چکیده

     بی تردید آموزش و پرورش یکی از بنیادهایی است که با جامه عمل پوشاندن به کارکردهای عمده خود می تواند یکی از سهامداران اصلی تغییر وتحول در جهت توسعه باشد. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی خدمات آموزشی با توجه به جمعیت است وروش تحقیق آن به صورت توصیفی وتحلیلی بوده است . در جریان تحقیق همه روستاهای در دهستان کنار مطالعه و بررسی گردیده و با تکمیل پرسشنامه اطلاعات لازم گردآوری شده است. تعداد و توزیع مدارس روستایی، کمبود بودجه وامکانات مالی دولت، عدم کیفیت مدارس ، رشد منفی جمعیت دانش آموزی، جمعیت روستا و نقش مدارس شهری در توزیع مدارس روستایی از مواردی هستند که  ارائه الگوی  مناسب مکان گزینی را مورد تأکید قرار می دهند. محیط جغرافیایی خدمات آموزشي يعني در دسترس قرار دادن امكان آموزش مناسب و با آرامش  در مقاطع تحصيلي  مختلف همراه با در اختيار نهادن ابزارهاي لازم براي آموزش در دورترين نقاط كه همان  روستاها هستند، از اهداف مهمي است كه دولتها براي دست يافتن به آن تلاش مضاعف می نمایند. دهستان کنارسر از جمله مناطقی است که از نظر جغرافیایی در سطح جلگه ای شهرستان رشت قرار گرفته است در این دهستان مدارس موجود از نظر قرار گیری   در موقعیت خوبی دارند اما با توجه به اینکه جمعیت روستاها در سالهای اخیر کاهش یافته است مدارس فوق از نظر تعداد دانش آموز از حد استاندارد هم کمتر است اما از نظر امکانات و وسایل آموزشی  در سطح پایین قرار دارند. 

   واژگان کلیدی: ارزیابی، خدمات آموزشی،  جمعیت ، دهستان کنار سر

فهرست مطالب

عنوان                                               صفحه

چکیده.............................................. 1

مقدمه.............................................. 2

فصل اول طرح تحقیق.................................. 3

1-1- بیان مسئله .................................... 4

1-2- سوال تحقیق..................................... 4

1-3- اهداف تحقیق ................................... 4

1-4- فرضيه‏ تحقیق.................................... 4

فصل دوم : مروری بر ادبیات تحقیق ................... 5

2-1- پیشینه تحقیق .................................. 6

2-2 مبانی نظری...................................... 7

2-2-1- نظریه مکان مرکزی ............................ 7

2-2-2- تحلیل پیوند فضایی و سهولت دسترسی............. 8

2-2-3- رویکرد توزیع خدمات .......................... 9

2-2-4-رویکرد کارکردهای شهری در توسعه روستایی....... 10

2-2-5-رفتار انسانی و معرفت فضایی................... 10

2-2-6-حوزه نفوذ ................................... 11

2-2-7-حوزه نفوذ شهر رشت............................ 11

2-3-مدلها وتکنیکها................................. 12

2-3-1- - مدل بررسی اندازه مرکزیت(ثقل هندسی)........ 13

2-3-2- مدلهای کارکردی.............................. 13

2-3-3- روش درجه بندی روستاها ...................... 13

2-3-4- روش ساده ی جمعیت............................ 14

فصل سوم: ویژگیهای جغرافیایی محدوده مورد مطالعه.... 15

3-1-روشها ......................................... 16

3-1-1- روش تحقیق ومراحل آن......................... 16

3-1-2- جامعه آماری تحقیق........................... 16

3-2- ویژگیهای طبیعی ............................... 16

3-2-1- موقعیت...................................... 16

3-2-2-اقلیم ....................................... 19

3-2-2-1-درجه حرارت ................................ 20

3-2-2-2- بارندگي................................... 21

3-2-2-3-رطوبت نسبي ................................ 21

3-2-3- منابع آب ................................... 22

3-2-4- خاک:........................................ 24

3-3- ویژ گیهای اجتماعی- جمعیتی .................... 26

3-3-1- تعداد و توزیع جمعیت   و خانوار :............ 27

3-3-3- بعد خانوار ................................. 28

3-3-4- ترکیب جنسی ................................. 29

3-3-5- نسبت جنسی................................... 30

3-3-6-   سواد :.................................... 30

3-3-7-مهاجرت ...................................... 30

3-4-ویژگیهای اقتصادی............................... 31

3-4 -1- کشاورزی ................................... 31

3-4 -1- 1- کشاورزی ................................ 32

3-4 -1- 2- باغداري ................................ 32

3-4 -1- 3- دامداري ................................ 32

3-4 -1- 4- توليد پيله ............................. 32

3-4 -2-  صنایع..................................... 33

3-5- ویژگیهای فضایی – کالبدی ...................... 33

3-5-1-  خدمات...................................... 33

فصل چهارم: یافته های تحقیق ....................... 35

4-1- خدمات آموزشی و سابقه آن در شهر رشت........... 36

4-2- خدمات آموزشی در محدوده مورد مطالعه............ 36

4-3- توزیع امکانات و فضاهای آموزشی در محدوده مورد مطالعه 39

4-3-1- خدمات آموزشی ابتدایی........................ 40

4-3-2- خدمات آموزشی مقطع دبستان ................... 42

4-4- توزیع دانش آموزان مقطع ابتدایی................ 42

4-5- تراکم دانش آموزان مقطع ابتدایی................ 45

4-6-تغییرات جمعیت  دانش آموزان مقطع ابتدایی........ 45

4-7- خدمات آموزشی مقطع راهنمایی.................... 45

4-7-1- مقطع راهنمایی............................... 46

4-7-2- مقطع راهنمایی............................... 48

4-8- بررسی مکانی و فضایی مدارس ابتدایی دهستان  کنارسر    51

4-8-1- آموزشگاه های کنارسر بر حسب مساحت............ 52

4-8-2-آموزشگاه های دهستان  کنارسر به تفکیک فضای سرپوشیده(عیان) .................................................. 53

4-8-3-تفکیک آموزشگاه ها براساس عمر ساختمان......... 55

4-8-4-آموزشگاه ها براساس کیفیت ساختمان............. 56

4-8-5-تفکیک آموزشگاه ها برحسب برخورداری از فضاهای پرورشی 57

4-8-6-آموزشگاه ها برحسب برخورداری از فضاهای رفاهی.. 60

4-8-7- بررسی موقعیت  آموزشگاه ها نسبت به عوارض طبیعی 62

4-8-8-همجواری آموزشگاه نسبت به عوارض انسانی........ 63

فصل پنجم: نتیجه گیری ، آزمون فرضیه ها و نتیجه گیری 66

5-1-  آزمون فرضیه ها .............................. 67

5-2- نتیجه گیری ................................... 67

5-3ـ ارائه طریق و راهبردها (الگوی بهینه توزیع خدمات آموزشی)  68

ضمائم............................................. 70

منابع............................................. 73

فهرست جداول

عنوان                                               صفحه

جدول 2-1- طبقه بندی جمعیت سکونتگاه................. 14

جدول شماره(3-1) :داده هاي درجه حرارت ایستگاه رشت - دوره آماری 1390 – 1380........................................ 19

جدول شماره (3-2 ): میانگین درجه حرارت ایستگاه رشت - دوره آماری 1390 – 1380........................................ 20

جدول شماره(3- 3 ):متوسط بارندگي ایستگاه رشت - دوره آماری 1390 – 1380............................................... 21

جدول شماره (3-4 ):ميانگين رطوبت‏نسبي ایستگاه رشت  دوره آماری 1390 – 1380....... 21

جدول شماره(3-5): تعداد و درصد جمعیت نقاط روستایی دهستان کنار سر .................................................. 27

جدول (3-6 ) :جمعیت ، خانوار و بعد خانوار در روستاهای دهستان کنار سر طی سالهای 1390-1385............................. 27

جدول (3-7):جمعیت، و ترکیب جنسی  در روستاهای دهستان کنار سر  1390.................................................. 28

جدول (3-8) :جمعیت ، و نسبت جنسی  در دهستان کنار سر 1390  29

جدول(3-9 ): سطح زیر کشت، تولید و عملکرد محصولات عمده زراعی در شهرستان سال 1388................................... 31

جدول(3-10):  سطح زیر کشت، تولید و عملکرد محصولات عمده دایمی در شهرستان سال 1388................................... 32

جدول( 3-11): تعداد دام و تولیدات دامی دهستان در سال 1388 32

جدول( 3-12): تولید پیله در شهرستان رشت توسط خانوارهای نوغاندار 1390............................................... 32

جدول 4-1-توزیع واحدهای آموزشی محدوده مورد مطالعه به تفکیک روستا و جمعیت........................................... 39

جدول 4-2- توزیع آموزشگاه هادر محدوده مورد مطالعه به تفکیک مقطع تحصیلی............................................ 39

جدول 4-3- توزیع مدارس به تفکیک نوبت، پایه، جنس در محدوده مورد مطالعه............................................ 40

جدول 4-4- مقایسه جمعیت تعداد روستا های دارای مدرسه در محدوده مورد مطالعه....................................... 40

جدول 4-5- مقایسه تعداد روستاها و توزیع مدارس ابتدایی در محدوده مورد مطالعه....................................... 40

جدول 4-6- تعداد وتوزیع دانش آموزان مقطع ابتدایی به تفکیک دختران وپسران............................................ 42

جدول 4-7- میزان تراکم دانش آموزان مقطع  ابتدایی سال تحصیلی 1392-93................................................. 45

جدول 4-8- تعداد واحدهای آموزشی مقطع راهنمایی به تفکیک دخترانه وپسرانه سال

تحصیلی 93-1392..................................... 45

جدول 4-9 – تعداد و توزیع دانش آموزان مقطع راهنمایی دختران وپسران سال تحصیلی 93-1392................................. 46

جدول 4-10- میزان تراکم دانش آموزان مقطع  راهمایی سال تحصیلی 93-1392............................................... 48

جدول 4-11 تعداد طبقات آموزشگاه به تفکیک مقاطع دبستان 51

جدول 4-12- تفکیک آموزشگاه های کنارسر براساس مساحت.. 52

جدول 4-13- تفکیک آموزشگاه های دهستان  کنارسر به تفکیک فضای سرپوشیده(عیان).................................... 53

جدول 4-14- تفکیک آموزشگاه ها براساس عمر ساختمان ... 55

جدول 4-15- تفکیک آموزشگاه ها براساس کیفیت ساختمان . 56

جدول 4-16- تفکیک آموزشگاه ها برحسب برخورداری از فضاهای پرورشی 57

جدول 4-17- تفکیک آموزشگاه ها برحسب برخورداری از فضاهای رفاهی 60

جدول 4-18- موقعیت طبیعی آموزشگاه ها................ 62

فهرست نمودار

عنوان                                               صفحه

نمودار شماره(3-1) :رژيم حرارتي ایستگاه رشت......... 20

نمودار شماره  (3-2 ): میانگین درجه حرارت ایستگاه... 20

نمودار شماره  (3-3): بارش ماهیانه ایستگاه رشت...... 21

نمودار (3-4): ميانگين رطوبت نسبي ایستگاه رشت....... 22

نمودار شماره (3 -5) :تعداد و درصد جمعیت نقاط روستایی 28

نمودار (3-6 ): جمعیت ، خانوار و بعد خانوار در روستاهای دهستان کنار سر  سالهای آماری

  1390-1385........................................ 29

نمودار (3-7): ترکیب جنسی  در روستاهای دهستان کنار سر  1390    30

نمودار 4-1- توزیع واحد های آموزشی.................. 46

فهرست نقشه

عنوان                                               صفحه

نقشه 3-1- موقعیت................................... 17

نقشه 3-2-منابع آب.................................. 22

.نقشه شماره (3-3) خاک شهرستان رشت.................. 24

فهرست تصاوير

عنوان                                               صفحه

تصوير 4-1-عكس هوايي دهستان كنار سر................. 38

تصوير 4-2-نمايي از ساختمان قديمي مدرسه امام سجاد كنار سر 51

تصوير 4-3-نمايي از فضاي مدرسه كه ميزان مساحت عيان آن را نشان مي دهد............................................... 52

تصوير 4-4-نمايي از فضاي مدرسه...................... 54

تصوير 4-5-عمر مدرسه................................ 55

تصوير 4-6-كيفيت مدرسه.............................. 57

تصوير4-7-برخورداري مدرسه از فضاي پرورشي............ 58

تصوير4-8-برخورداري مدرسه از كتابخانه............... 58

تصوير4-9- برخورداري مدرسه از زمين ورزشي............ 59

تصوير4-10-برخورداري مدرسه از نمازخانه.............. 59

تصوير4-11-نماي بيروني مدرسه........................ 60

تصوير4-12-برخورداري مدرسه از آبدارخانه............. 61

تصوير4-13-كيفيت سرويس بهداشتي مدرسه................ 61

تصوير4-14-قرارگيري مدرسه در كنار فضاي سبز.......... 62

تصوير4-15- قرار گيري مدرسه در كنار راه روستا ...... 65