در مورد چگونگی ورود انواع نقوش گل فرنگ به منسوجات ایران
به ویژه دستبافتهای گره دار ، تاکنون دو ، سه نظر مختلف ارایه شده است که هر یک در
جای خود دارای ارزشهای مطالعاتی خاص خود است . پرویز تناولی در مورد طرح گلفرنگ می
نویسد :
« طرح گلفرنگ از طرح های اصیل و قدیم ایران است که نمونه
های آن در برخی از آثار گذشته از جمله منسوجات و کاشی های قرن یازدهم هجری به بعد
دیده می شود . اما این که این گل ایرانی چگونه نام گلفرنگ گرفته است نیاز به بررسی
و کنکاش بیشتر دارد » .
ظاهراً او علاوه بر
آن که کلیه ی گلهای به سبک طبیعی ( اعم از گل رز یا گل سرخ ) را گلفرنگ می نامد ،
قدمتی در حدود 400 سال برای این گروه از طرحها در آثار ایرانی قابل گردیده است که
با توجه به مطالبی که در پی خواهد آمد ، در مورد اخیر تردیدی در آن نیست . می توان
نمونه هایی از کاربرد گلهایی شبیه به گل فرنگ های امروز – البته با شیوه های متفاوت – در انواع هنر به ویژه نقاشی
دوران صفوی و بعد از آن مشاهده کرد .
اما به عقیده ی برخی انتقال چنین نقشی بر روی فرشهای
گره دار ایران و پراکندگی آن در بسیاری از نقاط فرشبافی ایران نمی تواند سابقه ای
بیش از 150 سال داشته باشد . چه قدیمی ترین نمونه های فرشهای منقوش با این طرح به
دروان حکومت شاهان قاجار باز می گردد .
برچسب ها:
نقوش گل فرنگ ( گل رز ) و گل سرخ ایرانی در فرش ایرانی