چکیده

محدوده مورد مطالعه در این تحقیق بخش های خاصی از مناطق کوهستانی دو شهرستان لاهیجان و ماسال در استان گیلان می باشد که به بام سبز معروف هستند. بام سبز لاهیجان که در سالهای اخیر مورد توجه بسیاری از گردشگران قرار گرفته  در وسط شهر لاهیجان در 40کیلومتری شهر رشت واقع شده است. این  بام سبز در قله شیطان کوه و در ارتفاع 60متری ساخته شده است. بنظر می رسد این مکان توریستی زیبا می‎تواند به عنوان الگویی_ البته نه چندان کامل_ برای  بام سبز ماسال قرار گیرد. بام سبز یا پارک جنگلی ریزه مندان با وسعت تقریبی 300هکتار که در ارتفاعات شهرستان ماسال و در 55 کیلومتری مرکز استان گیلان واقع شده با داشتن مناظری زیبا و بدیع می تواند در آینده نزدیک یکی از بی نظیر ترین مناطق گردشگری شهرستان و حتی استان محسوب شود زیرا از این ارتفاعات  علاوه بر جلگه شهر ماسال بخشهایی از شهرستان صومعه سرا و بندر انزلی  نیز قابل رویت می باشد.  ارتفاعات گردشگری معروف در گیلان که در دو شهر ماسال و لاهیجان قرار دارند و هر کدام به تنهایی موجب جذب توریست می باشند و یکی از نقاط گردشگری شهرهای مذکور هستند، در کنار سایر جاذبه های طبیعی و مصنوع این مناطق توان بسیار بالایی برای جذب گردشگر دارند و از آنجا که در مناطق شهری قرار گرفته اند، می توانند باعث افزایش تعداد گردشگران شهری شوند. در این پایان نامه ابتدا تلاش شده که به معرفی و بررسی شرایط اکولوژیکی دو منطقه بر اساس شرایط محیطی پرداخته شود و سپس عملکرد بام سبز لاهیجان و ماسال بر اساس شرایط انسانی و محیطی را در توسعه گردشگری این نواحی مورد مقایسه قرار داده و تفاوتهای کارکردی این دو بام سبز  مشخص شود.

واژگان کلیدی: گردشگری شهری، بام سبز، لاهیجان، ماسال

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                   صفحه                  

چکیده 1

مقدمه. 2

فصل اول: کلیات و مفاهیم

1-1. بیان مسئله 4

1-2. اهمیت و ضرورت تحقیق 5

1-3. اهداف تحقیق 5

1-4. فرضیه ها 5

1-5. روش تحقیق 6

1-6. روش گردآوری اطلاعات 6

1-7. ابزار گردآوری اطلاعات 6

1-8. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 6

1-9. قلمرو تحقیق 6

1-10. پیشینه تحقیق 6

1-11. مسائل و مشکلات تحقیق 8

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق

2-1. توریسم، توریست، تعاریف و مفهوم آن 10

2-2. پیشینه جهانگردی در ایران 10

2-3. جایگاه گردشگری در مطالعات جغرافیایی 15

2-4. گردشگری شهری 15

2-5. توسعه پایدار و توسعه پایدار شهر 18

فصل سوم: عرصه طبیعی و انسانی تحقیق

3-1. کلیات جغرافیایی لاهیجان 20

3-2. کلیات جغرافیایی ماسال 22

3-3. موقعیت جغرافیایی لاهیجان و ماسال 24

3-4. زمین شناسی 24

3-5. توپوگرافی 25

3-6. منابع آب 28

3-7. اقلیم 29

3-8. پوشش گیاهی 37

3-9. ویژگیها و مشخصات اجتماعی ماسال و لاهیجان 38

3-10. ویژگیهای اقتصادی 41

3-11. معرفی جاذبه های طبیعی ماسال و لاهیجان 44

3-12. جاذبه های تاریخی- فرهنگی لاهیجان و ماسال 47

3-13. توان ها و جاذبه های گردشگری کوهستانها و نواحی ییلاقی  54

3-14. منابع و جاذبه های آبی 57

فصل چهارم: یافته های تحقیق

4-1. گردشگری شهری در شهر ماسال 59

4-2. بررسی عرضه خدمات گردشگری در ماسال 59

4-3. گردشگری شهری در شهر لاهیجان 62

4-4. بررسی عرضه خدمات گردشگری در لاهیجان 62

4-5. سایر عناصر گردشگری 63

4-6. شاخص آب و هوایی توریسم (TCI) 64

4-7. یافته های میدانی 67

4-8. مقایسه امکانات بام سبز لاهیجان و بام سبز ماسال 91

4-9. مقایسه جاذبه های انسانی و طبیعی توریسم دو شهر ماسال و لاهیجان 92

4-10. مقایسه شرایط اقلیمی و توریستی در دو شهر ماسال و لاهیجان 92

فصل پنجم: نتایج تحقیق

5-1. بررسي فرضيه هاي تحقيق 94

5-2. نتيجه گيري و پيشنهادات 95

منابع و مآخذ. 97

فهرست جداول

عنوان                                                                                                   صفحه                  

جدول 3-1 مقایسه  لاهیجان و ماسال  از نظر شرایط اقلیمی  و عوامل اجتماعی 24

جدول 3-2 میانگین درجه حرارت ایستگاه لاهیجان1390-1381 31

جدول 3-3 میانگین دمای ماهانه و فصلی شهرستان ماسال 90-1380 31

جدول 3-4  میانگین بارندگی ماهیانه ایستگاه لاهیجان در دورهء آماری 2005-1956 31

جدول 3-5 میانگین بارندگی ماهانه ایستگاه باران سنجی ماسال90-1380 32

جدول 3-6 تعداد و درصد روزهای یخبندان ایستگاه لاهیجان 34

جدول 3-7  میانگین رطوبت نسبی ایستگاه لاهیجان 35

جدول 3-8  میانگین رطوبت، حداکثر، حداقل ایستگاه ماسال 35

جدول 3-9 میزان ساعات آفتابی ایستگاه لاهیجان 1390-1381 36

جدول 3-10 میزان ساعات آفتابی شهرستان ماسال 1390-1381 36

جدول 4-1 تقسیم بندی شاخص TCI و توصیف آن 65

جدول 4-2 محاسبه شاخص های اقلیمی ماسال در معادله TCI 66

جدول 4-3 محاسبه شاخص های اقلیمی لاهیجان در معادله TCI 66

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                   صفحه                  

نمودار (3-1) تعداد روزهای یخبندان در ماسال 34

نمودار(3-2) پوشش گیاهی ماسال 38

نمودار (4-1) جنسیت پاسخ دهندگان ماسال 67

نمودار(4-2) سن پاسخ دهندگان ماسال 68

نمودار (4-3) میزان تحصیلات پاسخ دهندگان ماسال 68

نمودار (4-4) وضعیت شغلی پاسخ دهندگان ماسال 69

نمودار (4-5) محل زندگی پاسخ دهندگان ماسال 69

نمودار(4-6) دلیل مسافرت پاسخ دهندگان به ماسال 70

نمودار(4-7) فصل سفر از نظر پاسخ دهندگان ماسال 70

نمودار(4-8) مدت اقامت پاسخ دهندگان ماسال 71

نمودار(4-9) رضایتمندی از امکانات اقامتی ماسال 71

نمودار(4-10) تمایل گردشگران به انواع جاذبه های طبیعی ماسال 72

نمودار(4-11) تمایل پاسخ دهندگان به انواع دیگر جاذبه ها 72

نمودار(4-12) تمایل گردشگران به نوع جاده در تفرجگاه بام سبز ماسال 73

نمودار(4-13) نوع تهیه غذا توسط پاسخ دهندگان در بام سبز ماسال 73

نمودار(4-14) محل اقامت پاسخ دهندگان در بام سبز ماسال 74

نمودار(4-15) میزان تمایل گردشگران به عناصر طبیعی شهر ماسال 74

نمودار(4-16) انگیزه پاسخ دهندگان از حضور در بام سبز ماسال 75

نمودار(4-17) میزان رضایت پاسخ دهنگان از امکانات رفاهی و زیر ساختها 75

نمودار(4-18) نوع آشنایی پاسخ دهندگان با بام سبز ماسال 76

نمودار(4-19) میزان تمایل پاسخ دهندگان به انواع فعالیتهای گردشگری 76

نمودار(4-20) تمایل پاسخ دهندگان به انواع فعالیت های گردشگری طبیعت گردی 77

نمودار(4-21) تمایل  پاسخ دهندگان به انواع فعالیت های گردشگری ورزشی 77

نمودار(4-22) تمایل پاسخ دهندگان به انواع فعالیت های گردشگری فرهنگی 78

نمودار(4-23) ضعف حوزه گردشگری از دیدگاه گردشگران 78

نمودار (4-24) جنسیت پاسخ دهندگان لاهیجان 79

نمودار(4-25) سن پاسخ دهندگان لاهیجان 79

نمودار(4-26) میزان تحصیلات پاسخ دهندگان لاهیجان 80

نمودار (4-27) وضعیت شغلی پاسخ دهندگانلاهیجان 80

نمودار (4-28) محل زندگی پاسخ دهندگان لاهیجان 81

نمودار(4-29) دلیل مسافرت پاسخ دهندگان به لاهیجان 81

نمودار(4-30) فصل سفر از نظر پاسخ دهندگان لاهیجان 82

نمودار(4-31) مدت اقامت پاسخ دهندگان لاهیجان 82

نمودار(4-32) رضایتمندی از امکانات اقامتی بام سبز لاهیجان 83

نمودار(4-33) تمایل گردشگران لاهیجان  به انواع جاذبه های طبیعی 83

نمودار(4-34) تمایل پاسخ دهندگان لاهیجان به انواع دیگر جاذبه ها 84

نمودار(4-35) تمایل گردشگران به نوع جاده در تفرجگاه بام سبز لاهیجان 84

نمودار(4-36) نوع تهیه غذا توسط پاسخ دهندگان در بام سبزلاهیجان 85

نمودار(4-37) محل اقامت پاسخ دهندگان در بام سبز لاهیجان 85

نمودار(4-38) میزان رضایت گردشگران به عناصر طبیعی شهرلاهیجان 86

نمودار(4-39) انگیزه پاسخ دهندگان از حضور در بام سبزلاهیجان 86

نمودار(4-40) میزان رضایت پاسخ دهنگان از امکانات رفاهی و زیر ساختها لاهیجان 87

نمودار(4-41) نوع آشنایی پاسخ دهندگان با بام سبزلاهیجان 87

نمودار(4-42) میزان تمایل پاسخ دهندگان لاهیجان  به انواع فعالیتهای گردشگری 88

نمودار(4-43) تمایل پاسخ دهندگان لاهیجان به انواع فعالیت های گردشگری طبیعت گردی 88

نمودار(4-44) تمایل  پاسخ دهندگان به انواع فعالیت های گردشگری ورزشی در لاهیجان..................................... 89

نمودار(4-45) تمایل پاسخ دهندگان به انواع فعالیت های گردشگری فرهنگی در لاهیجان 89

نمودار(4-46) ضعف حوزه گردشگری لاهیجان از دیدگاه گردشگران 90

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                   صفحه                  

تصویر (3-1) تالاب امیرکلایه لاهیجان (شیخ علی کل) 44

تصویر(3-2) شیطان کوه لاهیجان 45

تصویر(3-3) استخر لاهیجان 45

تصویر(3-4) استخر طبیعی حاجی آباد لاهیجان 46

تصویر(3-5) مرداب سوستان لاهیجان 46

تصویر(3-6) مسجد جامع لاهیجان 47

تصویر(3-7) آرامگاه شیخ زاهد گیلانی در لاهیجان 48

تصویر(3-8) آرامگاه میرشمس الدین لاهیجی 48

تصویر(3-10) موزه تاریخ چای ایران در لاهیجان 49

تصویر(3-11) بقعه چهار پادشاهان در لاهیجان 49

تصویر(3-12) بقعه پیر علی 50

تصویر(3-13) بقعه آقا میرابراهیم بن موسی الکاظم(ع) 50

تصویر(3-14) پل خشتی لاهیجان 51

تصویر (3-15) بام سبز و آبشار شاه نشین کوه 51

تصویر (3-16) تله کابین  بام سبز لاهیجان 52

تصویر (3-17) نمای شهر از فراز شیطان کوه 52

تصویر(3-18) بلوار لاهیجان 53

تصویر(3-19) باغ ملی لاهیجان 53

تصویر (3-20) نمای ماسال از فراز پارک جنگلی ریزه مندان(بام سبز) 55

تصویر (3-21) نمای ماسال از فراز پارک جنگلی ریزه مندان(بام سبز) 55

تصویر(3-22) جنگلهای ماسال 56

تصویر (3-23) ییلاقات ماسال 57