده بود. میانگین (انحراف معیار) امتیاز کل عملکرد کسب شده پرستاران 05/37 (26/1) ، با کمینه 34 و بیشینه 40 امتیاز از 49 بود.

نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که رعایت استانداردهای پرستاری در فرایند ترانسفوزیون خون به طور کلی مطلوب می­باشد، هرچند در برخی از موارد کاملاً مطلوب نبوده و  نشان­دهنده لزوم توجه به بهبود کیفیت انجام ترانسفوزیون خون می­باشد. بر این اساس توجه به نقاط ضعف عملکرد پرستاران بشدت احساس می­گردد.

کلمات کلیدی: ترانسفوزیون خون، ممیزی، تالاسمی، عملکرد، پرستاران

فهرست عناوین

چکیده

فصل اول

زمینه پژوهش              ............................................................................      1

اهداف پژوهش               ............................................................................      5

سوالات پژوهش          ............................................................................      6

تعريف واژه­های اختصاصی     ............................................................................      7

فصل دوم

چارچوب پنداشتي            ............................................................................      10

مروري بر مطالعات انجام شده     ............................................................................      34

فصل سوم

نوع پژوهش                 ............................................................................      41

جامعه پژوهش               ............................................................................     44

نمونه پژوهش               ............................................................................     44

حجم نمونه                 ............................................................................     44

روش نمونه­گیری             ............................................................................     45

محیط پژوهش                ............................................................................     45

معیارهای ورود و خروج از مطالعه     ............................................................................     46

ابزار جمع‌آوری داده­ها           ............................................................................     46

اعتبار علمی(روایی) ابزار           ............................................................................     47

اعتماد علمی(پایایی) ابزار          ............................................................................     47

روش گردآوری داده­ها                          ............................................................................      47

روش تجزیه و تحلیل داده‌ها      ............................................................................     49

ملاحظات اخلاقی         ............................................................................     50

فصل چهارم

یافته­های پژوهش            ............................................................................     52

فصل پنجم

تفسیر يافته­ها                 ............................................................................     69

نتيجه گيري نهايي          ............................................................................     81

كاربرد يافته­های پژوهش         ............................................................................     83

محدودیت­های پژوهش          ............................................................................     84

پيشنهادات برای پژوهش­های بعدی    ............................................................................     85

ضمائم

فرم جمع آوری اطلاعات

منابع

گواهی پذیرش مقالات

خلاصه انگلیسی

فهرست جداول:

جدول 1-4: مشخصات دموگرافیک کودکان مبتلا به تالاسمی که تحت ترانسفوزیون خون قرار گرفته­اند  .............................................. 53

جدول 2-4: مشخصات دموگرافیک پرستاران شاغل در درمانگاه و بخش خون بیمارستان کودکان  .......................................................... 54

جدول 3-4: رتبه­بندی میزان رعایت استاندارد ترانسفوزیون خون در حیطه عملکرد پرستاران  ................................................................. 55

جدول 4-4: رعایت استاندارد ترانسفوزیون خون در حیطه امکانات بخش  ....................................................................................................... 58

جدول 5-4: رعایت استاندارد ترانسفوزیون خون در حیطه بانک خون  ............................................................................................................. 59

جدول 6-4: تعیین کیفیت عملکرد پرستاران در زمینه ترانسفوزیون خون بر حسب امتیاز درصدی  ........................................................ 60

جدول 7-4: مقایسه میزان رعایت استاندارد ترانسفوزیون خون در ممیزی اول و دوم (پس از اجرای مداخله انجام شده)  ................... 61

جدول 7-4: مقایسه میانگین و انحراف معیار نمره کل عملکرد پرستاران بر حسب تأهل  ............................................................................ 63

جدول 8-4: مقایسه میانگین و انحراف معیار نمره کل عملکرد پرستاران بر حسب محل خدمت  .............................................................. 64

جدول 9-4: مقایسه میانگین و انحراف معیار نمره کل عملکرد پرستاران بر حسب آموزش دیدن یا ندیدن  ............................................ 65

جدول 10-4: ارتباط میزان سابقه کار و تعداد دفعات آموزش دیدن پرستاران با نمره کل عملکرد آنها  ................................................... 66

جدول 9-4: مقایسه میانگین و انحراف معیار نمره کل عملکرد پرستاران بر حسب سمت  ........................................................................... 67

جدول 9-4: مقایسه میانگین و انحراف معیار نمره کل عملکرد پرستاران بر حسب تحصیلات  .................................................................... 68