•          پاراسمپاتيك:

–        تحريك سبب انقباض عضله صاف و افزايش ترشح

–        نورونهاي پيش عقده اي در دو قسمت قرار دارند: در اعصاب كرانيال( زوجهاي VII و IX و X) و در نخاع ساكرال ( S2-S4)

–         زوج VII به غدد زير زباني و تحت فكي

–        زوج IX به غده پاروتيد

–         زوج X به مري،معده،لوزالمعده، روده كوچك و بيمه ابتدائي روده بزرگ

–        اعصاب ساكرال به سيگموئيد، ركتوم

•          سمپاتيك:

–        تحريك سبب شل شدن عضله صاف و كاهش ترشح

–        نورونهاي پيش عقده اي از شاخ جانبي نخاع در حد فاصل T5-L2 منشاء ميگيرند

–        بخش اعظم فيبرهاي پس عقده اي از گانگليونهاي سلياك و مزانتريك منشاء ميگيرند

•          سيستم عصبي داخلي يا انتريك                            Intrinsic or enteric nervous system

–        داراي دو شبكه:

•          ميانتريك يا اورباخ Myenteric (Auerbach’s)

•          بين لايه عضله حلقوي و طولي قرار گرفته است، بطور عمده در كنترل فعاليتهاي حركتي دستگاه گوارش نقش دارد

•          داراي نورونهاي تحريكي و مهاري

•          زيرمخاطي Submucosal (Meissner’s)

•          در زير مخاط قرار گرفته است

•          بطور عمده در كنترل ترشح و جريان خون موضعي دستگاه گوارش نقش دارد