این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد.

چکیده
   هر نقش اجتماعي با توجه به عرف،سنتها ،عقا يد،رفتارها و نيازهاي اجتماعي شكل مي گيرد. نقش پليس نيز به همين اساس شكل گرفته و البته ويژگي نظامندي و سازماندهي بدان افزوده است.پليس به حكم وظيفه خود امر جلوگيري از ارتكاب جرايم،دستگيري مجرمان،جلوگيري از امحاي آثار جرم،وحمايت هاي مقدماتي از بزه ديدگان را بر عهده دارد.اقدامات اين ارگان بيشتر جنبه فيزيكي و محسوس دارد و سالهاست كه مردم با وظايف و نحوه فعاليت آن خو گرفته اند.
پليس سازمان امنيتي- انتظامي است كه در تمام كشورها، از جمله، وظيفه پيشگيري از جرايم را بر عهده داردوبيشتراولين نماينده عدالت كيفري است كه با شهروندان در ارتباط مي باشد.به همين دليل نوع برخورد پليس با مردم درشكل گيري طرز تلقي صحيح يا اشتباه از نظام امنيت شهري واجد اهميت سياسي است. اعضاي پليس افراد آموزش ديده و ورزيده اي هستندكه پيشگيري از جرايم مي نمايند.در مقام وظايف،پليس،اقدامات زير را انجام مي دهد كه به طور مستقيم يا غير مستقيم در پيشگيري از جرايم مؤثر است.  
حمايت از بزه ديدگان بالقوه جرايم، ايجاد احساس امنيت عمومي از طريق حضور در سطح شهر و اماكني كه احتمال وقوع جرم در آن وجود دارد،دريافت گزارش هايي راجع به ارتكاب يا احتمال ارتكاب جرايم، حضور در صحنه هاي جرم يامحتمل به بزهكاري، ارائه خدمات مشاوره و راهنمايي به شهروندان در زمينه هاي امنيتي و پيشگيري از جرايم،ارائه برنامه ها و طرح هاي امن سازي محله ها و محيط هاي خاص شهري در مقابل مجرمان حرفه ايي،ارائه پيشنهادات علمي و سازنده براي اصلاح ساختارهاي جرم خيز و تصويب قوانين متناسب به مقامات ذي صلاح،تهيه آمار جرايم اعم از شروع به جرم ،جرايم تام،عقيم و محال به تقكيك جرايم عليه اشخاص اموال و امنيت.
البته در كشورهاي مختلف اختيارات پليس داراي محدوديت هاي معين و گسترده تر از نهاد مشابه آن در ساير كشورها مي باشد.همين امر منجر به آن شده تا تفاسير متعددي از مفهوم پليس ارائه شده و گاه بتوان آن را به مفهوم مجموعه سازماني مقابله و مبارزه با جرايم محسوب داشت كه در اين صورت شامل سازمان قضايي و دادگستري نيز خواهد بود.
کلید واژه ها : پلیس،پیشگیری، انواع پیشگیری، نقش پلیس درپیشگیری وضعی واجتماعی.

فهرست مطالب
عنوان                                                                                                             صفحه
چکیده
مقدمه ..................................................................................................................................................................................1 الف) بیان مسئله  ...............................................................................................................................................................1 ب) سوالات تحقیق ...........................................................................................................................................................2 پ) فرضیه های تحقیق ...................................................................................................................................................3 ج) اهداف و کاربردهای تحقیق ......................................................................................................................................4 ح) روش تحقیق ................................................................................................................................................................4 خ) ساختار و پلان تحقیق ...............................................................................................................................................5 بخش نخست : پلیس و پیشگیری از جرم                                                   فصل اول   :پلیس ...................................................................................................................................................7 مبحث اول :مفهوم و ساختار پلیس .............................................................................................................7 گفتار اول : تعریف پلیس .........................................................................................................................................7 گفتار دوم : ساختارپلیس ......................................................................................................................................11 بند اول : پلیس اداری و قضایی ...........................................................................................................................11 الف:  پلیس اداری  ........................................................................................................................................................11 ب:   پلیس قضایی .........................................................................................................................................................13 بند دوم : پلیس تخصصی و عمومی ....................................................................................................................15 مبحث دوم : نقش و وظایف پلیس در قبال جرم .............................................................................17 گفتار اول : اقدامات پیشگیرانه ...........................................................................................................................19 گفتار دوم : اقدامات قضایی .................................................................................................................................20 بند اول :  اقدامات ناظر به كشف جرم ...............................................................................................................21 الف :   مفهوم كشف جرم ............................................................................................................................................21 ب:   اقدامات پليس در جرائم مشهود........................................................................................................................22 پ:   اقدامات پليس در جرائم غيرمشهود  ...............................................................................................................23 بنددوم  :  اقدامات ناظر به حفظ صحنه و آثار و دلايل جرم ...................................................................24 الف:  حفظ صحنه و معاينه محل . ...........................................................................................................................25 ب:  ضبط آلات و ادوات جرم  ...................................................................................................................................29 بند سوم : جلوگيري از فرار، مخفي شدن ویا تباني متهم  .......................................................................31 بند چهارم : اقدامات ناظر به تحقيق ، بازجويي ،جمع آوري ادله و اعلام گزارش جرم به مراجع قضایی .............................................................................................................................................................................33 الف:  تحقيقات محلي ...................................................................................................................................................33 ب:  تفتيش منزل، اماكن و اشيا ................................................................................................................................34 پ:  بازجويي مقدماتي ...................................................................................................................................................35 ت:  اقدامات ناظر به تكميل پرونده و اجراي تصميمات قضايي  ........................................................................36 فصل دوم : پیشگیری از جرم ..............................................................................................................40 مبحث اول : تعریف پیشگیری ....................................................................................................................40 گفتار اول  :  معنی لغوی پیشگیری ...................................................................................................................43 گفتار دوم : مفهوم اصطلاحی و جرم شناسی پیشگیری .........................................................................44 مبحث دوم : انواع پیشگیری از جرم ......................................................................................................48 گفتار اول : انواع پیشگیری از حیث رویکرد ..................................................................................................50 بند اول  :  پیشگیری واکنشی یا کیفری (Penal Prevention)  ....................................................50 الف  :  پیشگیری کیفری عام (Common Prevention)  .....................................................................51 ب : پیشگیری کیفری خاص (Special Prevention) ............................................................................52 بند دوم : پیشگیری کنشی یا غیر کیفری (Non Penal Prevention) ....................................54 الف :  پیشگیری وضعی (Situational Prevention) ............................................................................56 ب  : پیشگیری اجتماعی (....Social Preventio.........................................................................................61 گفتار دوم : انواع پیشگیری از حیث نحوه عمل ..........................................................................................63 بند اول  :  پیشگیری فعال (Active Prevention) ...............................................................................63 بند دوم  :  پیشگیری انفعالی (Shame Prevention) ........................................................................63 گفتار سوم : انواع پیشگیری از حیث سطوح اجرایی .................................................................................64 بند اول : پیشگیری اولیه یا نخستین (Primary Prevention) .....................................................64 بند دوم  : پیشگیری ثانویه یا دومین (Secondary Prevention) .............................................64 بند سوم : پیشگیری ثالث یا سومین (Tertiary Prevention) ......................................................65 بخش دوم : نقش پلیس در پیشگیری وضعی و اجتماعی                        فصل اول : نقش پلیس در پیشگیری وضعی .........................................................................67 مبحث اول : دشوار ساختن ارتکاب جرم .............................................................................................68 گفتار اول : شناسایی آماج های جرم .................................................................................................................69 گفتار دوم :  كاهش آماج هاي جرم و جاذبه هاي آن .............................................................................70 گفتارسوم : حذف و کنترل آلات و ادوات جرم ............................................................................................74 گفتارچهارم : دادن آموزش وهشدار عمومی ...................................................................................................74 مبحث دوم : افزایش خطر ارتکاب جرم ................................................................................................75 گفتار اول : مراقبت های رسمی .........................................................................................................................76 گفتار دوم : مراقبت های غیر رسمی ................................................................................................................77 گفتار سوم:  مراقبت هاي طبيعي .....................................................................................................................77 فصل دوم : نقش پلیس در پیشگیری اجتماعی .................................................................78 مبحث اول : ضرورت و گونه های پیشگیری اجتماعی ...............................................................78 گفتار اول : ضرورت توجه پلیس به پیشگیری اجتماعی .........................................................................80 گفتار دوم : گونه های پیشگیری اجتماعی ....................................................................................................81 مبحث دوم : نقش پلیس در گونه های پیشگیری اجتماعی ....................................................84 گفتار اول : مشارکت در سیاست های توسعه اجتماعی ..........................................................................84 بند اول:   مشارکت پلیس در شوراهاي پیشگیري از جرم(فرانسه)  ...................................................85 بنددوم:   محله ای با خانه های امن تر )لی سستر شایر  انگلستان)  ................................................86 بند سوم :   افسران پشتیبان جامعه (انگلستان)  ........................................................................................87 بند چهارم : پلیس و تشکیلات چند عاملی پیشگیری از جرم ...............................................................89 بند پنجم:   تأسیس اداره »جوانان، مرکز توجه پلیس مردمی« ...........................................................89 گفتار دوم:  پلیس و پیشگیري از جرم از طریق تمرکز بر نهادهاي اجتماعی  ...........................90 مبحث سوم:   پلیس و پیشگیری از جرم از طریق مدارس ...................................................92 گفتار اول : رویکردهای موجود در زمینه مداخلات پیشگیرانۀ پلیس درمدارس .......................93 گفتار دوم:  الگوهای موجود در زمینه اقدام پلیس در مدارس  ..........................................................95 الف:   الگوی پلیس مدرسه  .......................................................................................................................................96 ب:   فعالیت ماموران پلیس به عنوان آموزش دهنده ............................................................................................96 پ:   الگوی همکاری جامع پلیس و مدرسه  ..........................................................................................................97 گفتار سوم:  پلیس وپیشگیري از طریق اقدام در مورد گروه هاي در معرض خطر ..................98 الف:   اقدامات پیشگیرانه پلیس در مورد بزه دیدگی زنان ..................................................................................98 1- مبارزه با خشونت علیه زنان  ................................................................................................................................99 2- تشکیل پلیس زن  ................................................................................................................................................100 ب:   پیشگیري از جرم در میان اطفال ونوجوانان  .............................................................................................101 1- تشکیل پلیس اطفال ........................................................................................ ..............................................101 2- برنامه گروه هاي آموزش مردمی پلیس در پیشگیري از بزهکاري اطفال و نوجوانان  .........................103 پ:   اقدامات اجرایی پلیس در پیشگیری از بزهکاری اطفال ونوجوانان ........................................................104 1- نظارت اخلاقی و باندهای نوجوانان (بروکسل، بلژیک) . ..............................................................................104 2- تمرکز بر نوجوانان (شهر بوستون، ایالت ماساچوست ، آمریکا)  ................................................................105 3- میانجی گری و عدالت ترمیمی (تاسمانیا ، استرالیا) .....................................................................................106 4- ابزارهایی برای حل تقابل با جوانان (ایالت کبک، کانادا)  ............................................................................107 5- پروژۀ سگ سورتمه (کپنهاک ، دانمارک)  ......................................................................................................108 6- سرقت از فروشگاه و مسئولیت بزهکار (میلتون کینز ، انگلستان)  ............................................................108 7- مراکز تفریحی: محل گفتگو (فرانسه)   ...........................................................................................................109 8- حامیان نوجوانان (فرانسه)  ................................................................................................................................110 9- خرابکاری و مسئولیت (هلند)    ......................................................................................... ............................ 112 10- مشارکت چندجانبه برای پیشگیری از بزهکاری اطفال (انگلستان) ...................................................... 112 ت:  پیشگیري از بزه دیدگی اقلیت هاي قومی و نژادي ....................................................................................114 گفتار چهارم : پیشگیری از جرم از طریق بکارگیری راهبرد پلیس جامعه محور ...................115 بند اول : مراقبت همسایگی................................................................................................................................116 بند دوم :   کسب اطلاعات ازسطح جامعه از طریق افزایش تماس پلیس با مردم .......................117 بند سوم :    اطلاع رسانی به جامعه در مورد جرم ...................................................................................119 بند چهارم : افزایش مقبولیت پلیس ...............................................................................................................119 نتیجه گیری ................................................................................................................................................................123 پیشنهادها.....................................................................................................................................................................124منابع و ماخذ
الف - کتاب ها  ............................................................................................................................................................127 ب – مقالات  ................................................................................................................................................................129 پ - پایان نامه ها  ......................................................................................................................................................131 ت -  منابع لاتین ........................................................................................................................................................132 ج - سایت های اینترنتی      .........................................................................................................................................134 چکیده انگلیسی ......................................................................................................................................................135

علایم اختصاری

ق.ا. .................................................................................................................................................................. قانون اساسی
ق.ن.ا. .................................................................................................................................................قانون نیروی انتظامی
ق.م.ا. ............................................................................................................................................... قانون مجازات اسلامی
ق.آ.د.ک. ................................................................................................................................قانون آیین دادرسی کیفری
ق.آ.د.د.ع.ا. .....................................................................................قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی وانقلاب
رک. .....................................................................................................................................................................رجوع کنید
نک. .........................................................................................................................................................................نگاه کنید
ج. ......................................................................................................................................................................................جلد
چ. .....................................................................................................................................................................................چاپ
ش. ................................................................................................................................................................................شماره
ص. ................................................................................................................................................................................صفحه
ibid. .............................................................................................................................................................................همان

 
مقدمه
الف) بیان مسئله
در این پژوهش با توجه به موضوع که عبارتست از بررسی نقش پلیس در پیشگیری از وقوع جرم (کیفری، غیر کیفری)، ابتدا به مفاهیم پلیس وپیشگیری وسپس به نقش پلیس در پیشگری وضعی واجتماعی  می پردازیم:
کلمه « پلیس»1 به لحاظ لغوی از ریشه یونانی « پولی تیا  »2 به معنای «شهر و اداره امور شهر» مشتق شده و در قرن چهاردهم میلادی به  «پلیسی» و سپس در قرن پانزدهم  به «پلیس» تغییر نام یافت که مفهوم آن«قاعده وقانون اداره شهر و مقررات لازم برای استقرار نظم در شهرها» است.                                     در قرون هجدهم و نوزدهم میلادی، مفهوم و کاربرد واژه پلیس شکل محدودتری داشت ؛ اما این اصطلاح امروزه بیشتر برای توصیف نیروی اجتماعی شهری، که حفظ نظم عمومی و اجرای قانون را برای پیشگیری از جرایم، مجازات بزهکاران و کشف جرایم بر عهده دارد مورد استفاده قرار می گیرد. 3  
از میان وظایفی که برای پلیس عنوان شد، وظیفه ای که بیشتر به موضوع آموزش حقوق بشر ارتباط پیدا می کند، وظیفه پیشگیری از وقوع جرم است.
در واقع موضوع نقش پلیس در آموزش حقوق  بشر به طور عمده در چارچوب  وظیفه  پیشگیری  از وقوع جرم قابل تصور است ؛  وظیفه ای که امروزه مورد توجه متخصصان علوم جرم شناسی می باشد.
پیشگیری4 از نظر لغوی به معنای «جلوگیری و دفع» و پیشگیری کردن به معنای «مانع شدن» بکار رفته است.پیشگیری در جرم شناسی یعنی جلوگیری از بزهکاری با شیوه های گوناگون که بیرون از نظام کیفری به کار می روند یعنی اساس آن در تدابیر کنشی (غیر کیفری) است.
امروزه نیروی پلیس درکشورهای پیشرفته،دوره اقتدارگرایی خود را پشت سر نهاده و وارد دوره جامعه‌گرایی شده، در این دوره پلیس در جهت برقراری یک رابطه نزدیک با افراد جامعه حرکت می‌نماید، از این رو نیروی پلیس تعامل نزدیکی با افراد جامعه دارد؛ به آموزش و آگاه سازی آنان می‌پردازد و ایشان را در حل و فصل منازعات و اختلافات محلی یاری می‌دهد. طبق این رویکرد، پلیس بایستی همواره در دسترس مردم، همجوار با مردم و در تماس مستقیم و مستمر با شهروندان و مسائل آنان باشد. پلیس می‌تواند با آگاهی از واقعیت‌های جامعه شناختی اقدام به برنامه‌ریزی جهت پیشگیری از جرم نماید. راهبرد اساسی پلیس، مشورت و رایزنی منظم و نظام‌مند با جامعه و تشکل‌های مردمی و اتخاذ تدابیر مناسب محلی برای پیشگیری از جرم در محله‌های جرم‌زا است.
بنابراین نقش پلیس در پیشگیری از جرم تنها به تحقق اهداف پیشگیری وضعی نظیر نظارت بر اماکن جرم‌زا، تقویت آماج جرم و حفظ نظم منحصر نمی‌گردد بلکه امروزه با پیدایش دوره جامعه‌گرایی و مفهوم پلیس محلی، بر نقش این نهاد رسمی در تحقق اهداف پیشگیری اجتماعی اعم از آموزش، آگاه‌سازی و میانجی گری در اختلافات محلی تأکید گردیده است.
پیشگیری اجتماعی شامل اقداماتی است كه درصدد تاثیر گذاری بر عوامل موثر بر ارتكاب جرم می‌باشد و عمدتاً بر تغییر محیط‌های اجتماعی و انگیزه‌های مجرمانه متمركز می‌شود. در پیشگیری اجتماعی تاكید و تمركز بر عوامل اجتماعی موثر در تكوین جرم است. این پیشگیری می‌كوشد تا با دستكاری و تغییر محیط و عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و.. ریشه‌های جرم را بخشكاند. مدل پیشگیری اجتماعی تاكید زیادی بر «دلایل ریشه‌ای» جرم دارد.

ب) سوالات تحقیق
1. وظایف پلیس در قبال جرم چیست ؟
2. نقش پلیس درپیشگیری وضعی واجتماعی  چه می تواند باشد؟

پ)  فرضیه های تحقیق
1. کارکرد پلیس در طول تاریخ حیات خود از وضعیت یکسانی برخوردار نبوده و هم اکنون نیز پلیس ها در کشورهای گوناگون بعضاً وظایف یکسانی ندارند. این امر تا حد زیادی وابسته به نوع رژیم سیاسی، ارزش ها، هنجارها، تهدیدها و قوانین حاکم بر هر کشور است. (به طور مثال، در ایران یکی از کارکردهای پلیس به استناد بند «د» ماده (8) قانون استخدامی ناجا، پیشگیری از جرم می باشد. در همین راستا، پلیس با طیفی از مداخلات پیشگیرانه اعم از: انتظامی، وضعی و اجتماعی رو به رو می باشد که در بخش اجتماعی آن نیز ارتباط و تعامل با مدارس و دانش آموزان از ویژگی خاصی برخوردار است.
2.  نقش پلیس در همۀ گونه هاي پیشگیري به یک میزان نیست. مهم ترين و مؤثرترين نقش پليس در پيشگيري وضعي با اعمال مراقبت هاي رسمي و افزايش خطر ارتكاب جرم براي مجرمين ايفا مي شود.پيشگيري وضعی مبتني بر تغيير وضعيت هاي قبل از وقوع جرم است كه با تجربه تحديد فرصت هاي ارتكاب جرم و يا مشكل تركردن تحقق اين فرصت ها  براي مجرمين بالقوه سعي دارد شرايط را به
 گونه اي ايجاد نمايد كه پاسخ شخص به آن موقعيت، ارتكاب رفتار مجرمانه نباشد يا دست كم چنين پاسخ هايي تقليل يابند.  
در برنامه ريزي اجرايي پيشگيري وضعي معمولاً سه اقدام زير انجام مي شود:
الف)دشوار ساختن ارتكاب جرم؛
ب) افزايش خطر ارتكاب جرم؛
ج)كاهش آماج هاي جرم وجاذبه هاي آن.
تمرکز پلیس بر رویکردهاي وضعی در زمینۀ پیشگیري از جرم موجب غلبۀ تفکرِ فرهنگ کنترل وواکنش هاي سرکوب گر و قهري نسبت به بزهکاران و در نتیجه کمرنگ شدن پیشگیري اجتماعی در سیاست حاکم بر پیشگیري پلیسی خواهد شد. در حالی که در پیشگیري اجتماعی بر خلاف پیشگیري وضعی به دنبال پیشگیري از جرم از طریق تحول اجتماعی به جاي تغییر در محیط فیزیکی هستیم و از طریق تغییر شرایط اجتماعی به دنبال کاهش رفتار مجرمانه هستیم.

ج) اهداف و کاربردهای تحقیق
اهداف پژوهش را می توان درموارد ذیل خلاصه نمود:
1. بررسی سازمان پلیس ومسئله پیشگیری ازجرم؛
2.  بررسی نقش پلیس در پیشگیری وضعی واجتماعی.