در ادبـیـات دیـنـی مـا، آدمـی طـُرفـه مـعـجـونـی اسـت کـز فرشته سرشته است و از حیوان . او را حـیوان ناطق ، متفکّر، اجتماعی و مانند آن تعریف کرده اند. آورده اند کـه مـوجـودی نـیـمـه خـاکـی و نـیـمـه آسـمانی است و خلیفه خدا در زمین . اسـاسـش انـدیشه است و مابقی استخوان و ریشه . موجودی است ناشناخته و عالم اصغری کـه عـالم اکبری در خود نهفته دارد. او را مرغ باغ ملکوت نـامیده اند و در کمال جویی اش به مقامی رسانده اند که ((آنچه اندر وهم نـایـد آن شـود)) و ((جـز خـدا نـبـیـند)). از این منظر انسان صـاحـب کـرامت است یعنی ارجمند، بزرگوار، سرافراز، عزیز و بزرگ .

از دیگر نظر او را از اوج عزّت به حضیض ذلّت می رسانند و از قلّه رفیع منزلت و کرامت بـه دره پـسـتـی و رذیـلت مـی کـشانند تا آنجا که او را طغیانگر، ناسپاس ، شهوتران و لجـوج ، فـاسـد و خـونـریـز، حـریـص و مـریض و مانند آن لقب می دهند. در این سوی آدمی آنـچـنـان حـقـیـر مـی شـود کـه از چـارپـایـان نـیـز گـمـراه تـر مـی گـردد و بـه اسفل السافلین سقوط می کند.