چکیده

اهمیت موضوع گردشگری به عنوان پدیده ای نوین و منبعی برای توسعه از ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی قابل بررسی است و آن یکی از اصلی ترین منابع درآمد کشورها در حال حاضر است. متأسفانه گسترش جریان های گردشگری با برنامه ریزی نامناسب به همراه ضعف زیرساخت ها و مدیریت گردشگری، اثرات زیست محیطی منفی زیادی در پی داشته است. یکی از روش‎های ارزیابی اثرات زیست محیطی، روش ماتریس ارزیابی اثرات سریع (RIAM) است که این تحقیق براساس این روش با داده های استاندارد از معیارهای مهم ارزیابی انجام گرفته است. هدف از این تحقیق، شناخت و ارزیابی اثرات زیست محیطی ناشی از اماکن اقامتی و پذیرایی توریستی در منطقه ساحلی چاف تا چمخاله با استفاده از روش ماتریس ارزیابی اثرات سریع (RIAM) در فاز بهره برداری بر چهار محیط فیزیکی- شیمیائی، اکولوژیکی- بیولوژیکی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی- فنی می باشد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که بر روی تمامی اجزاء محیط به غیر از محیط اقتصادی- فنی، اثرات منفی وجود دارد و اثرات مثبت، بعد از محیط اقتصادی- فنی در محیط اجتماعی- فرهنگی است که تنها اثر منفی ناچیزی در سطح بهداشت و ترافیک دیده می شود.

کلمات کلیدی: گردشگری، ماتریس ارزیابی اثرات سریع(RIAM)، منطقه ساحلی چاف تا چمخاله

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                            صفحه       

چکیده 1

مقدمه 2

فصل اول : کلیات

1-1  بیان مسأله 4

1-2 اهمیت و ضرورت تحقیق و کاربرد نتایج آن 5

1-3 پرسش اصلي تحقيق (سؤال تحقيق ) 6

1-4 اهداف تحقیق 6

1- 5  فرضیات تحقیق 6

1- 6 روش تحقيق 6

1- 7 ابزار گردآوری 7

1- 8 روش تجزيه و تحليل اطلاعات 7

1- 9 جامعه آماری پژوهش 7

1- 10 پیشینه تحقیق 7

1- 11 محدودیت های تحقیق 11

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق

 2- 1 تعاریف و مفاهیم 12

2-1-1 توریسم و گردشگری 13

2- 2 تاریخچه گردشگری........................................

2- 3 اشکال گردشگری 15

2- 4 برنامه ریزی گردشگری 17

2- 5  گردشگری و محیط 18

2- 6  توسعه پایدار Sustainable development 19

2- 7 گردشگری پایدار 21

2- 8 آثار و پیامدهای گردشگری 22

2- 9 گردشگری ساحلی 23

2- 10 گردشگری در ایران 24

فصل سوم: داده ها و روشهای تحقیق

3-1 موقعیت جغرافیایی استان گیلان 27

3-2 موقعیت شهرستان لنگرود 28

3-3 موقعیت جغرافیایی منطقه چاف و چمخاله 29

3-3-1 زمین شناسی منطقه 30

3-3-2 ویژگی اقلیمی منطقه 30

3-3-3  منابع آب و خاک 30

3-3-4 پوشش گیاهی و حیات جانوری 31

3-4 توسعه و محیط زیست 31

3-5 ارزیابی اثرات زیست محیطی (EIA) 32

3-6 اهداف ارزیابی اثرات زیست محیطی 35

3-7  نیازها و ضرورت ها 36

3-8  منافع ارزیابی 36

3-9  محدودیت های ارزیابی 37

3-10 انواع اثرات زیست محیطی 37

3-11 شاخص های اثرات 39

3-12 معیارهای اثرات 39

3-13 چگونگی اثرات پروژه بر محیط زیست 40

3-14 ارزیابی اثرات زیست محیطی و توریسم 43

3- 15 روش ها و تکنیک های ارزیابی آثار زیست محیطی 46

3- 16 مراحل انجام ارزیابی 47

3- 17 نتیجه گیری از روش EIA 48

3-18 متدولوژی های تجزیه و تحلیل در ارزیابی اثرات زیست محیطی 48

3- 19 انواع ماتریس 49

3-20 شناسایی و پیامدهای زیست محیطی مناطق ساحلی 50

3-21 روش ماتریس ارزیابی اثرات سریع (RIAM) 50

3-21-1 معیارهای ارزیابی 53

3-21-2 اجزاء تشکیل دهنده محیط 53

3-21-3 دامنه ها 55

فصل چهارم: یافته های تحقیق

4-1 وضعیت گردشگری منطقه ساحلی چاف تا چمخاله 57

4-2 تفسیر یافته ها در جداول ماتریس پارامترهای محیطی 64

فصل پنجم: جمع بندی، ارزیابی فرضیه ها و پیشنهادات

5-1 نتیجه گیری 69

5-2 ارزیابی فرضیه ها 71

5-3 راهکارها و پیشنهادها 71

منابع..................................................... 75

فهـرست جداول

عنوان                                              صفحه

جدول شماره 3-1 معیارهای مورد استفاده در روش ماتریس ارزیابی اثرات سریع ..............................................  52

جدول شماره 3-2 دامنه های مورد استفاده در روش ماتریس ارزیابی اثرات سریع   ......................................  55

جدول شماره 3-3 پارامترهای محیطی منطقه .............  56

جدول شماره 4-1 ماتریس پارامترهای فیزیکی- شیمیایی... 59

جدول شماره 4-2 ماتریس پارامترهای بیولوژیکی- اکولوژیکی     60

جدول شماره 4-3 ماتریس پارامترهای اقتصادی- فنی .....  61

جدول شماره 4-4 ماتریس پارامترهای اجتماعی- فرهنگی ..  62

جدول شماره 4-5 جمع بندی نهایی ماتریس ..............  64

فهـرست نمودارها

عنوان                                              صفحه

نمودار شماره 4-1 تکرار دامنه ها در محیط فیزیکی- شیمیایی 66

نمودار شماره 4-2 تکرار دامنه ها در محیط بیولوژیکی- اکولوژیکی  66

نمودار شماره 4-3 تکرار دامنه ها در محیط اقتصادی- فنی 67

نمودار شماره 4-4 تکرار دامنه ها در محیط اجتماعی- فرهنگی  67

نمودار شماره 4-5 تکرار دامنه ها در پارامترهای محیطی  68

فهـرست تصاویر

عنوان                                                                                               صفحه

شکل 5-1: رشد ساخت و سازهای مسکونی و ویلا ...........  73

شکل 5-2: اماکن اقامتی و پذیرایی در حال بهره برداری . 74

فهـرست نقشه‌ها

عنوان                                                                                                         صفحه

نقشه شماره 3-1 موقعیت محدوده مطالعاتی .............  29