فهرست

برج تاریخی رادکان شگفتی معماری خواجه نصیرالدین طوسی.. 5

بقعه شیخ طبرسی.. 5

مسجد جامع گوهرشاد. 5

مدرسه دودر 6

مدرسه پریزاد. 6

مدرسه نواب.. 6

مدرسه عباسقلی خان. 7

پیر پالاندوز 7

کاروانسرای بابا قدرت.. 7

سرای عزیزا... اف.. 8

خانه حاج حسین آقا ملک... 8

حمام مهدی قلی بیک... 8

مصلی پایین خیابان. 9

گنبد سبز. 9

آرمگاه امیرغیاث الدین شاه ملک (مسجد هفتاد و دو تن) 9

مقبره میرزا ابراهیم رضوی.. 10

میل رستگار مقدم. 11

باغ ملک آباد. 11

باغ خونی.. 11

آرامگاه نادر 12

بازه هور 12

مجموعه فرهنگی – تاریخی توس... 13

بنای حصار و باروی شهرتابران. 13

بنای حصار و باروی شهرتابران. 13

بقایای مسجد جامع تابران. 14

بنای هارونیه. 14

بقایای مسجد جامع تابران. 14

آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی.. 15

آرامگاه شاعران پارسی گوی خراسانی.. 15

میل اخنگان. 16

روستای تاریخی پاژ 16

یخدان تاریخی چهار برج. 17

رباط طرق.. 17

مقبره اخی علی قتلغشاه (مزار ویرانی) 18

رباط ویرانی.. 18

قلعه نو دهسرخ. 18

مصلی طرق.. 19

بنای مقبره حافظ بهاءالدین عمر ابردهی.. 19

بند تاریخی گلستان. 19

مسجد جامع ازغد. 20

رباط علاقبند. 20

رباط شریف آباد. 21

تپه سلام. 21

گذرگاه سنگی فاضل.. 21

رباط خاکستری.. 22

کتیبه تاریخ خان تاشی.. 22

بنای سنگور 22

رباط فخر داود. 23

پیر بابا لنگر. 23

چهارطاقی چلاغد (چلاغی) 23

رباط سفید. 24

بقایای قلعه ماد (عماد) 24

کهن‌دژ شهر تاریخی تابران. 24

سنگ نگاره «سنگ شتر». 25

برج تاریخی رادکان شگفتی معماری خواجه نصیرالدین طوسی

برج تاریخی رادکان تنها برجی است در جهان که توانایی تعیین چهار فصل سال، سال کبیسه و آغاز نوروز را دارد. این برج اثر ریاضی دان، ستاره شناس و دانشمند بزرگ ایرانی، خواجه نصیرالدین طوسی است که در سال. 660 هجری قمری به دستور این دانشمند بزرگ ساخته است. برج به ۱۲ دیوار خشتی بیرونی با پهنا و بلندی پایه گذاری شده که برج را به ۱۲ بخش ۳۰ درجه‌ای تقسیم می‌شود و هر دیواره ۳۰ درجه از زاویه افق را دربر می‌گیرد، دو در دیوار مقابل هم ساخته شده و بر دیواره ۳۶۵ ترک نی ستونی وجود دارد که برج را به ۳۶ ترک ۱۰ درجه‌ای تقسیم کرده‌است.

انتخاب مکان درها، دریچه‌ها در برج اتفاقی نیست، درها درست در راستای طلوع یلدایی (آغاز زمستان) و غروب آغاز تابستان در پهنه برج ساخته شده‌است. زیباترین قسمت بنا در بخش فوقانی آن قرار دارد، که عبارت از دو ردیف قطار بندی و دو کتیبه کوفی و پهلوی است که در میان تزئینات آجرکاری و گچ بری که نام بانی و تاریخ ساخت بر آن نوشته شده‌است. طرح داخلی گنبد رادکان مدور و دارای نمایی ساده و اندود گچ و آهک است. برج رادکان در 80 کیلومتری مشهد در مسیر چناران در محل شهر قدیم رادکان قرار دارد.

بقعه شیخ طبرسی

ابو علی نفصل حسن بن فضل طبرسی متوفی در سال ۵۴۸ هجری قمری صاحب تفسیر مجمع البیان است. مزار وی در فلکه شمالی در محوطه باغ رضوان واقع شده و خیابان مجاور آرامگاه وی از قدیم خیابان طبرسی نامیده می شود. وی در سال ۵۲۳ هجری از مشهد به سبزوار رفت و پس از مدتی در این شهر وفات یافت، سپس جسد او به مشهد منتقل و در محل مزبور به خاک سپرده شد.

آدرس : خروجی خیابان طبرسی.

مسجد جامع گوهرشاد

از ضلع شمالی به دارالسیاده به دار الحفاظ از سمت جنوب به صحن قدس و از غرب به صحن امام و از جهت شرق به سمت شیخ بهایی محدود است مسجد گوهرشاد به همت گوهرشاد آغاز دختر امیر غیاث الدین ترخان در دوران حکمرانی همسرش شاهرخ بن تیمور گورکانی و فرمانروایی بایستقر در خراسان در سنه 818 ه. ق توسط معمار چیره دست عصر تیموری قوام الدین بن زیدالدین بن طیان شیرازی با استفاده از آجر و گج‌پی ریزی گردید و بعد از سه سال ساختمان آن به اتمام رسید این بنا مذهبی مشتمل بر چهار ایوان، گنبد فیروزه‌ای و ... دو گلدسته زیبا در دو سوی ایوان جنوبی مسوم به مقصوره به عنوان وسیع‌ترین و مرتفعترین ایوان این مسجد است که فضای آن دارای مقرنس کاری و کاشیکاری بسیار زیبایی است ایوان شمالی مسجد گوهرشاد یا دار السیاده نیز با توجه به کتیبه پیشانی سر در به سال 1087 ه.ق در زمان شاه سلیمان صفوی بنا گردیده است.

آدرس: این بنا در مجموعه معماری حرم مطهر اما رضا(ع) واقع است.

مدرسه دودر

 مدرسه دودر مقابل مدرسه پریزاد (نزدیک به مسجد گوهرشاد) واقع شده است و توسط غیاث الدین یوسف خواجه بهادر یکی از امرای خراسانی در زمان حکومت شاهرخ تیموری به سال 834 ه- ق ساخته شده است.

آدرس:مقابل مدرسه پریزاد نزدیک مسجد گوهرشاد.

مدرسه پریزاد

 این مدرسه متعلق به دوره تیموری است، بانی آن زن نیکوکار و ندیمه گوهرشاد آغا ـ همسر شاهرخ میرزا ـ می باشد که این مدرسه را به سال 823 هـ.ق احداث کرده است. این مدرسه داخل مجموعه اماکن حرم مطهّر امام رضا (ع) قرار دارد، و در حال حاضر از آن به عنوان یک یادگار تاریخی ـ اسلامی محافظت می شود.

آدرس : جنوب غربی حرم و در نزدیکی مسجد گوهرشاد.