بررسي تاريخي تحول اقدامات
تاميني تربيتي
مقدمه
اقدامات تأميني براي
اولين‌بار در سال 1902 ميلادي در قانون كشور نروژ پيش‌بيني شد. سپس در سال‌هاي
1908، 1930، 1927، 1933 به ترتيب در كشورهاي انگلستان، بلژيك، سوئد، اسپانيا و
آلمان نظام دوگانه اقدامات تأميني- مجازات‌ها پذيرفته و به اجرا درآمد. بلژيك با
وضع قانون 1930 (م) مشهور به «قانون دفاع اجتماعي» نگهداري بزهكاران غيرطبيعي به
موجب حكم دادگاه را براي مدتي نامعين به منظور درمان و اصلاح آنها پيش‌بيني كرد.
برخي مي‌گويند اقدامات
تأميني به وسيله حقوقدان سوئيسي كارل استوس ايجاد شده است1. اقدامات تأميني از
يافته‌هاي علم جرم‌شناسي و راه‌حل‌هاي پيشنهادي مكتب اثباتي (تحقيقي ايتاليايي) به
منظور از بين بردن «حالت خطرناك» و پيشگيري از ارتكاب جرم مجدد است كه از اواخر
قرن نوزدهم ميلادي مورد نظر تعداد زيادي از نظام‌هاي جزايي قرار گرفت. در قانون
مجازات عمومي ايران نيز با اقتباس و الهام از قانون جزاي فرانسه (مصوب 1810/م)
صرفا مجازات و انواع مختلف آن را پيش‌بيني كرده بودند ولي بتدريج اشكال جديدي از
واكنش بر ضد جرم وارد مقررات كيفري ايران شد. اقدام تأميني در كشور ما با اقتباس
از قانون جزاي 1937 ميلادي سوئيس تهيه و در سال 1337 هجري شمسي به مجلس شوراي ملي
تقديم شد و در نهايت در 21 ماده تحت عنوان «قانون اقدامات تأميني» در مورخ
12/2/1339 به تصويب مجلسين وقت رسيد.
در حال حاضر در اكثر
كشورها اقدامات تأميني و تربيتي با كميت و كيفيت گوناگون مورد پذيرش واقع شده و به
مرحله اجرا در آمده است، نكته قابل توجه آن است كه مجازات بيشتر و غالبا بر ضد جرم
داده مي‌شود در صورتيكه جهت‌گيري اقدامات تأميني كه پيشگيري فردي است بايد از
كيفرها تفكيك و در بخش خاصي از قوانين جزايي پيش‌بيني شود. در واقع جهت‌گيري
اقدامات تأميني و تربيتي جلوگيري از حدوث جرايم با اعمال راه‌هاي اصلاحي، درماني،
تربيتي و يا خنثي كردن خطرهاي احتمالي اشخاص و يا اشيا و مؤسسه‌هايي است كه وضعيت
خطرناك (مجرمانه) دارند. همچنين از جمله مسايل مهم سياست جنايي كيفرزدايي مي‌باشد
كه بدنبال اقدامي غيركيفري درباره عمل بزهكارانه است كه اقدامات تأميني و تربيتي
از ابزار مهم سياست جنايي محسوب مي‌شود.
1- تعريف
از اقدامات تأميني و
تربيتي تعريف‌هاي متعددي از سوي حقوقدانان و كارشناسان ارائه شده است كه به برخي
از مهم‌ترين و كامل‌ترين آنها اشاره مي‌شود.
«اقدامات تأميني يك سلسله
تدابير پيشگيرانه ناشي از واكنش جامعه براي جلوگيري از تكرار جرم از سوي مجرمان
خطرناك كه بنا به حكم قانون از جانب دادگاه رسيدگي كننده اتخاذ و درباره آنها
اعمال مي‌گردد.2
«اقدام تأميني يك رشته
وسايل دفاع اجتماعي است كه به حكم قانون و توسط قاضي بر اثر وقوع جرم متناسب با
وضع مزاجي و استعداد و منش و سوابق فرد خاطي و خطرناك بكار برده مي‌شود تا او
بهبود يابد و با اجتماع سازگار شود و دست به تكرار جرم نزند.3
«اقدام تأميني عبارت است از
واكنش حمايتي پيشگيرانه متضمن درمان و اصلاح مجرمي(چه مسئول و چه غير مسئول) كه در
حالت خطرناك به سر مي‌برد.4
بنابراين مي‌توان اظهار
داشت اقدامات تأميني تدبيرهاي فردي و يا وضعي الزامي بدون رنگ اخلاقي مي‌باشند كه
در مورد افراد خطرناكي كه نظم جامعه را با حالات و رفتار خود تهديد مي‌كنند و يا
نسبت به يك وضع خطرناك به موجب حكم دادگاه اتخاذ مي‌شوند اطلاق مي‌شود. حال با
امعان نظر به تعريف اين اقدامات به بيان خصايص و ويژگي‌هاي اقدامات تأميني مي‌پردازيم
تا با دانستن اين اوصاف توانايي تفكيك اين اقدامات از مجازات‌ها را داشته باشيم.
2- ويژگي‌ها و خصايص
اقدامات تأميني (تربيتي):
اسم اين اوصاف و خصيصه‌ها
به شرح ذيل است
ترساننده نبودن، سخت و
رنج‌آور نبودن، نامعين بودن مدت و زمان اقدامات، ملاك نبودن تقصير جزايي، قابل
تجديد نظر بودن، ترذيلي و تحقيرآميز نبودن، تابع اصل شخصي بودن و برخي ويژگي‌هاي
مشتركي كه با مجازات‌ها دارند كه، به موقع به آنها اشاره خواهد شد. اما بررسي
مختصري پيرامون اين ويژگي‌ها و اوصاف اقدامات تأميني نگرش و بينش ما را نسبت به
اين اقدامات دگرگون و عميق‌تر مي‌كند.
اقدامات تأميني براي
اولين‌بار در سال 1902 ميلادي در قانون كشور نروژ پيش‌بيني شد. سپس در سال‌هاي
1908، 1930، 1927، 1933 به ترتيب در كشورهاي انگلستان، بلژيك، سوئد، اسپانيا و
آلمان نظام دوگانه اقدامات تأميني- مجازات‌ها پذيرفته و به اجرا درآمد.
برچسب ها:
بررسي تاريخي تحول اقدامات تاميني تربيتي بررسي تاريخي تحول اقدامات تاميني تربيتي تاريخي تحول تاميني تربيتي قانون كشور قانون دفاع اجتماعي مكتب اثباتي قانون دفاع اجتماعي اقدامات تأميني تحقيق جزوه مقاله پايان نامه پروژه دانلود تحقيق