چکیده :

گسترش کالبدی یا فیزیکی روزافزون سکونتگاهها اعم از شهری و روستایی که امروزه در کشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه شتاب فزاینده ای یافته اند، امری اجتناب ناپذیر است.که بعضا بشکل ارگانیک در طول زمان خصوصا در مورد سکونتگاههای روستایی مشاهده می شود.که از جمله پیامدهای آن تغییر کاربری اراضی بخصوص کاربریهای مولد در بخش کشاورزی خواهد بود. در این تحقیق بررسی روند تغییر کاربری اراضی کشاورزی دهستان پیربازار با تاکید بر گسترش کالبدی شهر رشت در دودهه (90-1370) مدنظر است.

مسئله های مهم در این تحقیق به گونه ایست، که تغییرات بوجود آمده در اراضی کشاورزی (زراعی) متاثراز 1- گسترش فیزیکی شهر رشت در روستاهای مورد مطالعه دهستان پیربازار است؟2- به دلیل مقرون بصرفه نبودن یا غیر اقتصادی بودن فعالیتهای کشاورزی است؟در این پایان نامه با انجام مطالعات کتابخانه ای و میدانی ، عکسهای هوایی و مقایسه آنها روند تغییر کاربری اراضی در دهستان پیربازار شهرستان رشت مورد بررسی قرار گرفته است. و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به جداول و توزیع آماری پرداخته ودر قالب نقشه های اتوکدی مقایسه این اتفاق در دو دهه آورده شده است.تغییرات حاصله در اراضی کشاورزی و تبدیل آن به کاربریهای دیگر که بورس بازی زمین و ساختمان و سیاستهای زمین شهری در نتیجه گسترش فیزیکی شهر رشت و غیر اقتصادی بودن فعالیتهای کشاورزی در دهستان پیربازار مورد بررسی قرار گرفته است.

نتایج تحقیق نشان میدهد که گسترش کالبدی شهر رشت و مقرون بصرفه نبودن فعالیتهای کشاورزی در مرتبه بعد انگیزه تغییر کاربری در میان صاحبان زمین از طریق فروش آنرابالا برده و در نتیجه در کنار یکدیگر از مولفه های تغییر بنیادی و اساسی در کاربری اراضی کشاورزی دهستان بشمار می روند.

کاهش 4/15 درصدی سطح اراضی کشاورزی روستاهای مورد مطالعه دهستان و 2/10 درصد از محدوده ادغام شده دهستان در محدوده شهر رشت نماینگر این مطلب است ، که تغییرات صورت گرفته در نتیجه مستقیم و غیر مستقیم به ترتیب گسترش کالبدی شهر رشت و غیر اقتصادی بودن فعالیتهای کشاورزی در دو دهه اخیر در دهستان پیربازاراست.     

واژه هاي كليدي: تغییرات کاربری ، اراضی کشاورزی، توسعه فيزيكي شهر، دهستان پیربازاررشت

مقدمه:

امروزه تغییرات گسترده اراضی کشاورزی، بدلیل احیاء نشدن آنها نگرانیهایی را در بخش تولیدات و دگرگونیهای زیست محیطی به همراه داشته است . دلیل اصلی توجه فوق از دست دادن توانهای بالقوه طبیعی محیط است، که تهدیدهای متاثر از تغییرات اقلیمی ، جنگل زدایی و کاهش تولیدات کشاورزی می باشد . یکی از عوامل موثر در بروز تغییرات یا کاهش کاربری زمین ، که این تحقیق بدان تاکید دارد . توسعه فیزیکی یا کالبدی شهرهای بزرگ است و از اینرو توسعه بی رویه فیزیکی شهرها به همراه سیاستها و سلایق گوناگون بهره برداری از کاربریهای اراضی را منجر خواهد شد. بنابراین عدم برنامه ریزی که توسعه بی برنامه را به همراه خواهد داشت،  پیامدهای زیست محیطی ، اقتصادی و اجتماعی را به همراه خواهد داشت . در واقع از بین رفتن اراضی مطلوب کشاورزی یا خارج کردن آنها از چرخه تولید آسیب بزرگی به اقتصاد کشاورزی وارد می نماید ، از طرف دیگر افزایش شدید قیمت زمین و مسکن بدلیل تقاضا زیاد در این بخش(زمین و مسکن) پیدایش قیمت های کاذب و بورس بازی زمین بعنوان یکی دیگر ازپیامدهای توسعه شهری یا سکونتگاهی می باشد. دهستان پیر بازار در بخش مرکزی شهرستان رشت یکی از دهستان هایی است، که در سالهای اخیر بدلیل وجود محور ارتباطی رشت به آستارا و اردبیل و نزدیکی به شهر های رشت (مرکز استان) ، تولم و غیره دچار تحولات شدیدی ازنظرتغییرات کاربری اراضی شده است این تحقیق با توجه به موارد فوق درصدد بررسی روند تغییرکاربری اراضی کشاورزی دهستان پیربازار با تاکید بر توسعه فیزیکی شهر رشت در دو دهه اخیر شده و براین اساس در پنج فصل تنظيم گردیده است.

فصل اول: كليات تحقيق

فصل دوم: مباني  نظری تحقيق

فصل سوم: ويژگي ها جغرافيايي منطقه

فصل چهارم: يافته هاي تحقيق

فصل پنجم: نتيجه گيري، آزمون فرضيه ها، پيشنهادها می باشد .