چکیده

امروزه با توجه به اين كه دفن زباله بدون رعايت مسائل زيست محيطي تهديدات زيادي را به محيط زيست و اقلیم وارد مي كند، انتخاب مكان مناسب و دفن بهداشتي زباله ضروري است. در اين پژوهش سعي بر آن بوده كه  نقش آلودگی زباله­های دفن شده در جعفرآباد مغان بر محیط زیست و اقلیم منطقه مورد بررسی قرار گیرد.روش تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد.

نتایج این بررسی و تحلیل داده­ها نشان میدهد که دفن زباله­های شهری بعلت قرار گرفتن در فاصله 2 کیلومتری نسبت به شهر و جهت باد باعث آلودگی محیط زیست و هوای منطقه شده است. همچنین سوزاندن زباله های باعث کاهش حاصلخیزی خاکهای کشاورزی شده است. در پایان پیشنهاداتی از قبیل طرح مکانیزاسیون جمع آوری زباله با هدف جلوگیری ازایجاد بیماریها ، برطرف کردن نگرانیهای بهداشتی و

ضمن اینکه به عمق آبهای زیر زمینی نیز توجه شود و در انتخاب  محل دفن مناسب با در نظر گرفتن شرایط ژئومورفولوژیکی (زمین شناسی) جغرافیایی و هیدرولوژیکی و اقلیمی منطقه، ارائه گردید.

 واژگان كليدی: زباله شهری، جعفرآباد، آلودگی، اقلیم، محیط زیست.

فهرست

عنوان                                                                                                    شماره صفحه

فهرست جدول­ها............................................. ذ

فهرست شکل­ها.............................................. ر

چکیده.................................................... 1

مقدمه.................................................... 2

فصل اول: کلیات تحقیق .................................... 4

     1-1 بیان مسئله و ضرورت انجام تحقیق.................. 5

     1-2 سوالات تحقیق .................................... 7

     1-3 فرضیه های تحقیق ................................ 7

     1-4 اهداف پژوهش .................................... 7

     1-5 روش و مراحل تحقیق .............................. 9

     1-6 محدودیت ها و مشکلات تحقیق ...................... 10

     1-7 موقعیت اقلیمی و جغرافیایی شهر جعفرآباد......... 10

فصل دوم: پیشینه تحقیق .................................. 15

     2-1 پیشینه تحقیق................................... 16   

     2-2 برنامه ریزی.................................... 17

     2-2-1 برنامه ریزی ناحیه ای......................... 17

     2-3 شهر............................................ 17

     2-4 مواد زاید جامد شهری............................ 18

    2-4-1 زباله شهری .................................. 18

     2-5 منابع تولید مواد زاید جامد شهری.................. 19

     2-5-1 منابع تولید و انواع مواد زاید جامد موجود در آن 20

     2-5-2 عوامل موثر در میزان تولید زباله.............. 21

     2-5-3 خطرات بهداشتی مواد زاید جامد شهری............ 22

     2-5-4 عوارض تولید و دفن زباله...................... 23

     2-5-5 ترکیبات مواد زاید جامد شهری ................. 23

     2-5-6 روشهای دفن مواد زاید جامد شهری................. 24

     2-6 سیر تحولات مواد زاید جامد شهری در جهان.......... 24

     2-7 سیر تحولات مواد زاید جامد شهری در ایران......... 26

     2-8 ساماندهی....................................... 29

     2-8-1 سیستم ساماندهی زباله در ایران................ 29

     2-9 مکانیابی دفن زباله............................. 32

     2-10 هدف از مکانیابی دفن زباله...................... 32

     2-11 اهمیت دفن بهداشتی مواد زاید شهری .............. 33

     2-12 مناطق مناسب برای دفن زباله....................... 33

    2-13 مقررات مکانیابی محل دفن زباله های شهری از نظر مسایل زیست محیطی........................................................ 34

    2-13-1 درآمد........................................ 34

    2-13-2 دسته بندی عوامل موثر در مکان یابی محل دفن.... 36

       2-13-3 فاصله محل جمع آوری تا مرکز دفن و دسترسی به جاده ها    46

           2-13-3-1 دسترسی به تسهیلات برق رسانی آب و سیستم فاضلاب 46

    2-13-3-2 استفاده کنونی و آتی از زمین.............. 47

    2-13-3-3 جمع بندی معیارهای مکانیابی محل دفن ...... 47

فصل سوم: ویژگیهای جغرافیایی ............................ 50

     3-1 توپوگرافی...................................... 51

     3-2 زمین شناسی .................................... 51

     3-3 آب و هوا....................................... 53

     3-3-1 عوامل اقلیمی................................. 54

           3-3-1-1 جریان سیبری........................... 54

           3-3-1-2 جریان مدیترانه ای..................... 54

           3-3-1-3 جریان هوایی اقیانوس اطلس.............. 55

       3-3-1-4 جریان خزری.............................. 55

      3-3-2 عناصر اقلیمی................................ 55       

      3-3-2-1  دما..................................... 55

      3-3-2-2 بارندگی................................... 57

      3-3-2-2-1 توزیع ماهانه بارندگی.................. 57

            3-3-2-2-2 توزیع فصلی بارندگی..................... 59

            3-3-2-3 رطوبت نسبی........................... 59

            3-3-2-4 یخبندان............................... 60

        3-3-2-5 باد.................................... 61

        3-3-2-5-1 باد شرقی............................ 61

        3-3-2-5-2  باد جنوب شرق........................ 62

        3-3-3 طبقه بندی اقلیمی محدوده مورد مطالعه....... 63

        3-3-3-1 طبقه بندی اقلیمی دومارتن.................... 63

        3-3-3-2 سیستم طبقه بندی سلیاتینوف................... 64

        3-3-3-3 ضریب رطوبت ایوانف........................ 65

                3-3-3-4 سیستم طبقه بندی کوپن................ 65

                3-3-3-5 اقلیم نمایی آمبرژه.................. 66

                3-4 هیدرولوژی................................ 67

                3-4-1 آبهای سطحی............................. 67

                   3-4-2 منابع آبهای زیرزمینی.............. 68

          3-4-3 منابع تامین آب شرب شهر جعفرآباد......... 68

                  3-5 خاک..................................... 69

          3-6  پوشش گیاهی.................................... 69

                 3-7 مدل مکانیابی دفن زباله................... 70

             3-7-1  توپوگرافی................................ 70

             3-7-2  شرایط اقلیمی............................. 70

             3-7-3  زمین شناسی و خاک شناسی................... 71

             3-7-4  هیدرولوژی و هیدروژئولوژی................. 72

             3-7-5  معیارهای ساماندهی زباله شهری در محدوده مطالعاتی 72

             3-7-6  ترکیب لایه ها و روش مورد استفاده برای انتخاب محل دفن و ساماندهی زباله ها....................................... 75

فصل چهارم: یافته های تحقیق.............................. 77

     4-1  امکانات شهری و تجهیزات موجود شهرداری جهت دفع و دفن بهداشتی زباله................................................... 78

     4-2  ترکیبات اصلی زباله شهری شهر جعفرآباد.......... 78

            4-3 نحوه جمع­آوری و حمل و نقل................... 80         

            4-4 نقش آلودگی زباله های دفن شده در جعفرآباد مغان بر محیط زیست و اقلیم منطقه...................................... 80

            4-5  روشهای جلوگیری از آلودگی زباله های دفن شده در جعفرآباد........................................................ 82

     4-5-1 مراحل و هزینه های مورد نیاز................. 84

     4-5-1-1 آماده سازی محل دفن زباله..................... 84

             4-5-1-2  زهکشی.................................. 85

             4-5-1-3    منطقه­بندی............................... 85

             4-5-1-4  حصارکشی................................. 85

             4-5-1-5  تهیه آب................................... 86

            4-5-1-6   جایگاه شستشو.............................. 86

             4-5-1-7  تجهیزات فنی............................... 86

             4-5-1-8  نامگذاری............................... 86

     4-6  مکان مناسب برای ساماندهی زباله شهر جعفرآباد.... 86

فصل پنجم: ارزیابی فرضیه ها، نتیجه­گیری و ارائه پیشنهادات. 88

     5-1 ارزیابی فرضیه های تحقیق........................ 89

     5-2 نتیجه­گیری...................................... 90

     5-3 پیشنهادات...................................... 93

منابع و مأخذ............................................ 95

چکیده انگلیسی........................................... 99                        

فهرست جدول­ها

جدول 2-1: مسائل مربوط به مکانیابی محل دفن زباله......... 36

جدول 2-2: ترتیب تقدم گروهی و پدیده های ارزیابی مورد استفاده به منظور تمایز بین مکانها........................................ 37

جدول 2-3 :  برخی از سوالات با مکان یابی محل دفن.......... 38

جدول 3-1: پارامترهای مختلف دما در ایستگاه پارس آباد در طی سالهای 1984-2010..................................................... 56

جدول 3-2  میانگین ماهانه بارندگی شهرستان پارس آباد در طی سالهای 1984-2010..................................................... 57

جدول 3-3 میانگین فصلی بارندگی شهرستان پارس آباد در طی سالهای 1984-2010........................................................ 58

جدول 3-4 پارامترهای مختلف رطوبت نسبی شهرستان پارس آباد در طی سالهای 1984-2010................................................. 59

جدول 3-5 یخبندان شهرستان پارس آباد در طی سالهای 1984-2010. 60

جدول 3-6 میانگین آماری باد شهرستان پارس آباد در طی سالهای 1984-2010  63

جدول 3-7 طبقه بندی دو مارتن............................. 64

جدول 3-8 محدوده های طبقه بندی اقلیمی به روش سلیاتینوف... 64

جدول 3-9 محدوده های طبقه بندی اقلیمی با ضریب ایوانف..... 65

جدول 3-10 عوامل و معیارهای مورد نظر در مکانیابی و ساماندهی زباله های شهری.................................................... 73

جدول 3-11 معیارهای بکار رفته در ساماندهی زباله در منطقه مورد مطالعه 74

جدول 3-12 لیست لایه های اطلاعاتی گردآوری شده جهت انتخاب سایتهای مناسب 76

جدول 4-1 ترکیبات اصلی زباله شهری جعفرآباد مغان در طی دوره­های زمانی معین........................................................ 78

فهرست شکل­ها

شکل1-1: موقعیت جغرافیایی شهر جعفرآباد .................. 11

شکل1-2: موقعیت منطقه مورد مطالعه در کشور، استان و شهرستان 13

شکل1-3: تقسیمات سیاسی شهرستان بیله سوار................. 14

شکل4-1: دفع زباله­های شهری شهر جعفرآباد بصورت روباز...... 80

شکل4-2: پراکندگی نایلون و نایلکس در زمینهای زراعی اطراف توسط باد    81

شکل4-3: نمای کلی از محل تخلیه زباله­های شهری شهر جعفرآباد 82

فهرست نمودار

نمودار 3-1: میانگین ماهیانه دمای حداکثر و حداقل مطلق شهرستان پارس آباد........................................................ 57

نمودار 3-2: میانگین ماهیانه بارندگی شهرستان پارس آباد... 58

نمودار3-3: درصد توزیع فصلی بارندگی در ایستگاه پارس آباد. 59

نمودار3-4: میانگین ماهیانه درصد رطوبت نسبی شهرستان پارس آباد   60