1_ تدليس در لغت
از ريشه دلس كه مانند دلسه بمعناي تاريكي است يا دلس كه بمعناي فريب و نيرنگ است
ميآيد و در حقوق اسلامي معمولاً پوشاندن و پنهان ساختن عيب را يرساند. تدليس در
زبان يوناني DOLOS خوانده ميشود و از اينرو برخي عقيده دارند
(رجوع شود به كتاب a History of Islamic Law
, نوشته N.J. Coulson, چاپ ادينبورگ,
سال 1964, صفحه 28 _ باين كتاب از اين پس با توجه به اشتراك تحت عنوان كولس: تاريخ
حقوق اسلامي عطف خواهد شد) كه كلمه تدليس با توجه به اشتراك سه حرف بي صدا در هر
دو زبان (د _ ل _ س/d_ 1_ s ) از يوناني
بعربي ره يافته است. پروفسور شاخت در كتاب An Introduction to
Islamic Law (چاپ آكسفورد سال 1964 , صفحه 9) مي نويسد فعل عربي دلس … از كلمه لاتين Dolus
آمده است : اين كلمه گرچه در دوران اسلام از طريق مراودات تجاري وارد زبان عربي شد
ولي در مراحل اوليه حقوقي اسلامي بعنوان اصطلاح حقوقي بكار نمي رفت . تدليس در
حقوق فرانسه Le dol خوانده ميشود كه ماخوذ از ريشه لاتين است و
در حقوق انگليس گفته مي شود كه در عين حال معنايي وسيعتر از تدليس در حيطه قرار
داد دارد . در حقوق فرانسه بكار برده مي رود اما بمعناي تدليسي است كه پس از
انعقاد عقد صورت بندد . جنبه جزايي تدليس در حقوق فرانسه تحت مفهوم Escriquerieدر مي
آيد كه باصطلاح جزايي حقوق ايران كلاهبرداري معني مي دهد در فقه اسلامي اصطلاحات
خدعه و خديعه بكار مي رود كه گاه بمفهوم تدليس نزديك مي شود حدود دقيق اين
اصطلاحات بتدريج در ضمن مقاله توضيح داده خواهد شد .
برچسب ها:
تدليس مطالعه تطبيقي در حقوق فرانسه انگليس اسلام و ايران