1.    چکیده:    2
2.    مقدمه    3
3.    پيشينه و سابقه تحقيق    6
4.    تعريف مسأله    6
5.    پرسش هاي تحقيق    7
6.    فرضیه های تحقیق    7
7.    اهميت و ضرورت انجام تحقيق    7
8.    دشواري ها و محدوديت هاي تحقيق    8
9.    اختلالات رواني و جرم    10
10.    مفهوم اختلال روانی    10
11.    گفتار اول: روان گسيختگي و جرم ماهيت روان گسيختگي:    14
12.    قانون و اختلالات روانی    19
13.    مسئولیت کیفری بیماران مبتلا به پارانوئید    22
14.    نتیجه گیری    26
15.    منابع و مآخذ    28


1.    چکیده:
انواع گوناگون اختلالات رواني غير از جنون از جمله مباحث مطرح در جرم شناسي است كه مي تواند تأثير شايان توجهي بر مسئوليت كيفري مجرمان و مبتلايان به اين اختلالات و به تبع آن بر حقوق كيفري داشته باشد. مجموعه اختلالات رواني كه طيف گسترده اي از انواع بيماري هاي عصبي – رواني خفيف، متوسط و شديد را در بر مي گيرد، معمولاً نتيجه تأثير عوامل زيستي – رواني – اجتماعي هستند كه محيط فردي و اجتماعي شخص را مي سازند. ابتلا به اين اختلالات از چشم اندازهاي گوناگون قابل بررسي و مطالعه است؛ از جمله چشم انداز حقوقي و به ويژه حقوق كيفري. قانون گذار با علم به اين مسئله و درك آن همواره در صدد وضع قواعدي متناسب با اين پديده ناميمون برآمده و تدابيري در اين رهگذر انديشيده است. در اين راستا قانون گذار نخستين قام را در قانون مجازات عمومي مصوب 1304 برداشت برداشت و در آن با اشاره به ديگر اختلالات دماغي علاوه برجنون و با پذيرش اصل نسبي بودن مسئوليت كيفري اين قبيل بيماران، احكامناظر بر عدم مسئوليت كيفري و بعضاً مسئوليت كيفري تقليل يافته ي اين دسته از بزهكاران را تبيين نمود. اما امروز قانون مجازات اسلامي با كشيدن خط بطلان بر قوانين پيشين صرفاً جنون (نه ديگر اختلالات رواني) را عامل رفع مسئوليت كيفري معرفي نموده است. اين در حالي است كه دستاوردهاي علوم پزشكي به ويژه روان شناسي و روان پزشكي حاكي از آن است كه پاره اي از اختلالات رواني به دليل سلب قدرت تعلق، درك و اراده از بين برنده مسئوليت كيفري است، عده اي از اختلالات به دليل تأثير گذاري و اعمال فشار بر قدرت تعقل، درك و ارادهتقليل دهنده مسئوليت كيفري و برخي نيز به دليل عدم تأثير بر درك و اراده فرد، اگر چه سلامت روان او را به مخاطره مي اندازد ولي تأثير بر مسئوليت كيفري او ندارد. ( گلدوزیان، 831)
 
2.    مقدمه
انسان همواره نگران تأمین و حفظ سلامت جسمی، روابط اجتماعی و جایگاه خود در این جهان بوده است. این نگرانی در طول تاریخ منجر به طرح پرسش های بسیار و ابراز نظریه های گوناگون در پاسخ به این پرسش ها گردیده است. در جوامع اولیه و بنابر نظریه های کهن – که امروزه نیز جسته و گریخته دیده می شود – برای جرم و جنون بدون تفکیک، تبیین های ماورای طبیعی و جادویی نظير ارواح شرور و شیاطین، ارائه می گردید که منجر به ایجاد شیوه های درمانی غیر قابل باوری نظیر جن گیری شده بود. با این وجود، حدود 600 سال پیش از میلاد مسیح در یونان باستان، نوعی مکتب فکری عینی و طبیعت باور پزشکی به وجود آمد. این اندیشه پزشکی مبتنی بود بر دانش فیثاغورث (580– 510 پیش از میلاد)، آلکمائون(550 -500 پ.م)، امپیددوکلزِ آگریجنتم(490 – 430 پ.م) و بقراط (460 – 377 پ.م) پدر علم پزشکی.  (کلارنس، 811)
اگر چه در یونان باستان درمان اختلالات روانی در معبد الهه سلامت انجام می شد؛ بقراط اهمیت مغز را در تبیین اختلالات روانی دریافت و روش های درمانی نوینی بر پایه استراحت، استحمام و رژیم غذایی ایجاد نمود كه کم کم به سوی توجیهات منطقی در تبیین رفتار توسط سقراط، افلاطون و ارسطو پيش رفت.
. لذا بررسي دقيق و همه جانبه قوانين كيفري ايران به ويژه قانون مجازات اسلامي و تطبيق آن با يافته ها و دستاوردهاي نوين دانش هاي روز چون روان شناسي و روان پزشكي در راستاي شناسايي مسئوليت كيفري بزهكاران مبتلا به انواع اختلالات رواني و شيوه هاي مناسب و كارا مواجه با اين قبيل بزهكاران امري ضروري و اجتناب ناپذير است.
افلاطون بر این باور بود که رفتارهای پریشان، برخاسته از تعارض درونی بين هیجان و عقل است؛ بنابراین نحوه برخورد با این قبیل بیماران باید خط سیری از برخورد غیر انسانی تا برخورد هاي انساني را در برگیرد.به تدریج اندیشمندانی که درمان این اختلالات دغدغه ذهني آنان شده بود به روش هاي درماني انساني تري نسبت به گذشته توجه كردند. جنبش معطوف به درمان انساني تر بيماران مبتلا به اختلالات روانی با کارهای فیلیپ پینل ایجاد شد و به تدریج تغییرات اصلاحی تر بیشتری آغاز و ادامه یافت که منجر به ایجاد دانش روان شناسی گردید.( گات و می یو، 811)

3.    پيشينه و سابقه تحقيق
پژوهشي با اين عنوان وجود ندارد. اغلب مقاله هاي موجود اختصاص به جنون و تأثير آن بر مسئوليت كيفري داشته و بعضاً به صورت موردي، اشاره اي به ديگر اختلالات رواني داشته اند ولي در بيشتر موارد، اقدامي جهت تدقيق در ديگر اختلالات رواني كه ممكن است مسئوليت كيفري فرد را تحت تأثير قرار داده؛ زائل نموده و يا تقليل دهد، صورت نگرفته است.( گلدر، 833)
4.    تعريف مسأله
اختلالات رواني، طيف وسيعي از بيماري ها ما بين هوشياري كامل و سلامت عقل تا جنون كامل را در بر مي گيرد كه هر يك از آن ها به نوعي مي تواند مسئوليت كيفري بزهكار مبتلا را تحت تأثير قرارداده و با ايجاد اختلال در قواي تمييز و تشخيص فرد سبب از بين رفتن و يا كاهش اين مسئوليت شود يا آن كه بدون ورود آسيب به قواي دماغي و تشخيصي فرد – اگر چه مسئوليت كيفري تام و كامل را باقي گذارد. به علاوه بر خلاف ديدگاه رايج كه تنها به اختلالات رواني بزهكاران توجه مي كند، اختلالات رواني بزهديدگان نيز مي تواند در ايجاد مسئوليت كيفري بزهگاران مؤثر باشد.( گات و می یو، 811)
5.    پرسش هاي تحقيق
اختلالات روانی بزهکاران چه نقشی در مسئولیت کیفری آن ها در حقوق جزاي ايران دارد؟
اختلالات روانی بزهديدگان چه نقشی در مسئولیت کیفری بزهکاران در حقوق جزاي ايران دارد؟
6.    فرضیه های تحقیق
اصل پذيرفته شده ي قانون گذار ايران، حداقل در ق.م.ا عدم تأثیر اختلالات روانی بزهکاران (غير از جنون) در کاهش مسئولیت کیفری آن ها مي باشد که مطابق با یافته های علمی و حقوقی دنیای امروز نیست.
از دیدگاه قانون گذار ایران اختلالات روانی بزهدیدگان می تواند یکی از علل مخففه مجازات بزهکاران باشد.
7.    اهميت و ضرورت انجام تحقيق
امروزه اين باور علمي، به درستي پذيرفته شده كه اختلالات رواني و بيماري هاي مغزي در حالات روحي و اخلاقي و كنش ها و واكنش هاي افراد در زندگي اجتماعي نقش مهمي ايفا مي نمايند؛ در حالي كه پژوهش های انجام شده در زمینه بیماری های روانی، به پیروی از مواد قانونی ق. م. ا تنها به بررسی مسئولیت کیفری ناشی از جنون پرداخته اند؛ به نحوی که می توان گفت پژوهشی جامع که تأمین کننده نیاز امروز جامعه ایران باشد، پیرامون اختلالات روانی غیر از جنون صورت نگرفته است که مهمترین دلیل محجور ماندن این پدیده حقوقی می باشد. بدین ترتیب بکر بودن این عرصه از حقوق کیفری ایران، عطش بسیار زیاد جامعه علمی برای حل این معضل اجتماعی و نبود هیچ پژوهش و یا نگاشته قابل توجهی در این زمینه، من را بر آن داشت این موضوع را که دغدغه ذهن من از سال های تحصیل در مقطع کارشناسی بود، به عنوان موضوع پایان نامه انتخاب نمايم.( لورنزینی و ساسارلی، 833)
8.    دشواري ها و محدوديت هاي تحقيق
از گذشته هاي دور تا به امروز ايرانيان براي نشان دادن سهولت انجام كاري، آن را به خوردن آب تشبيه كرده و مي گفتند: " كاري نداره، مثل آب خوردنه." به خوبي به ياد مي آورم آموزگار كلاس دوم ابتدايي من در اين باره مي گفت: " حتي آب خوردن هم دشواري هاي خود را دارد."زندگي درجامعه شهري اين دشواري ها را بيش ازپيش گسترش داده؛به نحوي كه مي توان ادعا كرد تقريباً انجام هيچ كاري عاري از مشكلات و محدوديت ها نيست و بسته به نوع كار، مشكلات موجود در راه رسيدن به هدف گاه آن چنان ناچيزند كه به چشم نمي آيند و گاه آن چنان پررنگند كه تمام جوانب را تحت الشعاع قرار داده و دسترسي به هدف را دشوار مي سازند. البته اين تحقيق در هيچ يك از دو دسته ي بالا قرار نمي گيرد؛ زيرا نگارنده براي نگارش آن نه مجبور بوده با مشكلات و معضلات بسيار سخت دست و پنجه نرم كند و نه آنقدر فارغ از دشواري ها بوده كه با فراغ بال و طيب خاطر روزگار گذراند.( دیوید سون، 811)

---

برچسب ها: كار تحقيقي بررسي بيماري هاي رواني كاهش مسئوليت كيفري