چکیده

تحقیق حاضر با عنوان تاثیر اقوام بر انتخابات مجلس شورای اسلامی در سه دوره اخیر غرب گیلان در شهرستان های آستارا، تالش، ماسال، رضوانشهر، فومن، شفت و صومعه سرا انجام گردید و رابطه بین جمعیت اقوام ساکن در شهرستان های غرب گیلان و همچنین قومیت کاندیداها با احتمال پیروزی کاندیداها در انتخابات به بوته آزمون قرار گرفت. هرچند تنها انتساب شخص به یک قوم عامل تاثیر گذاری در انتخاب شدن و رأی آوردن نیست بلکه خصوصیات شخصی، اجتماعی و نفوذ فردی و تاثیرگذاری خود شخص در سطح جامعه هم از عوامل دیگری در امر انتخاب می باشد. نتایج یافته های تحقیق نشان می دهد انتخاب نمایندگان مجلس در سه دوره اخیر در غرب گیلان با قومیت کاندیداها و همچنین جمعیت اقوام انطباق داشته است و تمایلات و تعصبات قبیله ای در دوره ها و انتخابات گذشته از اصلی ترین و عمده ترین فاکتورها برای انتخاب نماینده در مشارکت های سیاسی در شهرستان های غرب گیلان می باشد. این یعنی اینکه شهروندان و افراد جامعه هنوز به منفعتی فراتر از منافع قوم و طایفه برای خودشان متصور نیستند.  در واقع جامعه هنوز به آن حد نرسیده که خیالشان بابت انگیزه های قومی راحت شده باشد و به سراغ انگیزه های فراتر و دراز مدت تر بروند. 

واژگان کلیدی: انتخابات، مشارکت سیاسی، قومیت، جمعیت، ویژگی های جغرافیایی.

مقدمه

انتخابات بعنوان يك رفتارسياسي، مبين مرتبه اي از مشاركت سياسي است كه هر جامعه و هر فردي در جامعه بر اساس فهم سياسي خود در محيط جغرافيايي جهت حمايت، اصلاح و تغيير در آن شركت مي كند و بخشي از اراده مردم را در اداره امور به حكومت واگذار مي نمايد. در اين فرايند عوامل موثري از جمله اقوام مختلف دخيل هستند که با شناخت دقيق تر اقوام ساکن می توان به بررسي عوامل مختلف مؤثر در نتايج انتخابات از جمله عوامل مؤثر بر رفتار رأي دهندگان پرداخت.  اين عامل در زمانها و مكانهاي مختلف، تأثيرات متفاوتي بر نتايج انتخابات باقي مي گذارد که بررسي و شناسايي آن هم براي حاكمان سياسي كشور و هم براي احزاب و گروههاي سياسي مفيد خواهد بود و مي توان در برنامه ريزي هاي آينده انتخاباتي از نتايج آن استفاده کرد.  بنابراین با توجه به نقش و اهميت برگزاري انتخابات در يك جامعه و تأثير آراء اقوام در سرنوشت خود و كشورشان، انجام چنين تحقيقاتي كه به بررسي تأثير عناصر مختلف بر انتخابات مي پردازد، مي تواند شرايطي فراهم نمايد تا انتخاب كنندگان، انتخاب شوندگان و برگزار كنندگان انتخابات با آگاهي و اطلاعات بيشتري از جغرافياي انتخابات نواحي مختلف به فعاليت بپردازند. از این رو با توجه به مبانی نظری، اهداف زیر انتخاب گردید.

1. بررسی رابطه
2. بررسی رابطه

جهت گردآوري داده ها از روش کتابخانه ای و بررسی اسنادی و میدانی استفاده شد. اطلاعات مورد نیاز نیز با مطالعه متون، مقالات، کتب، نقشه و پایگاههای اینترنتی و با استفاده از روش فیش برداری حول محور موضوع مورد بحث جمع آوری گردید و پس از جمع آوری اطلاعات از طریق ابزارهای گردآوری، داده های خام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات با توجه به ماهیت داده ها از روشهای آماری توصیفی مناسب استفاده شد.

نتایج نشان داد که اکثریت اقوام ساکن در هر شهرستان متفاوت می باشد برای مثال در شهرستان آستارا بیشترین اقوام متعلق به قوم ترک (70 درصد) بوده و قوم تالش با 27 درصد در اقلیت می باشند و مابقی اقوام نیز براساس جمعیت شان هیچگاه توان مقابله انتخاباتی با دو قوم ترک و تالش را نخواهند داشت.

در شهرستان تالش وضعیت عکس می شود به عبارت دیگر جمعیت قوم تالش به 70 درصد می رسد و اقوام ترک به 25 درصد تنزل می یابند. این وضعیت در شهرستان ماسال نیز که در یک حوزه انتخاباتی با شهرستان تالش قرار دارد با شدت بیشتری به نفع قوم تالش قرار دارد بطوریکه 93 درصد از این اقوام را تالشان تشکیل می دهند. اما در شهرستان رضوانشهر که در حوزه انتخاباتی شهرستان تالش و ماسال قرار دارد با کاهش چشمگیری روبروست و جمعیت قوم تالش به 58 درصد می رسد و برعکس اقوام گیلک با 25 درصد ترک با 15 درصد قرار دارند. این وضعیت ترازو را به نفع تالشان و کاندیداهای تالش می چرخاند و اقوام ترک و گیلک را در آرزوی انتخاب کاندیدای نمایندگی مجلس باقی می گذارد.

این وضعیت در شهرستان فومن و شفت که در یک حوزه انتخاباتی قرار دارند عکس می باشد با این توضیح که 63 درصد از اهالی فومن از قوم تالشند و 35 درصد از قوم گیلک اما برعکس آن در شهرستان شفت 58 درصد از قوم گیلک هستند و 41 درصد از قوم تالش که این امر اختلاف بین دو شهرستان را در انتخاب نماینده با چالش روبرو می سازد و ترفندهای انتخاباتی باید کاندیدای مورد نظر را انتخاب نماید.

اما در شهرستان صومعه سرا 70 درصد را اقوام گیلک، 15 درصد را ترکان و 11 درصد را تالشان تشکیل می دهند. بدین صورت در این شهرستان نیز کفه به سمت قوم گیلک است و کاندیدای پیروز به احتمال بسیار باید از قوم گیلک باشد.

هرچند تنها انتساب شخص به یک قوم عامل تاثیر گذاری در انتخاب شدن و رأی آوردن نیست بلکه خصوصیات شخصی، اجتماعی و نفوذ فردی و تاثیر گذاری خود شخص در سطح جامعه هم از عوامل دیگری در امر انتخاب می باشد. 

اما نتایج نشان می دهد که تا چه حد اقوام در تصمیم گیری ها نقش داشته و این یعنی اینکه شهروندان و افراد جامعه هنوز به منفعتی فراتر از منافع قوم و طایفه برای خودشان متصور نیستند.  در واقع جامعه هنوز به آن حد نرسیده که خیالشان بابت انگیزه های قومی راحت شده باشد و به سراغ انگیزه های فراتر و دراز مدت تر بروند. 

بنابراین باتوجه به یافته های تحقیق می توان گفت که بین جمعیت اقوام ساکن در شهرستان های غرب گیلان و احتمال پیروزی کاندیداها در انتخابات رابطه مستقیم وجود دارد.