نوع فایل word
قابل ویرایش 60 صفحه

چکیده:
هدف از پژو.هش حاضر،‌ مطالعه تأثیر بدرفتاری والدین بر عزت نفس كودكان بوده است. تحقیق با شركت 200 نفر دانش‎آموزان پسر و دختر از هر كدام 100 نفر از بین 4 مدرسه راهنمایی شهرستان ایلام كه بطور تصادفی انتخاب شده بودند انجام گرفت. تعداد آزمودنیها از هر مدرسه 50 نفر بوده است. دانش‎آموزان پرسشنامه عزت نفس و پرسشنامه بدرفتاری والدین را همزمان تكمیل كردند. بررسی‎هایی كه در ارتباط با هدف این تلاش تحقیقی بود نتایجی بدست داده است كه عبارتند از:
الف) ضریب همبستگی بین بدرفتاری والدین و عزت نفس كودكان «كل نمونه» 27/0- است كه در سطح 1/0 معنی‎دار بوده است.
ب) ضریب همبستگی بین بدرفتاری والدین و عزت نفس كودكان در بین دخترها 245/0- است كه در سطح 5% معنی‎دار بوده است.
ج) ضریب همبستگی بین بدرفتاری والدین و عزت نفس كودكان در بین پسرها 56/0- است كه در سطح 1% معنی‎دار بوده است.
د) تفاوت تأثیر بدرفتاری والدین بر پسرها و دخترها بوسیله آزمون ‎t بررسی شد كه نشان داد میانگین تأثیر بدرفتاری والدین بر پسرها بیشتر از دخترهاست این تفاوت در سطح 1/0 معنی‎دار بوده است.
هـ) تفاوت میانگین‎های عزت نفس در دختران و پسران معنی‎دار نیست.

مقدمه:
مطالعه پیرامون نحوه رفتار والدین و ویژگیهای فرزندان موضوع بسیاری از تحقیقات علمی در كشورهای مختلف جهان بوده است از جمله موارد مهم و اساسی در این تحقیق ویژگی عزت نفس كودكان در رابطه با بدرفتاری والدین آنها است.
بدون تردید خانواده عمده‎ترین و مؤثرترین نقش را در فرایند شكل‎گیری شخصیت برای ایجاد حس عزت نفس در كودكان دارد. در خانواده‎ای كه صمیمیت، محبت، مهربانی وجود دارد كودك می‎تواند هم عزت نفس بالایی داشته باشد و هم تغییرات مطلوب در شخصیت او ایجاد گردد. از یك سو كودك می‎تواند با اطمینان به شخصیت خود با مشكلات روبرو شود و از سوی دیگر، بدون داشتن اضطراب و تشویش رفتارهای نامناسب خود را مورد تردید قرار داده و سعی می‎كند آنها را به نحو مطلوب تغییر دهد. شكل‎گیری بنیادین عزت نفس در كودكان متأثر از فضای كلی خانواده است.
می‎دانیم كه اگر گویا فضای كل خانواده هر حركت و رفتار كودك را علی‎رغم نادرست بودن پذیرا باشند، كودك به احتمال زیاد دچار اختلال رفتار می‎گردد زیرا تفاوت بین رفتارهای درست و غلط را نمی‎داند و از دیگران نیز انتظار دارد كه همچون مادر و پدر هرگونه رفتار او را به گرمی و صمیمیت بپذیرد و چون چنین چیزی مقدور نیست مشكلات و درگیری‎های اجتماعی او آغاز می‎گردد. در نقطه مقابل خانواده‎هایی وجود دارند كه رفتارهای كودك را نمی‎پذیرند و در حقیقت دائماً در حال طرد كودك خود هستند در چنین فضای خانوادگی كودك نمی‎داند چه چیزی باعث قبول و تشویق از طرف دیگران می‎گردد و كودك در هر امری دچار بلاتكلیفی است.
عزت نفس مبتنی بر ارزیابی قضاوتهایی است كه شخص درباره خصوصیات خود به عمل می‎آورد. روانشناسان و جامعه‎شناسان عزت نفس را از شخصیت و هسته مركزی سازگاری اجتماعی می‎دانند «اسلامی نسب، 1373».
تحقیقات انجام شده بر ارتباط متقابل بین عزت نفس فرد و تصور فرد از توانائیهای خود تأكید دارد بدین معنا كه اگر عزت نفس كاهش یابد، احساس ضعف و ناتوانی در فرد ایجاد می‎شود و بالعكس با افزایش اعتماد به نفس احساس توانمندی به وجود می‎آید.
خانواده‎ها یا والدینی كه بطور مستمر كودكان خود را مورد حمایت قرار می‎دهند، با آنها گرم و صمیمی‎اند و كنترل منطقی و متعادل را اعمال می‎كنند، در فرزندان خود اشتیاق ابراز رفتارهای اجتماعی قابل قبول را ایجاد می‎كنند و زمینه را برای بروز استعدادها و توانائیهای كودكان و نوجوانان خود فراهم می‎آورند. برعكس والدین آسان گیر كه از كنترل كودكان خود پرهیز می‎كنند، كودكان آنها اشتیاقی ندارند كه از رفتارهای قابل قبول و معیارهای تعریف شده گروه‎های مختلف جامعه اطاعت كنند.
والدینی وجود دارند كه كارهای كودكان خود را در دوره طفولیت و كودكی به گونه صحیح كنترل نمی‎كنند، در نتیجه در دوره نوجوانی و جوانی از درونی ساختن اخلاقیات و ارزشها در آنها عاجز می‎مانند. این گروه دیر دست به كار می‎شوند و فقط در دوره جوانی اقدام به كنترل جوانان خود می‎كنند، دوره‎ای كه مداخلات دیروقت والدین و اختلافات ایجاد شده جوانان را به سوی كژرفتاری اجتماعی و انحرافات اخلاقی سوق می‎دهد.

بیان مسأله:
یكی از نیازهای اصلی و اساسی انسان احساس ارزش نسبت به خود و یا بطور كلی عزت نفس ‎(self esteem) می‎باشد در واقع برخوردار از این احساس ارزشمندی و اعتماد به نفس است كه برای انسان به مانند یك سرمایه و ارزش حیاتی به حساب آمده و از جمله عوامل مهم و عمده در امر شكوفایی استعدادها و خلاقیت در انسانها محسوب می‎گردد این احساس ارزش بخشی از خودپنداره ‎(self concept) انسان می‎باشد كه شامل تصویر خود از خود و احساسی كه او نسبت به خویشتن دارد و درجه پذیرش و تأیید شخص نسبت به خویش می‎باشد. نوع نگرش انسان نسبت به خودش، براساس تجربیاتی است كه از نگرش دیگران و ارزیابی آنها نسبت به شخصیت خودش دارد (میرزابیگی، 1373).
توجه پژوهشگران به عامل عزت نفس تا آنجا كه مورد تحقیق قرار گرفته كه بسیاری آن را به عنوان یك نیازمهم و اساسی در وجود افراد با ابعاد فردی و اجتماعی تلقی نموده‎اند در این زمینه می‎توان به افرادی چون: آدلر 1930، آلپورت 1937، مورفی 1947. مزلو 1970، راجرز و سالیوان 1959 اشاره نمود. (بیابانگرد، 1373، ص 11)
نقش خانواده در میزان عزت نفس براساس تحقیقات انجام شده قبلی اثبات شده است حال اگر والدین به گونه‎ای رفتار كنند كه كودك آزرده خاطر شود در این صورت عزت نفس كودك پایین می‎آید. زیرا یكی از راه‎های ارضای نفس، تكریم افراد و توجه به شخصیت آنهاست.
فردی كه در محیط خانواده به اندازه كافی مورد احترام و پذیرش واقع شود و عزت نفس وی بطور مطلوب ارضاء گردد روحیه‎ای طبیعی و روان و معتدل خواهد داشت. برعكس فردی كه از پدر و مادر احترام و تكریم ندیده و والدین با او بدرفتاری داشته‎اند عزت نفس او پایین شكل می‎گیرد و كودك در خود احساس پستی و حقارت كرده و شكست خورده و افسرده خواهد شد و به صورت مستقیم و غیرمستقیم دچار مشكلات و اختلالات رفتاری و شخصیتی می‎گردد هیلز و كوپر اسمیت گزارش می‎دهد دختران و پسرانی كه از عزت نفس بالایی برخوردار بودند والدین پذیرنده، خوش برخورد، بامحبت و خونگرم داشته‎اند. (بوشهری، 1373، ص 23).
هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر بدرفتاری والدین بر عزت نفس كودكان دختر و پسر می‎باشد و قصد بر آن است كه آیا رابطه‎ی بین این دو وجود دارد یا نه. در مكتب اعتقادی اسلام نیز توجه بارزی به ارزشمند بودن انسان و ایجاد یك تصور مطلوب و ارزشمند در انسان نسبت به خودش و دیگر انسانها وجود دارد چنانكه در یك دیدگاه كلی و اساسی انسان به عنوان موجودی در نظر گرفته شده است كه دارای ارزش و كرامت است كه لازم است درك و احساس عمیق نسبت به عزت و كرامت خود و دیگران داشته باشد در این تحقیق برآنیم كه روشن كنیم بدرفتاری والدین به خصوص در دوران كودكی به چه میزانی بر عزت نفس آنها در آینده تأثیر می‎گذارد.
احساس ارزش درجه تصویب، تأیید، پذیرش و ارزشمندی است كه شخص نسبت به خویشتن احساس می‎كند (شاملو، 1372، ص 137).

فهرست مطالب:
چکیده
فصل اول:کلیات
مقدمه
بیان مسئله
اهمیت و ضرورت مسئله
اهداف تحقیق
سؤالات و فرضیات تحقیق
روش انجام تحقیق
تعریف واژه‎ها و اصطلاحات
فصل دوم: ادبیات تحقیق
مقدمه
الف: پیشینه نظری تحقیق
عزت نفس بالا ، عزت نفس پایین
ب:‌تحقیقات انجام شده در ایران و خارج از ایران
فصل سوم: روش تحقیق
روش تحقیق
جامعه و نمونه
روش نمونه‎گیری
ابزار اندازه‎گیری
چگونگی گردآوری داده‎ها
روش آماری
فصل چهارم: یافته‎ها و نتایج تحقیق
مقدمه
یافته‌ها
فصل پنجم: بحث یافته‎ها و تجزیه و تحلیل داده‎ها
محدودیت‎های تحقیق
پیشنهادات تحقیق
ضمیمه الف:‌ جداول نمرات هر دو گروه
۱- جدول نمرات خام آزمودنی‎های پسر
۲- جدول نمرات خام آزمودنی‎های دختر
فهرست منابع
ضمیمه ب: پرسشنامه‎ها
۱- پرسشنامه بدرفتاری فیدل
۲- پرسشنامه عزت نفس جنیس فیلد
فهرست منابع و ضمائم

فهرست جداول:
۱- جدول تأثیر بدرفتاری والدین بر عزت نفس
۲- جدول تأثیر بدرفتاری والدین بر عزت نفس دخترها
۳- جدول تأثیر بدرفتاری والدین بر عزت نفس پسرها
۴- تفاوت میانگین بدرفتاری والدین پسر و دختر

منابع و مأخذ:
1- اسلامی‎نسب، علی، روانشناسی اعتماد به نفس، انتشارات مهرداد، 1373.
2- مظاهری، علی‎اكبر، هشدارهای تربیتی، موسسه انتشارات هجرت، 1377،صفحه 80-79 و 85-83.
3- معماریان، بابایی، زنده‎طلب، ربابه، غلامرضا، بررسی تأثیر برنامه «مشاركت والدین در زمینه مهارتهای رفتاری بر عزت نفس نوجوانان»، 1377، فصل‎نامه علمی،‌ پژوهش دانشگاه شاهد، شماره 25، سال هفتم، پاییز 1378، صفحه 62-57.
4- ماهنامه علمی ‎- خانوادگی «مشاوره خانواده»، عزت نفس چیست؟ شماره 21، شهریور 1381، صفحه 40-39.
5- شرفی، محمدرضا، «با فرزند خود چگونه رفتار كنیم؟»، انتشارات جهاد دانشگاهی، دانشگاه تهران، چاپ اول، 1371.
6- خادمیان، «ملیحه سادات، بررسی رابطه نگرشهای تربیتی والدین با عزت نفس دانش‎آموزان،‌ پایان‎نامه».
7- نادری،‌ نراقی، 1380، روشهای تحقیق در علوم انسانی.