لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..docx) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 26 صفحه
قسمتی از متن word (..docx) :
چكيده:
مسئوليت مدني در مقابل مسئوليت جزائي است و شامل امور مالي مي‌شود. مراد از غير در حقوق، انسان است. در مسئوليت ناشي از فعل غيرميان مواد قانوني با دستورات فقهي تفاوتهايي وجود دارد. در فقه نمونه‌هايي از ضمان ناشي از فعل غير وجود دارد؛ مانند ضمان عاقله و موارد آن، مربي شناي كودكان، که شخص ثالث ضامن است. مواردي که عاقله ضامن است شامل: جنايت نائم، صبی، مجنون، اعمي، فرار قاتل در قتل عمد، جنايت مغيثي که اجير است و کسي که در ميدان تير کشته مي شود. اما در حقوق در سه مورد اين مسئوليت بحث شده است. كار فرما در قبال ضرر حاصل از كارگر ضامن است، دولت (و شخصيتهاي حقوقي) در قبال ضرر حاصل از كاركنان و سرپرست كودكان و مجانين در صورت تقصير، در برابر زيان آنها ضامن هستند.
واژگان كليدي
مسئوليت مدني ناشي از فعل غير، فعل غير، فقه و حقوق، مسئوليت مدني، مسئوليت دولت، ضمان سرپرست، ضمان، مسئوليت کارفرما.
مقدمه
مسئوليت ناشي از فعل غير، يکي از مباحث زير مجموعه اي ضمان قهري است. در تقسيم بندي مباحث حقوقي مراد از غير، انسان است. در پاره اي از موارد اين مسئوليت با اشکال مواجه است؛ مثلا در برخي موارد، از نظر عقلي، باور مسئله مشکل است، در حالي که شرع، به آن امر کرده است و گاهي از نظر شرعي مشکل است، در حاليکه در قانون وجود دارد. لذا بررسي مسئوليت ناشي از فعل غير، اهميت دارد. سوال اصلي اين است كه چگونه مسئوليت ناشي از فعل غير در فقه توجيه مي شود؟
اين بحث با نگاه اوليه به حقوق، بيشتر به جنبه فقهي نظر دارد و در پاره اي از موارد که فقه کمتر بدان پرداخته است، از کتب حقوقي کمک گرفته مي شود. مسئوليت ناشي از فعل غير، در اسلام، به قرون اوليه بر مي گردد و از زمان پيامبر مسائل ديات، عاقله، جنايت حيوان و ... مطرح بوده است. اين نوشتار شامل ضمان عاقله، فرا خواندن ديگري در شب، ضمان عبد، مسئوليت كارفرما، مربي شنا، مسئوليت دولت، ضمان سرپرست كودك و مجنون است.
ضمان ناشي از فعل غير
گاهي فردي جنايتي را مرتکب مي شود اما بنا بر دلايلي، خسارت بر عهده فرد ديگر مي آيد. ما در اينجا، سعي داريم که اين موارد را آورده و دلايل آن را بيان کنيم
.
1- ضمان عاقله
هرگاه کسي مرتکب قتل خطاء شود، عاقله بايد ديه را بپردازد. عاقله فاميلهاي ذکور (زنان شامل نيستند) عاقل و بالغ عامل جرم، از طرف پدر يا از طرف پدر و مادر هستند، مانند؛ برادر (و فرزندان برادر)، عمو و فرزندان عمو و ... اگرچه ديگران در ارث بردن مقدم از اينها باشند، باز بايد عاقله، ديه را بپردازد. شيخ طوسي گفته است که پدران و اولاد و خود قاتل و فقير در هنگام مطالبه داخل در عاقله نمي شود و فاميل پدري و مادري، بر متقرب از طرف پدر مقدم مي شود. عاقله، جنايت عمد در صورتي که قاتل در دسترس باشد، شبه عمد، اقرار، جنايت عبد و صلح و آنچه را فرد بر خود صدمه مي زند، جنايت حيوان و اتلاف کردن مال را، هرچند که متلف صبي و مجنون باشد، ضامن نيست. ضمنا، در مراتب بعدي، به ترتيب، معتق و ضمان جريره و امام داخل در عاقله هستند و اگر از عصبه، ديه کامل نشد، اينها به ترتيب آن را پرداخت مي کنند. البته مولا فقط از طرف اعلي عاقله محسوب مي شود نه اسفل، و در ضمان جريره، فقط ضامن جريره، عاقله است و نه مضمون جريره (عبد(
در اينکه تقسيم خونبها در طبقات ارث در ميان عاقله چگونه باشد اختلاف نظر است که يا مطابق طبقات ارث عمل مي شود و تا وقتي يک طبقه است نوبت به طبقات ديگر نمي رسد و يا نه همه طبقات مساوي هستند. به نظر امام خميني (ره) وجه اول مفيدتر است. و اگر در جايي يک نفر در يکي از طبقات مانده باشد تمام ديه از او گرفته مي شود و نوبت به حاکم نمي رسد.
ملاک قتل خطا آن است که شخص جاني قصد فعل (زيانبار بر مقتول) و قصد قتل را نداشته باشد، مثلا به سوي پرنده اي تير اندازد، اما اتفاقا به انساني بر خورد کند. در فقه اگر طفل يا مجنون مرتکب قتل شوند، اينها ملحق به قتل خطا مي شود و ديه بر عهده عاقله است.
مقدار ديه خطا محض، طبق نظر مشهور، 20 تا شتر بنت مخاض، 20 ابن لبون، 30 بنت لبون، و 30 حقه است.
اگر عاقله وجود نداشت يا فقير بودند و (يا به طور کامل نتوانستند پرداخت نمايند)در اين صورت ديه از مال قاتل پرداخت مي شود.
در صورتي که جنايت، قتل نباشد بلکه ضرب و جرح باشد، در صورتي که ثلث ديه ي کامل باشد، يکساله، بين 3/1 و 3/2 باشد، 2 ساله و بيشتر از 3/2، سه ساله پرداخت مي شود.
1-1- جنايت نائم
شخص خواب، اگر با غلطيدن يا پا جنايتي مرتکب شود، ضامن است. در مقابل، قول ديگر اين است که ضامن نيست و بر عهده عاقله است. شرايع دومي را اشبه به اصول دانسته و جواهر نظر دوم را برگزيده است و روايت موجود را در اين باب مرسل دانسته است.
حال اگر نائم، دايه باشد و در حالت خواب، باعث از بين رفتن طفل شود، عاقله ضامن است. گفته شده که اگر به خاطر فخر شير مي دهد، ضامن است و اگر به خاطر فقر شير مي دهد، عاقله ضامن است. روايتي که در اين باره آمده است، سندش ضعف دارد.
1-2- ضمان صبي
مطابق ماده 50 قانون مجازات اسلامي، چناچه غير بالغ مرتکب قتل و ضرب و جرح شود عاقله ضامن است، لکن در صورت اتلاف مال اشخاص، خود طفل ضامن است و اداء آن از مال طفل بر عهده ولي طفل مي باشد.
اين ماده مطابق نظر مشهور علما است. در اين مساله به اهل سنت نسبت داده شده که:
«فقهاي اهل سنت بر اساس لاضرر، صبي، مجنون و نائم را مسئول دانسته اند. همچنين با تمسک به اطلاق لاضرر و اينکه هر ضرري بايد جبران شود، بين مميز و غير مميز، عامد و خاطئ، عالم و جاهل، جدي و هازل، عاقل و مجنون و بالغ و نابالغ فرقي ننهاده اند».
اين مطلب در کتاب غصب آمده که باب غصب، حالت خاصي از ضرر است و در اين باب سختگيري بيشتري در شرع وجود دارد، لذا نمي توان حکم غصب را به ديگر حالات ضمان تسري داد.
اگر صبي جنايتي را انجام دهد اما بعد از آنکه بالغ شد، مجروح از دنيا رفت. در اينجا حکم داده شده که ديه باز هم بر دوش عاقله است به دليل اينکه انتساب قتل، به سبب جنايت قبل از بلوغ است.
1-3- ضمان مجنون
مجنون نيز در ضمانات، همان احکام صبي را دارد، در جنايات بر نفس، عاقله ضامن اند، به دليل نص ، اما در اتلاف مال خود مجنون ضامن است. ماده1216 قانون مدني چنين مي گويد: «هرگاه صغير يا مجنون يا غير رشيد باعث ضرر غير شود ضامن است.». اما در ماده 7 قانون مسئوليت مدني، در صورت تقصير ولي و سرپرست، ضمان را بر دوش سرپرست و ولي گذاشته است. البته در مورد جنايت مجنون و صبي ظاهر کلمات فقها در اين است که حتي در صورت عدم تعدي و تقصير ولي، باز ولي ضامن است مطلقا.
طبق اين ماده قانوني اگر عرفا اسنتاد ضرر به موکل نباشد در اين صورت وکيل ضامن نيست. مي توان گفت، در موارد کم خطر اين استناد صدق نمي کند و وکيل و والدين ضامن نيستند بلکه خود طفل يا مجنون ضامن هستند
برچسب ها:
تحقیق درباره مسولیت مدنی ناشی از فعل غیر مسولیت مدنی ناشی از فعل غیر دانلود تحقیق درباره مسولیت مدنی ناشی از فعل غیر مسولیت مدنی ناشی فعل غیر تحقیق درباره مسولیت مدنی ناشی