فهرست

مفهوم سرمايه در گردش... 2

تعريف سرمايه در گردش... 3

سياست‌هاي سرمايه در گردش... 5

خط مشي هاي سرمايه در گردش... 8

عوامل مؤثّر و مهم  بر سرمايه در گردش... 9

1ـ حجم فروش... 9

2ـ عوامل فصلي و دوره اي.. 9

3-تغييرات تكنولوژي.. 10

4-خط مشي هاي شركت.. 10

تاثير مديريت سرمايه در گردش در عملکرد مالي سازمان. 10

سياست‌هاي سرمايه در گردش و عملکرد. 10

شاخص‌هاي مديريت سرمايه در گردش و عملکرد. 12

فروش و سرمايه در گردش... 13

رشد سرمايه در گردش... 15

افزايش در ارزش ويژه. 16

افزايش بدهي هاي بلند مدّت.. 17

كاهش دارايي‌هاي بلند مدّت.. 17

کيفيت گزارشگري مالي.. 17

کیفیت صورتهای مالی در مقایسه با کیفیت گزارشگری مالی.. 19

رویکردهای مختلف برای ارزیابی کیفیت گزارشگری مالی.. 21

نیازهای استفاده‌کنندگان. 21

حمایت از سرمایه‌گذار/ سهامدار. 22

پیشنهاد شماره 8. 23

استاندارد شماره 61. 23

کمیته کرک (Kirk) 23

چارچوب پیشنهادی.. 24

نظريه ديچاو. 25

ساختار سررسيد بدهي‌ها 25

رابطه بين مديريت سرمايه در گردش و كيفيت گزارشگري مالي.. 26

توصيف متغيرها 29

آزمون و تحليل مدل. 30

آزمون فرضيه. 31

مفهوم سرمايه در گردش

        اصل واژه سرمايه در گردش مربوط به دوراني است كه بيشتر صنايع وابستگي نزديكي به كشاورزي داشتند . كارخانه داران در پاييز محصول را مي خريدند ، آنها را به عمل مي آورند ، محصول آماده را مي فروختند و درست قبل از فصل درو موجودي نسبتاً كمي داشتند . وام هاي بانكي حداكثر يكساله براي تأمين مالي اين خريدها و هزينه‌ها و بعمل آوردن محصولات مورد استفاده قرار مي‌گرفتند  واين وامها از محل عايدي فروش محصول نهايي پرداخت مي شدند .

      اين وضعيت در شكل زير نشان داده شده است . همانطور كه در شكل نشان داده شده است ، دارايي‌هاي ثابت در طول زمان رشد ثابتي دارند ، اما دارايي‌هاي جاري هنگام فصل درو بالا مي‌رود، آنگاه در طول سال كاهش مي يابد و درست قبل از فصل درو محصول در فصل بعدي

به صفر مي رسد اعتبار كوتاه مدت براي تأمين مالي دارايي‌هاي جاري بكار مي‌رود و دارايي‌هاي ثابت با وجوه بلند مدّت تأمين مي‌شوند . بنابراين قسمت بالاي شكل مربوط به سرمايه در گردش است . 

تعريف سرمايه در گردش

فزوني دارايي جاري بر بدهي جاري را سرمايه در گردش مي نامند، مديريت سرمايه در گردش به كليه جنبه هاي ادارة دارايي‌هاي جاري و بدهي هاي جاري اتلاق مي‌شود . به عبارتي سرمايه در گردش خالص از تفاوت بين دارايي جاري و بدهي جاري حاصل مي‌شود و به عنوان يك شاخص مناسب جهت بررسي وسنجش توانايي نقدينگي شركت ، در مقابل بازپرداخت   بدهي هاي جاري مورد استفاده قرار مي‌گيرد . شركتي كه داراي نقدينگي مناسب است  قادر به باز پرداخت تمام بدهي خود در سررسيد مي‌باشد . مديريت سرمايه در گردش يكي از وظايف دپارتمان مالي است كه كلية دارايي‌هاي جاري شركت را در بر مي‌گيرد ، بطوري كه در تعيين ميزان مناسب دارايي‌هاي جاري در مقايسه با ريسك بازپرداخت بدهي‌هاي جاري نقش اساسي را عهده دار است . به عبارت ديگر مديريت سرمايه در گردش تصميمي است كه از طريق آن ، خط  مشي و تكنيك كاربردي مناسب براي كنترل دارايي‌هاي جاري در مقايسه با بدهي هاي جاري انتخاب و موجب به ماكزيمم رساندن عايدي هر سهم شركت خواهد شد.

سياست‌هاي سرمايه در گردش

سياست‌هاي سرمايه در گردش شامل برخي اصول و برنامه‌هايي است که شامل اقداماتي در خصوص داراي‌ها و بدهي‌هاي جاري مي‌شود. بسياري از نويسندگان و محققين به سه نوع سياست سرمايه در گردش اشاره کرده‌اند: جسورانه (تهاجمي )، متعادل و محافظه کارانه.

چرخة نقدينگي نيز فاصلة زماني وجوه نقد براي خريد موجودي براي استفاده در فرآيند توليد و زماني که وجوه نقد از طريق فروش محصول نهايي به شرکت باز مي‌گردد را شامل مي‌شود. اين شاخص از طريق رابطة (۴) محاسبه مي‌گردد.لازم به ذکر است که شاخص چرخة نقدينگي اگر چه در اين مقاله به عنوان شاخص مديريت سرمايه در گردش در نظر گرفته شده است ولي مي‌تواند به عنوان يک شاخص عملکرد نيز در نظر گرفته شود. جانسون و سوئنن [۲۰] نيز در بررسي شاخص هاي شرکت هاي موفق، چرخة نقدينگي را به عنوان يک معيار عملکرد در نظر گرفته اند.

عوامل مؤثّر و مهم  بر سرمايه در گردش

1ـ حجم فروش

      حجم فروش مهم ترين و مؤثّر ترين عامل جهت تعيين سطح اقلام تشكيل دهندة سرمايه در گردش است .

2ـ عوامل فصلي و دوره اي

        ميزان تقاضا براي محصولات و خدمات اكثر شركت‌ها تحت تأثير عوامل فصلي قرار دارد . تغييرات در تقاضا بر سطح سرمايه در گردش تأثيرخواهد داشت . به طور كلي شرايط اقتصادي نيز بر تجارت و گردش مالي شركت‌ها تأثير دارد.

3-تغييرات تكنولوژي

       توسعه و بهبود تكنولوژي ، وقتي در ارتباط با مراحل توليد باشد تأثير قابل ملاحظه اي بر سرمايه در گردش خواهد داشت .خريد تجهيزات جديد كه باعث بكارگيري سريع تر مواد خام در چرخه توليد مي‌شود باعث افزايش موجودي كالا خواهد شد و اگر تجهيزات جديد صرفه جويي در مصرف مواد خام گران قيمت را ايجاد كند ، باعث كاهش سطح موجودي مواد خام مورد نياز خواهد شد .

4-خط مشي هاي شركت

     بسياري از خط مشي هاي شركت تأثير مستقيم بر ميزان سرمايه در گردش ثابت و متغير دارند . اگر شركت در خط مشي هاي توليد خود تغيير ايجاد كند ، سطح موجودي كالا به طور دائم يا موقّت تحت تأثير قرار خواهد گرفت .همچنين اگر چرخه توليد ( تبديل مواد اوليّه به محصول ) در شركت كوتاه باشد نياز به سرمايه در گردش پايين و اگر طولاني باشد نياز به سرمايه در گردش بالاست.

تاثير مديريت سرمايه در گردش در عملکرد مالي سازمان

تاثير مديريت سرمايه در گردش بر عملکرد مالي سازمان از دو جنبة تاثير سياست‌هاي سرمايه در گردش بر عملکرد و تاثير شاخص‌هاي مديريت سرمايه در گردش بر عملکرد مورد بررسي قرار مي‌گيرد.

سياست‌هاي سرمايه در گردش و عملکرد

شرکتها مي‌توانند سرمايه‌گذاري در سرمايه در گردش خود را به حداقل برسانند يعني يک سياست جسورانه را در پيش گيرند و يا اين که يک سياست محافظه کارانه را انتخاب

تهاجمي ممکن است کاهش يايد که از آن جمله به موارد زير مي‌توان اشاره کرد:

۱)هزينه‌هاي موجودي کالا پايين تر و در نتيجه نگهداري کمتر موجودي‌ها و حرکت چرخش سريع موجودي.

۲) هزينه‌هاي وصول مطالبات پايين تر با استفاده از سياست اعتباري تهاجمي.

۳) کاهش هزينه‌هاي بودجه بندي به دليل استفاده زياد از بدهي‌هاي کوتاه‌مدت.لازم به ذکر است براي شرکت‌هاي کوچکتر به دليل استفاده بيشتر از بدهي‌ها در مقايسه با شرکتهاي بزرگتر،

شاخص‌هاي مديريت سرمايه در گردش و عملکرد

در اين بخش ارتباط بين شاخص‌هاي مديريت سرمايه در گردش يعني مدت زمان وصول مطالبات، مدت زمان پرداخت حسابهاي پرداختني، مدت زمان نگه داري موجودي کالا و چرخة   نقدينگي را با سودآوري و نقدينگي به عنوان دوشاخص عملکرد با استفاده از شواهد تجربي حاصل از يافته‌هاي محققين در اين زمينه بررسي مي‌کنيم.

فروش و سرمايه در گردش

        فروش واقعي و پيش بيني شدة شركت بر مقدار سرمايه در گردشي كه شركت به مصرف   مي رساند ( و مجبور است آن را تأمين كند ) اثر بسيار شديدي دارد .همچنين فروش شركت بر  سرمايه در گردش اثر مستقيم دارد و باعث مي‌شود كه اين اقلام خود به خود افزايش يابند ،

كسب فروش بيشتر

معمولاً شركت‌هايي كه اجناس خود را به صورت اعتباري بفروش مي رسانند ، نسبت به  شركت‌هايي كه شرايط فروش نقدي دارند ، داراي سطح فروش بيشتري خواهند بود.

رشد سرمايه در گردش

از ديدكلي تجزيه و تحليل  سرمايه در گردش شامل دو مرحله مي‌شود:

مرحله اول : مقايسه و تعيين تغييرات در فاصله دو دوره مالي و به بيان ديگر كاربرد فنون دستيابي به رشد سرمايه در گردش و ديگري ارزيابي و تفسير نتايج حاصله از مرحله اول.

افزايش در ارزش ويژه

       هرگونه افزايشي كه در ارزش ويژه در فاصله دو دوره مالي پيدا شده باشد منبعي مناسب براي افزايش سرمايه در گردش به شمار مي‌رود. و بر عكس هر گونه كاهشي كه بوجود آمده باشد در ‘زمرة مصارف محسوب و موجب كاهش  سرمايه در گردش مي‌شود. افزايش ارزش ويژه مخصوصاً وقتي از سود عمليات به وجود آمده باشد منبعي به شمار مي‌رود كه باعث افزايش در سرمايه در گردش مي‌شود .

افزايش بدهي هاي بلند مدّت

          ايجاد يا افزايش در بدهي بلند مدّت در طي دورة مالي منابعي در جهت رشد سرمايه در گردش محسوب مي‌شود . طبعاً هر گونه كاهشي در بدهي بلند مدّت پيدا شود از مصارف وجوه حكايت مي‌كند و كاهش رشد سرمايه در گردش را موجب مي‌شود.

كاهش دارايي‌هاي بلند مدّت

     فروش يا كاهش دارايي‌هاي بلند مدّت نظير ماشين آلات و تجهيزات يا سرمايه‌گذاري بلندمدّت در فاصله دو دوره مالي موجب افزايش وجوه و نتيجتاً افزايش سرمايه در گردش مي‌شود. استهلاك هم بر سرمايه در گردش تأثير  مي گذارد .

کيفيت گزارشگري مالي

کيفيت گزارشگري مالي عبارت از دقت اطلاعات گزارش شده براي تشريح بهتر عمليات شرکت است.

در عمل، اطلاعات مربوط به جريان وجه نقد شرکت از جمله اطلاعات مورد علاقه سرمايه گذاران است.

کیفیت صورتهای مالی در مقایسه با کیفیت گزارشگری مالی

اگر چه پیشنهاد شماره 8 کمیته بلو ریبون و استاندارد شماره 61 مشخصاً به کیفیت گزارشگری مالی اشاره کرده‌اند ولی با تاکید بر اصول حسابداری شرکت، به‌طور ضمنی بر صورتهای مالی تمرکز نموده‌اند. به‌هر حال، بحث جامع درخصوص کیفیت، در نهایت می‌باید فراتر از صورتهای مالی باشد، زیرا شرکتها اطلاعات مالی را

رویکردهای مختلف برای ارزیابی کیفیت گزارشگری مالی

افزون بر پیشنهاد شماره 8 و متن اصلاح شده استاندارد شماره 61، رویکردهای متفاوت دیگری به کیفیت اصول حسابداری و گزارشگری مالی وجود دارد. این رویکردها را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد: 1)رویکرد نیازهای استفاده‌کننده و 2)رویکرد حمایت از سرمایه‌گذار/ سهامدار .

نیازهای استفاده‌کنندگان

در این گروه، کیفیت گزارشگری مالی برمبنای سودمندی اطلاعات مالی برای استفاده‌کنندگان، تعیین می‌شود. چارچوب نظری هیئت استانداردهای حسابداری مالی نمونه اولیه‌ای از این مدل است.

حمایت از سرمایه‌گذار/ سهامدار

در این گروه، کیفیت اطلاعات مالی به‌طور عمده برحسب «افشای کامل و منصفانه» برای سهامداران تعریف می‌شود. هدف بنیادی برنامه مدیریت سود که توسط لویت(Levitt) رییس کمیته بورس اوراق بهادار آمریکا (SEC) اعلام و به اجرا گذاشته شد، حمایت از سرمایه‌گذار/ سهامدار است. در این زمینه، کیفیت گزارشگری مالی عبارت است از اطلاعات مالی کامل و شفاف که مانع گمراهی یا ایجاد ابهام برای استفاده‌کنندگان می‌شود.

پیشنهاد شماره 8

• شفافیت موارد افشا،

• درجه تهاجمی یا محافظه‌کاری اصول حسابداری و براوردهای اساسی.

کمیته کرک (Kirk)

• شفافیت روشهای افشا،

• محافظه‌کاری، میانه‌روی یا افراطی‌بودن در انتخاب اصول حسابداری،

چارچوب پیشنهادی

در تهیه چارچوب پیشنهادی، از کارهای انجام شده به‌وسیله کمیته‌ها و سازمانهای مختلف که در بخش قبلی بحث شد، استفاده شده است. استفاده‌کنندگان به‌عنوان مشتریان گزارشگری مالی، کیفیت گزارشگری مالی را تعریف و تعیین می‌کنند. چارچوب پیشنهادی، پاسخ به این سئوال است که استفاده‌کنندگان چگونه کیفیت گزارشگری مالی را ارزیابی می‌کنند؟

نظريه ديچاو

ديچاو و همکاران (٢٠١٠) با بررسي تفضيلي ٣٠٠ مطالعه راجع به مقوله کيفيت که عموما در چهار مجله در حسابداري به چاپ رسيده اند، تعريف کاملا بازي را از کيفيت ارائه نموده اند.

ساختار سررسيد بدهي‌ها

بحرانهاي مالي اخير جهاني اهميت ساختار زماني منابع شرکت را براي ثبات مالي مورد تأکيد قرار داده و به تدوين کنندگان قانون و استانداردگذاران خاطرنشان ميسازد که در حال حاضر چارچوب مناسبي براي تطابق زماني منابع وجود ندارد. ساختار سرمايه به زمان و موعد پرداخت بدهي‌ها اطلاق مي‌شود که در ساختار بهينه سرمايه شرکت بحث زمان سررسيد بدهيها از عوامل مهم به شمار مي‌رود

رابطه بين مديريت سرمايه در گردش و كيفيت گزارشگري مالي

اطلاعات حسابداري از مهمترين منابع اطلاعاتي است که به عنوان محصول اصلي سيستم حسابداري، نقش اساسي در تصميم گيريهاي گروه‌هاي مختلف بازار سرمايه ايفا مي‌کند. اين اطلاعات طي يک فرايند محاسباتي و براساس اصول و استانداردهاي مراجع ذيصلاح اندازه گيري و ارائه مي‌شوند و اگر از شفافيت لازم برخوردار نباشد،

توصيف متغيرها

براي متغيرهاي وابسته، مستقل و کنترلي، ميانگين، انحراف معيار، واريانس، مينيمم و ماکزيمم محاسبه شده است.

جدول (١) : نتايج تجزيه و تحليل توصيفي دادههاي تحقيق

آزمون و تحليل مدل

چون در تحليل رگرسيون نرمال بودن متغير وابسته مد نظر قرار مي‌گيرد، با توجه به سطوح معنيداري به دست آمده در جدول ٢ نتيجه گرفته مي‌شود

آزمون فرضيه

باتوجه به مباني نظري مطرح شده الگويي متشکل از يکسري متغير مستقل تدوين شد و براي آزمون فرضيات از رگرسيون همزمان استفاده گرديد. ضريب تعيين مقدار واريانس تبيين شده توسط مدل را نشان ميدهد مقدار عددي ضريب تعيين بين صفر تا ١ است. هر چه اين مقدار به يک نزديکتر باشد نشان دهنده ي قويتربودن رابطه مدل است.

بر اساس تئوري علامت دهي ضعف عملکرد مديران، پيام و علامت نامطلوبي را به بازار اوراق بهادار منتقل مي‌کند. به علاوه، با افشاي اطلاعات با درجه اتکا پذيري کمتر نسبت به عملکرد مديران، نظريه انتظارات عقلايي و منطقي حکم مي‌کند که ارزش اوراق بهادار واحد اقتصادي کاهش يابد.

پرداخته شود.٢- با توجه به يافته‌هاي تحقيق پيشنهاد مي‌شود در تحقيق به بررسي ديدگاه‌هاي سهامداران و حسابرسان نسبت به کارايي سرمايه‌گذاري در بورس اوراق بهادار تهران و به بررسي نقش و جايگاه حسابرسي و سازوکارهاي نظارتي در کيفيت گزارشگري مالي پرداخته شود.