تعریف ساختار سازمانی
سازمان[1]
پدیده ای اجتماعی به شمار می آید که به طور آگاهانه هماهنگ شده و دارای
حدود و ثغور نسبتاً مشخصی بوده و برای تحقق هدف یا اهدافی، بر اساس یک
سلسله مبانی دائمی فعالیت می کند .
ساختار[2] به عنوان یکی از اجزاء سازمان، که از عناصر پیچیدگی[3]، رسمیت[4] و تمرکز[5]
تشکیل شده، تعریف می شود. اگر چه پذیرفتن این اجزاء سه گانه به عنوان
ابعاد اصلی و مهم ساختار سازمانی معمول است ولی جهانشمول نیست.
ساختار
سازمانی مجموعه راه هایی است که کار را به وظایف مشخص تقسیم می کند و
هماهنگی میان آنها را فراهم می کند، ساختار، توزیع قدرت در سازمان را نشان
می دهد و صرفاً یک ساز و کار هماهنگی نیست بلکه فرآیند های سازمانی را تحت
تأثیر قرار می دهد. ساختار سازمانی به الگوهای روابط درون سازمانی، اختیار و
ارتباطات دلالت دارد و روابط گزارش دهی، کانال های ارتباط رسمی تعیین
مسئولیت و تفویض اختیار تصمیم گیری را روشن می سازد (مینتزبرگ،1377).[6]
ساختار
به مدیران نشان می دهد که مسئول سرپرستی چه کسانی هستند و به کارکنان،
مدیرانی را می شناساند که از آنها آموزش و دستور می گیرند. کمک به جریان
اطلاعات نیز از تسهیلاتی است که ساختار برای سازمان فراهم می کند. ساختار
سازمانی باید توان تسریع و تسهیل تصمیم گیری، واکنش مناسب به محیط و حل
تعارضات بین واحد ها را داشته باشد. ارتباط بین ارکان اصلی سازمان و
هماهنگی بین فعالیت های آن و بیان ارتباطات درون سازمانی از نظر گزارش دهی و
گزارش گیری، از وظایف ساختار سازمانی است (ال.دفت،1386).[7]
سنگ
زیرین ساختار، نقش های افراد در سازمان و الگوی روابط میان نقش ها، ساختار
سازمانی را شکل می دهد. بنابراین ساختار را می توان انتظارات موجود از هر
نقش و ارتباط میان آنها دانست. این نقش ها اغلب به وسیله شرح پست ها و شرح
شغل ها و اسناد مکتوب که حوزه مسئولیت ها و دامنه فعالیت هر شغل را مشخص می
کنند، جنبه قانونی می یابد. بین ساختار سازمانی و نمودار سازمانی باید
تمایز قائل شد. ساختار سازمانی که مفهوم کلی تری هست، به وسیله نمودار
سازمانی نشان داده می شود. در نمودار سازمانی؛ روابط اختیار، کانال های
ارتباط رسمی و گروه های کاری رسمی و خطوط رسمی پاسخگویی نمایان است (هاج و
آنتونی ،1991 ).[8]
بنابراین
می توان گفت ساختار آیینه تمام نمای قواعد، مقررات، رویه ها، استانداردها،
جایگاه تصمیم گیری، نحوه ارتباطات، تفکیک بخش ها، مشاغل و تلفیق آنها و
سلسله مراتب اختیارات است. مفهوم نسبتاً ساده و ملموس از ساختار به شکل
نمودار سازمانی، تمایل می شود که یک نماد قابل رؤیت از کل فعالیت ها، شیوه
های ارتباطی و فرایندهای سازمانی است. پس می توان این گونه استدلال کرد که
نمودار سازمانی، تلخیص و تجریدی از واقعیت ساختار سازمانی است.
.عوامل تعیین کننده ساختار سازمانی
نگرش
اقتضایی که یک تفکر غالب در تئوری سازمان است، بر این نکته تأکید دارد که
اعتبار، اثربخشی و کارایی و بهره وری ساختار سازمانی به عوامل اقتضایی،
استراتژی، تکنولوژی، محیط، فرهنگ سازمانی و اندازه سازمان بستگی دارد. باید
توجه داشت که آن چه امروز یک عامل مهم اقتضایی برای سازمان تلقی می شود،
در آینده ممکن است با عامل دیگری جایگزین شود و یک ساختار سازمانی کارا و
اثر بخش باید بتواند بین سازگاری داخلی و سازگاری خارجی سازمان تعادل
برقرار کند. توجه به عوامل اقتضایی در محیط متلاطم امروزی امری حیاتی است و
در مواردی بقای سازمان را رقم می زند. از این رو ساختار باید با در نظر
داشتن این عوامل، طراحی شود تا بتواند زمینه تحقق اهداف و استراتژی های
سازمان را فراهم کند (مورنو لوزون وپریس ، 2001 ).[9]
.استراتژی
استراتژی می تواند به عنوان فرآیند تعیین اهداف بنیادی بلند مدت، اتخاذ
شیوه کار و تخصیص منابع لازم برای تحقق این اهداف تعریف شود. استراتژی به
معنی اعمالی است که سازمان برای پاسخ یا پیش بینی تغییرات محیط خارجی طراحی
می کند. نخستین بار پذیرش اهداف و استراتژی به عنوان عوامل تعیین کننده
ساختار سازمانی در مفروضات اقتصاد کلاسیک مطرح گردید. به اعتقاد پیتر
دراکر، ساختار وسیله ای است برای حصول اهداف بلند مدت و کوتاه مدت سازمان.
از این رو هر نوع بحث و بررسی پیرامون ساختار باید با اهداف و استراتژی
آغاز گردد( برایان و جوی ، 2007 ).[10]
فرمت ورد قابل ویرایش
تعداد صفحات: 49
مبانی نظری و پیشنه تحقیق جهت نوشتن فصل دوم پایان نامه ارشد و دکتری
همراه با رفرنس نویسی و پاورقی داخل متن
پیشینه تحقیق کامل: خارجی و داخلی
منابع فارسی کامل
منابع انگلیسی کامل
برچسب ها:
پیشینه تحقیق و مبانی نظری مدیریت کیفیت جامع و ساختار سازمانی دانلود پیشینه تحقیق و مبانی نظری مدیریت کیفیت جامع و ساختار سازمانی مبانی نظری مدیریت کیفیت جامع و ساختار سازمانی مدیریت کیفیت جامع ساختار سازمانی