فهرست

مهارت حل مسئله و تصميم‌گيري

در برخورد با مشكلات روزمره ما مي‌توانيم يكي از اين دو راه را انتخاب كنيم:

روبرويي با مسائل و انواع آن و مقابله با بحران

براي مقابله مسئله‌مدار سالم به جاي 
هيجان‌مدار ناسالم

انواع راه‌هاي پيشگيري از وقوع بحران
مولفه‌هاي حل مسئله
گام‌هاي حل مسئله 
امتحان راه حل انتخاب شده
ارزشيابي 
راهبردهاي ديگر

•مهارت حل مسئله و تصميم‌گيري

•حل مسئله مهارتي است كه در آن فرد سعي مي‌كند راه حل موثر يا سازگارانه‌اي براي مسائل متعدد زندگي خود پيدا كند. وجود مشكل در زندگي امري عادي و مشكلات مي‌تواند كوتاه‌مدت يا بلندمدت باشد.

•بنابراين مهارت حل مسئله يك فرآيند آگاهانه، منطقي و داراي هدف است براي حل مسائل مالي و مسائل شخصي (شناختي، هيجاني، عاطفي، رفتاري و سلامتي)، بين فردي (زناشويي، خانوادگي) و مسائل اجتماعي (جرم، اعتياد و آسيب‌هاي اجتماعي) همه اين موارد مستلزم آموختن و دانستن مهارت حل مسئله است و بايد باورهاي غلط كه وجود مشكل نشانه ضعف و بي‌لياقتي و ناتواني است را كنار بگذاريم. 

•

در برخورد با مشكلات روزمره ما مي‌توانيم يكي از اين دو راه را انتخاب كنيم:

•

•روبرويي با مسائل و انواع آن و مقابله با بحران

•وقتي با مسئله‌اي روبرو مي‌شويم طبيعي است كه استرس را تجربه مي‌كنيم. همه افراد با مسائل به يك شكل برخورد نمي‌كنند. نحوه برخورد افراد به دو گونه مقابله هيجان‌مدار و مسئله مدار مي‌باشد.

•هيجان‌مدار: گاهي احساسات ما آنقدر شديد و منفي است كه جلوي تفكر منطقي و حل مسئله را مي‌گيرند مثلاً زود عصباني مي‌شويم يا قهر و گريه مي‌كنيم، گاهي وقتها هم آنقدر احساسات ما شديد نيست به صورتي كه وقتي مسئله‌اي پيش بيايد در ابتدا آن را حل نشدني مي‌‌دانيم و منتظر مي‌شويم كه به خودي خود حل شود.

•در هر صورت مقابله ما هيجان‌مدار است هدف از مقابله هيجان‌مدار تغيير شرايط استرس و كاهش فشار است.

•

•مقابله مدار: زماني كه ما به حل مسائل مي‌پردازيم نوع ديگري از مقابله را بكار گرفته‌ايم كه مسئله‌مدار است و ممكن است كه موثر يا بي‌اثر باشد وقتي كه از اين مقابله استفاده مي‌كنيم بر اين باوريم كه موقعيت تغييرپذير و مسائل حل شدني هستند در حاليكه وقتي از مقابله هيجان‌مدار استفاده مي‌كنيم بر اين باوريم كه شرايط تغيير ناپذير و كنترل‌نشدني هستند و تنها بايد در مقابله آن واكنش هيجاني نشان داد.

•اكثر در برخورد با مسائل موفق شويم و بتوانيم هيجان خود را كنترل كنيم مقابله ما قطعا مسئله مدار خواهد بود. پس هر مقابله مسئله مداري هيجان مدار نيز هست ولي در مقابل هيجان‌مداري مسئله مدار نيست.

•براي مقابله مسئله‌مدار سالم به جاي
هيجان‌مدار ناسالم

•بايد متوجه باشيم كه مسئله را انكار نكنيم

•اتفاق افتاده به شكل مسئله ببينيم نه مشكل

•بايد بدانيم كه حل مسئله نياز به تلاش و زمان دارد و زمان كافي به آن اختصاص دهيم.

•حل مسئله براي سلامت رواني و رفاه اجتماعي ما مهم است.

•به اين باور برسيم كه قادر به حل مسئله هستيم.

•1-

•2- آنچه را كه

•4- بايد بدانيم كه

•5-

•3-

•انواع راه‌هاي پيشگيري از وقوع بحران

•تمام فعاليت‌ها و تدابير كه از پيدايش و افزايش آسيب‌هايي مانند دزدي، اعتياد و طلاق و... جلوگيري مي‌كند فعاليت پيشگيرانه است كه در 4 سطح بررسي مي‌شود.

1- نخستين يا اوليه: هدف جلويگيري از بروز مشكل يا بحران در آينده است كه متوجه افراد سالم است آموزش‌ها به منظور زمينه‌سازي در جهت رشد و تكامل جامعه است به عبارتي علاجه واقعه قبل از عمل

2- دومين: در اين سطح شناسايي زودهنگام مشكل و انجام مداخله سريع است.

3- سومين: عبارت از گسترش عوارض جانبي كه در حاشيه يك بيماري يا اختلال وجود دارد كه اشاره به توان‌بخشي دارد.

4- پيشگيري چهارم: جلوگيري از بازپيدايي مشكل يا بحران در افراد دچار اعتياد و انحرافات اجتماعي گوناگون بودند.

•

•مولفه‌هاي حل مسئله

•گام‌هاي حل مسئله

•2- تعريف مشكل : تا وقتي ندانيد مشكل به طور دقيق چيست نمي‌توانيد اقدام به حل مشكل كنيم بايد تعريف مشخص و واضح از مسئله داشته باشيم

•1- مشكل چيست؟

•2- از چه زماني ايجاد شده؟

•3- در چه موقعيت مكاني بوجود آمده.

•4- چه كساني در ايجاد مشكل دخالت دارند.

•1- نگرش حل مسئله: ما وقتي مشكلي بر ايمان پيش مي‌آيد در چنين حالتي نمي‌توانيم خوب فكر كنيم پس بايد در درجه اول آرامش خود را حفظ كنيم. همه ما يك نداي دروني داريم كه مرتب با ما حرف مي‌زند اين يك گفت‌وگوي دروني است.

•

•

•3- فهرستي از راه‌حل‌هاي مختلف انتخاب كنيم هر چقدر بتوانيم راه‌حل‌هاي زيادي پيدا كنيم موفق‌تر خواهيم بود.

•4- انتخاب بهترين راه‌حل: از بين راه‌حل‌ها بهترين را انتخاب كنيم بايد توجه داشته باشيم كه راه‌حل فقط يك پيامد ندارد بايد تمام پيامدها را پيش‌بيني كرد و راه‌حلي كه كمترين هزينه و بيشترين فايده را دارد انتخاب كنيد كه امكان عملي بودن آن وجود داشته باشد بدون هيچ قضاوت و بازداري و يا جلوي فكر خود را نگيريم براي پيدا كردن راه‌حل براي موضوعي ممكن است راه‌هاي زيادي را پيدا كنيم و نوعي بارش ذهني داشته باشيم.

•

•

ارزشيابي

•

امتحان راه حل انتخاب شده

ارزيابي كنيد راه حل موثر بوده اگر نبود بايد مراحل را مرور كنيد ببينيد در كجا اشكال وجود دارد آيا تمام راه‌حل را در نظر گرفته بوديد آيا آن را درست اجرا كرده بوديد.

پس از انتخاب بهترين راه حل بايد آن را اجرا كنيد و نتيجه آن را مورد ارزيابي قرار دهيد بايد مشخص كنيد چه كاري در كجا و توسط چه كسي انجام شود چه مواردي لازم است اگر رعايت نشود اجراي برنامه با مشكل مواجه مي‌شود

•

راهبردهاي ديگر

•