فهرست مطالب 

عنوان        صفحه

فصل اول: کلیات تحقیق 

1-1) مقدمه 2

1-2) بیان مسئله 3

1-3) اهمیت و ضرورت پژوهش 5

1-4) اهداف اين پژوهش 6

1-5) پرسش های پژوهش 6

1-6) فرضيات پژوهش 6

1-7) خلاصه مراحل روش پژوهش 6

1-8) متغیرهای پژوهش و تعریف آن 7

1-9) قلمرو پژوهش 8

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق 

2-1 ) مقدمه 10

2-2 ) تعريف کلی بيمه 11

2-3 ) تاريخچة پيدايش بيمه 12

2-4 ) جريان ظهور وگسترش بيمه در ايران 13

2-5 ) انواع بيمه در صنعت بيمة ايران 20

2-6 ) جايگاه مؤسسات بيمه در بازار مالی کشور 24

2-7 ) شاخص های بيمه و ارزيابی شاخص ها در کشورهای دیگر و مقايسه با ايران 26

2-8 ) خصوصی سازی در ايران 31

2-9 ) نارسايی های اجرايی در فرايند خصوصی سازی در ايران 34

2-10 ) آغاز جريان خصوصی سازی صنعت بيمه در ايران بعد از انقلاب 35

2-11 ) چگونگی مشارکت بخش خصوصی در صنعت بيمه 35

2-12 ) نظارت بر عمليات بيمه و انواع مقررات نظارت در شرايط خصوصی سازی 40

2-13 ) فرصت ها و تهديد های خصوصی سازی صنعت بيمه 41

2-14) عملکرد هفده ساله صنعت بيمه کشور ( سال های 1389-1373 ) 48

2-15 ) بازار جهانی بيمه در سال 2011 ميلادی 51

2-16 ) تجربه چند کشور در زمينه خصوصی سازی صنعت بيمه 52

2-17) سابقه تحقيق 58

فصل سوم : روش اجرای تحقیق

3-1 ) مقدمه 62

3-2 ) روش تحقیق 62

3-3 ) ابزار جمع آوری اطلاعات 62

3-4 ) تشريح انواع متغير های موجود در مدل 63

3-5 ) ارائه مدل های قابل برآورد 66

3- 6 ) روش تجزيه و تحليل داده‌ها و اطلاعات 67

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های تحقیق

4-1 ) مقدمه 69

4-2 ) برآورد مدل ها و تفسیر نتایج حاصل از آنها 69

فصل پنجم : بحث ، نتیجه گیری و پیشنهادات 

5-1 ) مقدمه 85

5-2 ) نتایج پژوهش 85

5-3 ) پیشنهادات 86

5-4 ) محدودیت ها 87

فهرست جداول 

عنوان صفحه

 جدول شمارة ( 2 – 1 ) نتايج ارزيابی شاخص های بيمه در کشورهای توسعه يافته و درحال توسعه در سال های 1367 الی 1376 ه. ش 27

 جدول شمارة ( 2 – 2 ) شاخص های بيمه ای صنعت بيمة ايران طی سال های 1367 الی 1376 ه. ش

  28

 جدول شماره ( 2 - 3 ) عملکرد روش های واگذاری سهام طی دوره برنامه 5 ساله دوم توسعه 33

جدول شماره (2 - 4) شاخص های بيمه از ابتدای سال1373 تا آخر سال 1384 ه. ش 49

 جدول شماره (2 - 5)  جايگاه صنعت بيمه کشور در بازار جهانی بيمه  ( 1390 -1373 ه. ش ) 51

جدول شماره ( 2 - 6 ) - بازار جهانی بيمه درسال 2011 ميلادی 52

جدول 4-1) برآورد مدل 70

جدول 4-2) نتایج آزمون بريوش-گادفري 72

4-3) نتایج آزمون همسانی واریانس 74

 جدول 4-4) برآورد مدل   77

جدول 4-5) نتایج آزمون بريوش-گادفري 79

جدول 4-6) جدول آزمون همسانی واریانس 81

فهرست شکل ها 

عنوان صفحه

نمودار 2-1 ) سهم بخش دولتی و غیر دولتی از حق بیمه های تولیدی بازار بیمه / 90 – 1381   20

نمودار 2-2 ) روند سهم رشته های بیمه از حق بیمه تولیدی بازار بیمه 24

نمودار 2-3 )حق بیمه سرانه در ایران و جهان 30

نمودار 2-4 )ضریب نفوذ بیمه در ایران و جهان 31

نمودار ( 2 - 5 ) حق بیمه تولیدی شرکتهای بیمه ( 1390 – 1386) 50

چکیده

خصوصی سازی و آزاد سازی به عنوان راهکارهایی بوده که در دو دهه 1980 و 1990 از سوی صندوق بین المللی پول، بانک جهانی و سایر مراکز اقتصادی بین المللی برای بالا بردن کارایی به طور اکید به کشورهای گوناگون توصیه می شد. 

امروزه خصوصی سازی در دستور کار اکثر کشورها قرار دارد. از آنجایی که صنعت بیمه، یکی از نهادهای مهم بازار سرمایه می باشد و تغییرات در کارایی بیمه تأثیر به سزایی در رشد و توسعه اقتصاد کشور را شامل می شود، در این پژوهش سعی شده است آثار خصوصی سازی صنعت بیمه بر کارایی بیمه در کشور ایران بررسی شود. در ابتدا تعاریف، اهداف، روش ها، ضرورت خصوصی سازی صنعت بیمه و تجربه برخی از کشورها در زمینه خصوصی سازی بیمه را بیان خواهیم نمود. سپس دو شاخص ضریب نفوذ بیمه ای و حق بیمه سرانه را به عنوان شاخصهای مهم کارایی صنعت بیمه معرفی خواهیم کرد. در دو مدل آورده شده، نشان می دهیم که دولتی شدن بیمه در سالهای بعد از انقلاب موجب کاهش کارایی صنعت بیمه کشور شده است. همچنین جنگ نیز بر این دو شاخص تأثیر منفی داشته است. در پایان این پژوهش نیز به این نتیجه می‎رسیم که با اجرای فرایند خصوصی سازی، کارایی صنعت بیمه افزایش می یابد. و باید توجه داشت برای پیشبرد خصوصی سازی صنعت بیمه، شرکتهای بیمه خصوصی شده باید زیر نظر بیمه مرکزی به فعالیت بپردازند. 

واژگان کلیدی : خصوصی سازی، صنعت بیمه، ضریب نفوذ بیمه، حق بیمه سرانه

1-1) مقدمه

خصوصی سازی بنا به تعریفی که در سازمان "بهره وری آسیا" در سال 1372 ارائه شده است، "انتقال مالکیت یا کنترل بنگاههای اقتصادی از دولت به بخش خصوصی". 

خصوصی سازی راهکاری است که در مبارزه با ناکارایی در طیف وسیعی از کشورها به کار گرفته شده است و به تناسب زمینه های موجود در هر کشور و قدرت عمل آنها، نتایج متفاوتی به بار آورده است. برای واگذاری شرکتهای دولتی به بخش خصوصی شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی هر کشور باید مورد توجه قرار گیرد و در ادامه باید برنامه ریزی قبل از خصوصی سازی، برنامه ریزی در حین خصوصی سازی و برنامه ریزی و مدیریت بعد از خصوصی سازی، مورد توجه قرار گیرد. 

امروزه یکی از دلایلی که باعث شده روند خصوصی سازی با جدیت بیشتری پیش گرفته شود مسائل مربوط به تجارت جهانی و پیوستن به سازمان WTO   است، یکی از شرایط پیوستن به این سازمان کاهش حمایت دولت از بنگاههای اقتصادی و آزادی اقتصادی است. 

همچنین برای حضور در این بازار باید از قدرت رقابت پذیری بالایی برخوردار بود و شرکتهای داخلی باید در محیط رقابتی، به کارایی و بهره وری بالایی دست یابند تا قادر به رقابت با شرکتهای رقیب خارجی شوند.   

صنعت بیمه کشور به عنوان یکی از نهادهای مالی کشور جایگاه ویژه ای را در پروسه خصوصی سازی دارا است به طوری که عملکرد کارایی این صنعت در تخصیص وجوه در دسترس آن، محرک سایر بخشهای اقتصادی خواهد بود. در واقع وجوه اندکی که توسط بیمه گذاران به شرکتهای بیمه ای سرریز می شود، مبالغ هنگفتی را تشکیل می دهند که چرخهای بزرگ اقتصادی را به گردش در می آورند. 

از آنجا که دو شاخص ضریب نفوذ بیمه و حق بیمه سرانه تأثیرگذار بر کارایی بیمه در جهان تشخیص داده شده اند، ما نیز برای بررسی خصوصی سازی بر کارایی بیمه، بر اساس فرضیات بیان شده، تأثیر خصوصی سازی را بر این دو شاخص مورد بررسی قرار می دهیم.