كاپيتان كوك: جستجوگر دريانورد و پيشگام دريايي
كاپيتان جيمز كوك، به عنوان يك جست‌وجوگر دريانورد و پيشگام و كسي كه از اسكوربوت پيشگيري كرد، بسيار مشهور است.
اسكوربوت، بيماري ناشي از كمبود ويتامين ث كه شل شدن لثه‌ها و خونريزي زياد در زخم‌هاي كوچك از علائم آن است.
سال‌هاي نخستين
سه سفر اكتشافي كاپيتان كوك اطلاعات بي‌سابقه‌اي در مورد اقيانوس آرام و مردماني كه در جزاير و سواحل آن مي‌زيسته‌اند در اختيار اربابان وي قرار داد. موفقيت‌هاي وي بيشتر از اين حيث كه او فرزند خانواده‌اي معمولي كه كشاورز و اهل مارتن در شمال يورك بود، بيشتر قابل توجه بود.
سفر دريايي اول به اقيانوس آرام
سفر نخست كوك (71-1768) سفري مخاطره‌آميز تخت نظر فرماندهي نيروي دريايي و جامعه سلطنتي بود. هدف اصلي در اين سفر، سازماندهي مأموريتي عملي به قصد مشاهده عبور نصف‌النهاري (حركت يك سياره يا ماه از برابر جسمي بزرگ‌تر مثل خورشيد) سياره ونوس (ناهيد) از جزيره ماهيتي بود و البته اين هدف ضميمه دستورات ديگري مبني بر جست و جوي قاره پهناور جنوبي، Terra Australis Incognita بود كه موقعيت آن توجه دريانوردان و پژوهشگران اروپايي را از قرن 16 به خود جلب كرده بود و تعجب آنان را نيز برانگيخته بود.
سفر دوم به اقيانوس آرام
سفر دريايي دوم كوك (75- 1772) مكمل منطقي مكان‌هايي كه در اولين سفر جست و جو كرده يا نكرده بود، به حساب مي‌آمد. دوباره نيز همان هنرمندان و دانشمندان او را همراهي مي‌كردند و براي اولين بار از كرونومترها نيز استفاده شد كه يكي از آن‌ها نسخه kendal (منطقه‌اي در شمال غربي انگلستان) كرونومتر دريايي معروف شماره4، «جان هرسيون» بود. اين ابزار عالي زمان زيادي در زير آسيب‌هاي احتمالي بر اثر سفرهاي دريايي طولاني دوام مي‌آورد و راه حل عملي جديد را بر مشكل تعيين طول جغرافيايي ارائه مي‌كرد.
مجلس اعيان از او با نام «اولين دريانورد اروپايي» ياد شد.
مأموريت دريايي سوم به اقيانوس آرام
كوك در بازگشت از سفر دوم، دريافت كه آوازه‌ي شهرتش فراتر از دواير دريايي رفته است. او به عنوان عضو جامعه سلطنتي انتخاب شده بود و مدال طلايي لياقت دريافت كرد. ناتانيل دانس تصوير او را نقاشي كرده بود، به ضيافت شام جيمز بوسول دعوت شد و در
پيامدها
اوضاع مرگ كوك يادآور اين نكته بود كه يكي از وظايف او «در نظر گرفتن نبوغ» خلق و خو طبع و تعداد بوميان بود. گفتن اين حرف از عمل كردن به آن آسان‌تر است، چرا كه مهاجرت‌هاي پي در پي از اين سوي اقيانوس آرام به آن سوي آن و طبيعت غيردوستانه ارتباط ميان اروپايي‌ها و غيراروپايي‌ها، تفاهم و درك ميان آن‌ها را دشوارتر مي‌كرد.
«... ورود بيماري‌هاي مقاربتي، مشروبات الكلي و سلاح‌هاي گرم، زنجيره‌اي نااميدكننده از پيامدهاي منفي را با خود به جزاير آورد».
متخصصان ديدگاه عمومي نسبت به اين موضوع كه كوك درمان اسكوربوت را كشف كرده اصلاح كرده‌اند- به بيان دقيق‌تر او تمام درمان‌هاي پيشنهاد شده را وقتي خاص و غيرعادي استفاده كرده است. او از تميزي و تهويه بخش خدمه اطمينان حاصل كرد و بر رژيم غذايي خاصي شامل شاهي، كلم نوعي عصاره پرتقال اصرار مي‌ورزيد. حتي در اين صورت لوح يادبود او در يك ژورنال تخصصي پزشكي حاوي اين مطلب است كه «موفقيت كوك در زنده نگه داشيتن خدمه به شرهت او افزود و به نظر مي‌رسد بسيار سودمندتر از ساير اكتشافات خويش به ملل دريانورد تقديم داشته است».
برچسب ها:
كاپيتان جيمز كوك: جستجوگر دريانورد پيشگام دريايي