چکیده:

در این تحقیق ارتباط بین هوش معنوی و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با عملکرد تحصیلی دانشجویان پسر دانشگاه فرهنگیان مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور تعداد 150 نفر با روش نمونه گیری تصادفی از بین دانشجویان پسر دانشگاه فرهنگیان شهر بندرعباس انتخاب شدند. پس از آن به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه هوش معنوی و پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی (MSLQ) استفاده شد. و برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده، از رگرسیون خطی به روش همزمان ، ضریب همبستگی پیرسون، استفاده شد. و از نرم افزار آماری spss18 برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید.

       نتایج تجزیه و تحلیل فرضیات پژوهش مشخص کرد که بین هوش معنوی و خرده مقیاس های آن با عملکرد تحصیلی رابطه مثبت معنادار در سطح 001/.P< وجود دارد  و خرده مقیاس های هوش معنوی پیش بینی کننده مناسبی برای عملکرد تحصیلی می باشند. همچنین مشخص شد که بین راهبردهای شناختی، فراشناختی و انگیزشی یادگیری خودتنظیمی را عملکرد تحصیلی رابطه وجود دارد. و در نهایت نتایج تجزیه و تحلیل رگرسیون نشان داد از بین راهبردهای یادگیری خودتنظیمی، راهبردهای شناختی و فراشناختی و مدیریت منابع با مقادیر بتای 41/.و42/. و مقادیر t، 15/6 و35/6 در سطح 001/.P< معنادار شدند و توانستند عملکرد تحصیلی را در بین دانشجویان پیش بینی نمایند. در حالی که از بین راهبردهای یادگیری، راهبرد انگیزشی از لحاظ آماری معنادار نشد و نتوانست عملکرد تحصیلی را پیش بینی نماید.

واژگان کلیدی: هوش معنوی، راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و عملکرد تحصیلی.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                صفحه

چکیده:.............................................................................................................................................................................1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1. مقدمه..........................................................................................................................................................................3

1-2. تعریف و بیان مسأله:....................................................................................................................................................6

1-3. اهمیت و ضرورت انجام تحقيق:................................................................................................................................10

1-4. اهداف پژوهش..........................................................................................................................................................11

1-4-1.هدف کلی :............................................................................................................................................................11

1-4-2.اهداف جزئی : .....................................................................................................................................................11

1-5. فرضیه های پژوهش:..................................................................................................................................................11

1-6. تعریف واژه ها و اصطلاحات:...................................................................................................................................12

1-6-1. تعاریف مفهومی.....................................................................................................................................12

1-6-2. تعاریف عملیاتی:....................................................................................................................................13

فصل دوم : مروری بر تحقیقات انجام شده(ادبیات و مستندات ، چارچوب ها و مبانی ، سابقه و پیشینه تحقیق)

2-1 مقدمه :.......................................................................................................................................................................15

2-2 گستره نظری مسأله مورد پژوهش :.............................................................................................................................15

2- 2-1  مفاهیم هوش :........................................................................................................................................15

2-2-1- 1 هوش :................................................................................................................................................15

2-2-1-2 تعریف هوش :.....................................................................................................................................16

2-2-1-3 انواع هوش :.........................................................................................................................................17

   2-2-1-3-1 هوش بدنی  (PQ) :....................................................................................................................18

   2-2-1-3-2  هوش عقلانی (IQ) :...................................................................................................................18

   2-2-1-3-3 هوش هیجانی (EQ) :..................................................................................................................18

   2-2-1-3-4 هوش معنوي (SQ):.....................................................................................................................19

2-2- 1-4 عوامل تعیین کننده هوش :..................................................................................................................19

2-2-1-5 معنویت :..............................................................................................................................................20

           2-2-1-5-1 دیدگاه های مختلف در زمینه معنویت :..............................................................................23

              2-2-1-5-1-1 دیدگاه الکینز :...........................................................................................................23

              2-2-1-5-1-2 دیدگاه فریدمن و مکدونالد :......................................................................................23

              2-2-1-5-1-3 دیدگاه گاردنر :..........................................................................................................24

              2-2-1-5-1-4 دیدگاه ویلیام وست :.................................................................................................24

              2-2-1-5-1-5 دیدگاه گروم :............................................................................................................24

               2-2-1-5-1-6 دیدگاه ویگلزورث :.................................................................................................24

          2-2-1-5-2 تعاریف هوش معنوی :........................................................................................................25

          2-2-1-5-3 ابعاد هوش معنوی :.............................................................................................................28

          2-2-1-5-4 مؤلفه هاي هوش معنوي از دیدگاه هاي مختلف :.................................................................30

                           2-2-1-5-4-1 دیدگاه ایمونز :.......................................................................................................32

                            2-2-1-5-4-2 دیدگاه فریدمن و مکدونالد :.................................................................................33

                            2-2-1-5-4-3دیدگاه نوبل و وگان :.............................................................................................33

                            2-2-1-5-4-4 دیدگاه بروس لیچفیلد :.........................................................................................33

                            2-2-1-5-4-5 دیدگاه مک مولن :................................................................................................34

                     2-2-1-5-5 مؤلفه هاي هوش معنوي در اسلام :.....................................................................................34

                    2-2-1-5-6 مدل های هوش معنوی :......................................................................................................35

                                   2-2-1-5-6-1مدل چهار مؤلفه اي کینگ :...........................................................................35

                                          2-2-1-5-6-1-1 درک معنی فردی :..........................................................................35

                                          2-2-1-5-6-1-2 آگاهی متعالی :...............................................................................35

                                          2-2-1-5-6-1-3 تفکر انتقادی وجودی :....................................................................35

                                          2-2-1-5-6-1-4 حالات هوشیاری بسط یافته :..........................................................35

                                   2-2-1-5-6-2 مدل زهر و مارشال :....................................................................................35

                                   2-2-1-5-6-3 مدل پنچ مؤلفه ای ایمونز :...........................................................................36

                                   2-2-1-5-6-4 مدل پنج مؤلفه ای سیسک :..........................................................................37

                                            2-2-1-5-6-4-1 ارزش های بنیادین :.....................................................................37

                                            2-2-1-5-6-4-2 فضایل بنیادین :............................................................................37

                                            2-2-1-5-6-4-3 تجارب بنیادین :...........................................................................37

                                            2-2-1-5-6-4-4 قابلیت های بنیادین :....................................................................37

                                           2-2-1-5-6-4-5 نظام های نمادین :.........................................................................37

                 2-2-1-5-6-5 مدل امرم :..........................................................................................................................37

                        2-2-1-5-6-5-1 هوشیاری :.............................................................................................................38

                            2-2-1-5-6-5-1-1 دقت(توجه) :...............................................................................................38

                            2-2-1-5-6-5-1-2آگاهی فراعقلانی :.........................................................................................38

                            2-2-1-5-6-5-1-3 عمل (تمرین) :.............................................................................................38

                         2-2-1-5-6-5-2 متانت :.................................................................................................................38

                         2-2-1-5-6-5-2-1 تقدیس :..........................................................................................................38

                         2-2-1-5-6-5-2-2عشق :...............................................................................................................38

                         2-2-1-5-6-5-2-3 توکل :.............................................................................................................38

                           2-2-1-5-6-5-3 معنا :...................................................................................................................38

                         2-2-1-5-6-5-4 تعالی :.................................................................................................................38

                              2-2-1-5-6-5-4-1 ارتباط کامل، متقابل و مستقیم به شیوهاي عقلانی: .......................................38

                              2-2-1-5-6-5-4-2 کلنگری :.....................................................................................................39

                         2-2-1-5-6-5-5 صداقت :..............................................................................................................39

                             2-2-1-5-6-5-5-1 پذیرش :.....................................................................................................39

                               2-2-1-5-6-5-5-2 صراحت :...................................................................................................39

                          2-2-1-5-6-5-6 تسلیم آرام و بی دغدغه :....................................................................................39

                               2-2-1-5-6-5-6-1 آرامش :...................................................................................................39

                               2-2-1-5-6-5-6-2 عدم خودخواهی و فروتنی :.....................................................................39

                            2-2-1-5-6-5-7 وابستگی درونی :...............................................................................................39

                                2-2-1-5-6-5-7-1 آزادي درونی به همراه فعالیت معقول :......................................................39

                                2-2-1-5-6-5-7-2 آزادی :.....................................................................................................39

                               2-2-1-5-6-5-7-3 تشخیص :................................................................................................39

                               2-2-1-5-6-5-7-4 درستی :...................................................................................................39

                               2-2-1-5-6-6 مدل نوبل :........................................................................................................39

                               2-2-1-5-6-7 مدل سه مؤلفه ای وگان :...................................................................................39

                   2-2-1-5-7 اجزای هوش معنوی :............................................................................................................40

                        2-2-1-5-7-1 عقل شهودي: ..............................................................................................................40

                        2-2-1-5-7-2  ادراك مستدل: .........................................................................................................40

                        2-2-1-5-7-3 آگاهی بر خواسته ها و نیات :.....................................................................................40

                       2-2-1-5-7-4 قدرت و عدالت متمرکز: .............................................................................................40

                        2-2-1-5-7-5 عشق و شفقت:............................................................................................................40

                       2-2-1-5-7-6  شفا و بخشش :..........................................................................................................40

                        2-2-1-5-7-7 زندگی باشوق :..........................................................................................................40

                        2-2-1-5-7-8 زندگی باوقار، یکدلی و تعهد :...................................................................................41

                       2-2-1-5-7-9 پیوند و خدمت خلاق :..................................................................................................41

                        2-2-1-5-7-10 پادشاهی خداوند، شادي وتکامل، و زندگی همراه با هوش معنوي مطلوب :.............41

           2-2-2 راهبردهای یادگیری خودتنظیمی:..............................................................................................................41

                  2-2-2-1تاریخچه یادگیری خودتنظیمی:.....................................................................................................41

                  2-2-2-2 مفهوم یادگیری خودتنظیمی :......................................................................................................42

                  2-2-2-3 راهبردهای یادگیری :..................................................................................................................45

                             2-2-2-3-1طبقه بندی راهبردهای یادگیری:.................................................................................45

                                 2-2-2-3-1-1 راهبردهای مرور ذهنی :..................................................................................45

                                 2-2-2-3-1-2 راهبردهای بسط دهی :....................................................................................45

                                 2-2-2-3-1-3 راهبردهای سازماندهی :..................................................................................46

                                 2-2-2-3-1-4 راهبردهای نظارت بر درک مطلب :.................................................................46

                                 2-2-2-3-1-5 راهبردهای عاطفی :........................................................................................46

                 2-2-2-4 راهبردهای یادگیری خودتنظیمی :................................................................................................46

                        2-2-2-4-1 راهبردهای شناختی :.......................................................................................................46

                        2-2-2-4-2 راهبردهای فراشناختی :..................................................................................................47

                 2-2-2-5 رابطه ي يادگيري خودتنظيمی وپيشرفت يادگيري :.......................................................................48

                2-2-2-6 ويژگي هاي يادگيرندگان برخوردار از توانايي خودتنظيمي در يادگيري :........................................48

                 2-2-2-7 آگاهی های فراشناختی و سبک های یادگیری :............................................................................50

           2-2-3 عملکرد تحصیلی :..................................................................................................................................52

                  2-2-3-1 مفهوم عملکرد تحصيلي :............................................................................................................52

                  2-2-3-2 عوامل موثر در عملکرد تحصيلي :..............................................................................................54

                         2-2-3-2-1 عوامل فردی :...............................................................................................................54

                         2-2-3-2-2 عوامل خانوادگی و اجتماعی :.......................................................................................54

                         2-2-3-2-3 عوامل آموزشگاهی :.....................................................................................................54

                         2-2-3-2-4 جنس :..........................................................................................................................54

                  2-2-3-3 مفهوم پيشرفت یا موفقیت تحصيلي :...........................................................................................55

      2-2-3-4 عوامل موثر بر پيشرفت و افت تحصيلي :....................................................................................56

      2-2-3-5 نظریه ی یادگیری خودتنظیمی و عملکرد تحصیلی :.....................................................................57

      2-2-3-6 نقش خودتنظیمی در پیشرفت تحصیلی :......................................................................................59

      2-2-3-7 رابطه ی خودتنظیمی یادگیری با مهارت ها و پیشرفت تحصیلی دانشجویان :...............................62

2-3 بررسی پیشینه مطالعاتی :............................................................................................................................................64

   2-3-1 پژوهش های انجام شده پیرامون رابطه بین مؤلفه ها در خارج از کشور :............................................................64

   2-3-2 پژوهش های انجام گرفته پیرامون رابطه مؤلفه ها در ایران :.................................................................................66

 فصل سوم: روش  اجرای تحقیق

3-1 مقدمه :.......................................................................................................................................................................69

3-2 نوع پژوهش :............................................................................................................................................................69

3-3 جامعه آماري :............................................................................................................................................................69

3-4 نمونه و روش نمونه گيري :........................................................................................................................................69

    3-4-1 تعیین حجم نمونه :...........................................................................................................................................69

    3-4-2 روش نمونه گیری :..........................................................................................................................................70

3-5 ابزارهای پژوهش :.....................................................................................................................................................70

3-5-1 معرفی پرسشنامه هوش معنوی :..............................................................................................................70

3-5-1-1 روایی پرسشنامه هوش معنوی :...................................................................................................70

3-5-1-2  پایایی پرسشنامه هوش معنوی :..................................................................................................71

3-5-1-3  شیوه نمره گذاری پرسشنامه هوش معنوی :................................................................................71

3-6 پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی((MSLQ :..............................................................................................72     3-6-1-معرفی پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی :.................................................................................72

3-6-2  روایی پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی :.........................................................................73

3-6-3 پایایی پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی :..........................................................................73

3-6-4شیوه نمره گذاری پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی :..........................................................74

3-7. نحوه اجرای تحقیق:...................................................................................................................................................74

3-8  روش تجزیه و تحلیل اطلاعات :...............................................................................................................................74

فصل چهارم : تجزيه و تحليل و بیان نتایج حاصل از تحقیق

4-1 مقدمه :.......................................................................................................................................................................76

4-2 یافته های توصیفی پژوهش :.......................................................................................................................................76

4-2-1 بومی و غیربومی :.....................................................................................................................................76

4-2-2 رشته تحصیلی :........................................................................................................................................77

4-2-3 سن شرکت کننده ها :...............................................................................................................................78

4-2-4 وضعیت تأهل :.........................................................................................................................................79

4-3 یافته های استنباطي پژوهش :......................................................................................................................................80

    4-3-1 فرضیه پژوهشی اول :........................................................................................................................................80

   4-3-2 فرضیه پژوهشی دوم :.........................................................................................................................................81

  4-3-3 فرضیه پژوهشی سوم :.........................................................................................................................................81

  4-3-4 فرضیه پژوهشی چهارم :......................................................................................................................................82

  4-3-5 فرضیه پژوهشی پنجم :........................................................................................................................................83

  4-3-6 فرضیه پژوهشی ششم :........................................................................................................................................83

  4-3-7 فرضیه پژوهشی هفتم :.........................................................................................................................................84

  4-3-8 فرضیه پژوهشی هشتم :........................................................................................................................................85

فصل پنجم : بحث و تفسیر و نتیجه گیری و جمع بندی                                                                          

5-1 مقدمه :.......................................................................................................................................................................89

5-2 یافته های اصلی :.......................................................................................................................................................89

5-3 محدوديت هاي پژوهش :...........................................................................................................................................94

5-4 پيشنهادهای پژوهش :.................................................................................................................................................95

منابع

       منابع فارسی..............................................................................................................................................................98

       منابع غیرفارسی  ....................................................................................................................................................101

پیوست

      پیوست الف) پرسشنامه هوش معنوی : ....................................................................................................................110

      پیوست ب)  پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی (MSLQ).........................................................................113

چکیده  انگلیسی..............................................................................................................................................................116

                                                                      فهرست جدول ها

عنوان                                                                                                                                صفحه

جدول 3-1. پرسشنامه هوش معنوی :.................................................................................................................................71

جدول4-1. توزیع فراوانی درصد و درصد تجمعی افراد شرکت کننده در پژوهش حاضر بر حسب بومی و غیر

بومی بودن:.........................................................................................................................................................................76

جدول 4-2. توزيع فراواني، درصد و درصد تجمعي افراد شركت كننده در پژوهش حاضر برحسب رشته

تحصیلی :...........................................................................................................................................................................77

جدول4-3. توزیع فراوانی، درصد و درصد تجمعی افراد شرکت کننده در پژوهش حاضر بر حسب سن :..........................78

جدول 4-4 . توزیع فراوانی، درصد و درصد تجمعی افراد شرکت کننده در پژوهش حاضر بر حسب وضعیت تاهل :........79

جدول 4-5. ضرایب همبستگی ساده بین هوش معنوی و عملکرد تحصیلی دانشجویان :.....................................................80

جدول 4-6. ضرایب همبستگی ساده بین خرده مقیاس های هوش معنوی و عملکرد تحصیلی :...........................................81

جدول4-7. ضرایب همبستگی ساده بین راهبردهای یادگیری خود تنظیمی و عملکرد تحصیلی دانشجویان :........................81

جدول4-8. ضرایب همبستگی ساده بین راهبردهای شناختی یادگیری و عملکرد تحصیلی :................................................82

جدول4-9. ضرایب همبستگی ساده بین راهبردهای فرا شناختی یادگیری و عملکرد تحصیلی :...........................................83

جدول4-10. ضرایب همبستگی ساده بین باورهای انگیزشی مهارت های خود تنظیمی و عملکرد تحصیلی :........................83

جدول 4-11 . جدول خلاصه مدل رگرسیون همزمان جهت پیش بینی متغیرعملکرد تحصیلی بر اساس راهبردهای  یادگیری خودتنظیمی :......................................................................................................................................................................84

جدول 4-12. جدول خلاصه نتایج تحلیل واریانس یک‎راهه برای پیش بینی متغیر عملکرد تحصیلی بر اساس راهبردهای یادگیری خودتنظیمی:.........................................................................................................................................................84

جدول 4-13. جدول ضرایب معادله رگرسیونی همزمان، متغیر راهبردهایی یادگیریخودتنظیمی:...........................................85

جدول 4-14 . جدول خلاصه مدل رگرسیون همزمان جهت پیش بینی متغیرعملکرد تحصیلی بر اساس خرده مقیاس های هوش معنوی :....................................................................................................................................................................86

جدول 4-15. جدول خلاصه نتایج تحلیل واریانس یک‎راهه برای پیش بینی متغیر عملکرد تحصیلی بر اساس راهبرد های یادگیری خودتنظیمی :........................................................................................................................................................86

جدول 4-16 جدول ضرایب معادله رگرسیونی همزمان، متغیر خرده مقیاس های هوش معنوی :..........................................87

فهرست شکل ها

عنوان                                                                                                                                صفحه

شکل شماره 2-1 هرم هوش هاي چندگانه :.......................................................................................................................18

شکل شماره 2-2 مدل هوش معنوی زهر و مارشال :..........................................................................................................34

شکل شماره 2-3 الگوی نظریه یادگیری خودتنظیمی پنتریچ و دی گروت(1992):..............................................................42

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                                صفحه

نمودار 4-1. نمودارتوزیع درصد شرکت کنندگان در پژوهش حاضر بر حسب بومی و غیربومی :.......................................77

نمودار4-2. نمودار ستونی توزیع درصد افراد شرکت کننده در پژوهش حاضر بر حسب رشته تحصیلی :...........................78

نمودار4-3. نمودار ستونی توزیع درصد افراد شرکت کننده در پژوهش حاضر بر حسب سن :...........................................79

نمودار 4-4. نمودار ستونی توزیع درصد افراد شرکت کننده در پژوهش حاضر بر حسب وضعیت تاهل:............................80