لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 22 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
2
سياست رضا خان در برابر مذهب و روحانيت
مقدمه
در بررسى ديدگاه دستگاه حكومتى ايران ـ پس از به قدرت رسيدن رضا خان ـ نسبت به دين و طبقه روحانيان، نكات چندى را بايد در نظر داشت:
1- نمى توان اثرات مقدمات فكرى نهضت مشروطه را ناديده انگاشت. آنچه رضا خان در طول سلطنت خود انجام داد، در واقع تبلور خواست ها و آرمان هاى گروهى از روشنفكران دوران مشروطه بود. مسئله ى انفكاك قوه ى سياسى از روحانى، چيزى نبود كه از طرف پهلوى عنوان شود، بلكه وى عامل اجراى اين مهم بود.
2- در قدم بعد، رابطه ى حكومت و مذهب در ايران را بايد در چارچوب متأثر از تغييرات سريع تركيه بررسى كرد. اخبار پيروزى ترك هاى جوان و اقدام هاى كمال آتاتورك بسرعت در ميان قشر روشنفكران ايران منتشر مى شد و مورد استقبال قرار مى گرفت. در موارد بسيارى هدف، محتوا، و حتى شيوه ى اجراى اقدام هاى فرهنگى از الگوى تركيه اقتباس شد.
3- مسئله ى ديگرى كه بايد در تحليل مورد توجه قرار گيرد، تفكيك بين ابعاد فردى و اجتماعى دين است. آنچه در دوران رضاخان مورد هجوم قرار گرفت، ابعاد اجتماعى و ظواهر خارجى ديندارى بود و الاّ مانعى براى انجام عبادات فردى و مناسك شخصى وجود
2
نداشته است.
4- مهم ترين نكته ى اين تحليل آنكه، حمله به ظواهر خارجى مذهب خود هدف نبود، بلكه وسيله اى براى يك مقصد اصلى تر قلمداد مى شد. آنچه در دوران رضا خان اهميت ويژه اى داشت، تشبّه به غرب در همه ى شئون زندگى و رفع عقده ى حقارت در مقابل بيگانگان بود. لذا، هر عاملى كه در مقابل اين هدف مقاومت مى كرد، لزوماً بايد حذف مى شد. حال، اگر اين عامل مقاوم سنت ها بود، بايد برچيده مى شد و يا اگر افرادى ـ به هر لباس ـ با اين هدف ناسازگارى داشتند، بايد تحت فشار قرار مى گرفتند.
شكل گرفتن ديدگاه رضا خان نسبت به روحانيت
خاطره نويسان دوران بيست ساله، بعضى گرايش هاى مذهبى فردى را در رضا خان مورد تأييد قرار داده اند. اما، اين نقل احوال تنها در حوزه ى رفتار شخصى است و در حوزه ى برخورد حكومت با روحانيت به عنوان يك قدرت اجتماعى ـ جايى براى احساسات مذهبى وجود ندارد. رضا خان مذهب را نه يك هدف، بلكه يك وسيله تلقى مى كرد، كه گاه مفيد و گاه مضر است و گاه بايد از آن استفاده و گاه بايد آن را تضعيف كرد. وى در تاجگذارى خود نيز به اين نكته اشاره كرد كه علت ارج نهادن وى به مذهب، نقش آن در
3
وحدت ملى است و نه چيز ديگر.
به نظر مى رسد، ديدگاه رضاخان نسبت به طبقه ى روحانيت ـ به عنوان يك صنف اجتماعى ـ به شدت متأثر از تجربيات شخصى و القائات اطرافيان بوده است. وصيت نامه ى سر اردشير ريپورتر سند مهمّى براى بررسى چگونگى شكل گرفتن باورهاى ابتدايى رضاخان نسبت به روحانيت است. ريپورتر بعد از آن كه شرح مى دهد چگونه رضا خان را از معايب روحانيت آگاه كرده است، مى نويسد: «رضا خان از كسانى كه مذهب را وسيله ى سودجويى شخصى و جاهل و خرافاتى نگاه داشتن مردم قرار مى دهند، بيزار بود...»
اين ديدگاه ـ كه از سوى برجسته ترين مأمور انگليسى در ايران به رضا خان القا مى شد ـ نتيجه اى جز بدبينى مفرط نسبت به روحانيت نداشت. وى روحانيان را رقيب قدرت خود و مانع پيشرفت كشور مى دانست و با پيگيرى سياسى تدريجى، آنان را ابتدا از صحنه ى سياسى و اجتماعى و سپس از هر گونه ابراز وجود محروم كرد. در فاصله ى كودتاى 1299 تا شهريور 1320، روابط دولت با روحانيت مراحل مختلفى را سپرى كرد.
از كودتا تا اتمام دوره ى وزارت جنگ
برچسب ها:
تحقیق درباره سیاست رضاخان در برابرمذهب و روحانیت سیاست رضاخان در برابرمذهب و روحانیت دانلود تحقیق درباره سیاست رضاخان در برابرمذهب و روحانیت سیاست رضاخان برابرمذهب روحانیت تحقیق درباره سیاست رضاخان برابرمذهب روحانیت