کارآموزی: ساخت استخر

در سال 1896 پس از شروع بازی های المپیک به شیوه ای نوین و برکزاری مسابقات شنا بود که طراحی و ساخت استخرهای شنا به سرعت رشد کرد و به تدریج استخرها شنای عمومی در شهرهای مختلف جهان ساخته شد.پس از جنگ جهانی اول بود که رغبت عمومی برای برگزاری مسابقات شنا بیشتر شد .در این میان،استانداردهای مرتبط با استخرها نیز تدوین و منتشر شد و ضرورت آموزش صحیح فنون شنا اهمیت دو چندان پیدا کرد..


استخر سازه ای مصنوعی است که مانند بک مخزن سرباز آب مورد نیازی که برای مقاصد مختلف مورد استفاده قرار می گیرد را در خود نگه می دارد.استخرهای شنای امروزی تقریبا از اواسط قرن نوزدهم در میان مردم جای خود را باز کرد.
در سال 1896 پس از شروع بازی های المپیک به شیوه ای نوین و برکزاری مسابقات شنا بود که طراحی و ساخت استخرهای شنا به سرعت رشد کرد و به تدریج استخرها شنای عمومی در شهرهای مختلف جهان ساخته شد.پس از جنگ جهانی اول بود که رغبت عمومی برای برگزاری مسابقات شنا بیشتر شد .در این میان،استانداردهای مرتبط با استخرها نیز تدوین و منتشر شد و ضرورت آموزش صحیح فنون شنا اهمیت دو چندان پیدا کرد.پس از جنگ جهانی دوم،گراش عمومی برای ساخت استخرهای خانگی نیز افزایش یافت و استخرها جای خود را در ساختمان های مسکونی نیز باز کردند.


انواع استخرها:

استخرهای اقیانوسی
این دسته از استخرها در شهرهای ساحلی و در کنار اقیانوس ها یا دریاها ساخته می شوند.آب مورد نیاز این استخرها به وسیله جزر و مد آب در طول شبانه روز تامین می شود.آب اضافی نیز از دیواره استخر سرریز نموده و به دریا می ریزد.

فصل اول:

نیم نگاهی به استخرها

استخر سازه ای مصنوعی است که مانند یک مخزن سرباز ،آب مورد نیازی که برای مقاصد مختلف مورد استفاده قرار می گیرد را در خود نگه می دارد.به ظور کلی استخرها از نظر کاربری،نوع مصالح به کار رفته در سازه استخر و موقعیت استخر نسبت به سطح زمین در گروههای مختلفی تقسیم بندی می کنند.

استخر در گذر تاریخ
در روم و یونان باستان از استخرهای مصنوعی برای مقاصد ورزشی و نظامی و به منظور آموزش مهارت های آبی استفاده می شد.
فرهنگ واژگان فارسی نیز استخر به معنی آبگیر ،تالاب و حوض بزرگی که آب بسیار در آن جمع می شود آمده است

استخرهای خصوصی
به طور کلی ،ابعاد استخرهای خصوصی کوچکتر از استخرهای عمومی در نظر گرفته می شود.استخرهای خصوصی یا خانگی معمولا در ابعاد m*9.6m(16ft*320ft)4.8تاm*12m(20ft*40ft)6ساخته می شوند،ر حالی که استخرهای عمومی معمولا ازm(82ft) 25کمتر نیست.
استخرهای خصوصی را می توان در دو نوع دائمی و یا موقتی ساخت.استخرهای موقتی که پایین تر از سطح زمین قرار می گیرند را می توان در فصل زمستان جمع کرد و دوباره در فصل تابستان در محل خود مستقر نمود.

استخرهای عمومی
استخرهای عمومی اغلب زیر مجموعه ای از مراکز ورزشی هستند که در آنها قسمت های مختلفی مانند استخر آب گرم،استخر سرپوشیده،استخر سرباز،استخر کودکان و غیره در نظر گرفته می شود.استخرهای سرباز معمولا در مناطق گرمسیر مورد استفاده قرار می گیرند.در استخرهای بزرگ و عمیق معمولا سکوی شیرجه در نظر گرفته می شود.البته سکوی شیرجه تنها باید در استخرهای با عمق کافی تعبیه شود،به طوری که شیرجه زدن افراد خطری را برای آنها ایجاد نکند.


استخرهای قهرمانی
مشخصات استخرهای قهرمانی که در مسابقات بین المللی مورد استفاده قرار می گیرند توسط فدراسیون شنا تعیین می شود.بر مبنای استانداردهای این فدراسیون ،طول استخرهای قهرمانی m(164ft)50یاm(82ft)25 و حداقل عمق آنهاm(4.4ft) 1.35باید باشد.برای انکه امکان برگزاری مسابقات در تمام طول سال وجود داشته باشد،استخرهای قهرمانی معمولا به صورت سرپوشیده ساخته شده و محوطه داخل استخر به سیستم گرمایشی مناسب تجهیز می شود.

استخرهای درمانی
بهره گیری از خواص درمانی آب از سالیان بسیار دور مورد توجه بشر بوده است ،به طوری که پیشینه آن به حدود چهار هزار سال پیش از مسیح باز می گردد.آب درمانی عبارت است از به کارگیری یخ ،بخار یا آب گرم یا سرد به طوری که هدف از ان بهبود وضعیت جسمانی ،از بین بردن ناراحتی های فیزیکی و بهبود عملکرد بدن باشد.

استخرهای درمانی را می توان در گروههای زیر جا داد:
-استخرهای آبگرم(خود به دو گروه استخرهای گردابی و استخرهای هوایی تقسیم می شوند)
-سونای خشک و بخار
-حوضچه های آب سرد
-استخرهای آب گرم طبیعی

استخرهای گردابی که گاهی اوقات کمام های گردابی نیز خوانده می شوند،همان استخرهایی هستند که بین عامه مردم به جکوزی شهرت دارند.
واژه جکوزی در واقع از نام شرکتی به همین نام گرفته شده که توسط هفت برادر ایتالیایی در کشور آمریکا ساخته شده است.
استخرهای گردابی برای اولین بار توسط شرکت جکوزی به تولید انبوه رسید و بدین ترتیب بود که خیلی زود در سراسر جهان این استخرها با نام جکوزی شناخته شدند.

جکوزی ها در واقع زیر مجموعه ای از استخرها هستند که برای آب درمانی به ویژه ماساژ آبی مورد استفاده قرار می گیرند.در جکوزی ها آب از طریق تعدادی نازل با فشار زیاد به داخل استخر هدایت می شود که این جریان آب پر فشار علاوه بر خواص درمانی در قسمت های مختلف مانند گردن ،پشت پاها،تاثیر آرام بخش و لذت بخشی نیز دارد.
استخرهای هوایی که به آنها حمام های هوا نیز گفته می شود شباهت بسیار زیادی به جکوزی دارند.تفاوت مهم این استخرها با جکوزی آن است که در استخرهای هوایی ،به جای آب هوا از طریق نازل های تعبیه شده در کف استخر به داخل آب دمیده می شود که موجب ایجاد تلاطم خفیف و تاثیر ماساژگونه بسیار ملایمی بر روی پوست می شود.
به لحاظ اقتصادی استخرهای هوایی پر هزینه تر از استخرهای گردابی هستند و در شرایط یکسان پمپ بزرگتری باید در آنها مورد استفاده قرار گیرد که علت آن این است که در استخر هوایی جریان هوا از کف استخر که تحت بیشترین فشار قرار دارد به داخل کاسه استخر دمیده می شود بنابراین برای ورود هوا به داخل استخر فشار ناشی از وزن تمام آب باید توسط پمپ خنثی شود.
به تدریج که حباب های هوا به سمت بالا حرکت می کنند ،فشار وارد بر ان ها نیز کمتر می شود و بدین ترتیب است که حکباب ها منبسط می شوند تا در نهایت در سطح آب از بین رفته و وارد هوا می شوند.

درست است که استخرهای گردابی و هوایی هر دو خواص درمانی نیز دارند ولی تکیه بر خواص درمانی در استخرهای هوایی بسیار بیشتر از استخرهای گردابی است.از این جهت بسیار بعید است که در مجموعه های ورزشد و استخرهای عمومی که صرفا برذای ورزش و تفریح در نظر گرفته شده اند،با استخرهای هوایی مواجه شوید .این استخرها امروزه تنها در مراکز آب درمانی و مراکز توان بخشی مورد استفاده قرار می گیرند.

علی رغم آنکه سونا در گروه استخرها جای نمی گیرد ولی به عنوان مکان های جانبی استخر و در گروه کاربرد های آب درمانی جای می گیرد.
سونا خود به دو گروه سونای خشک و بخار تقسیم می شود.در سونای خشک از هوای گرم و خشک برای افزایش دمای محیط و افزایش شدت تعریق بدن استفاده می شود.

در سونای خشک بدن در رطوبت نسبی بسیار پایین در معرض دمای یاد شده قرار می گیرد و به این ترتیب علی رغم دمای بسیار بالای هوا،شرایط آسایش انسان بر روی نمودار سایکومتریک در منطقه مناسبی قرار می گیرد،به طوری که انسان قادر به تحمل این هوا خواهد بود.
اما وضعیت در سونای بخار کمی متفاوت است .در سونای بخار افزایش تعریق با استفاده از بخار گرم با دمای تقریبی 50-40درجه سانتی گراد در رطوبت نسبی تقریبا 100%انجام می گیرد.در صورتی که دمای بخار از محدوده یاد شده بیشتر باشد،مشکلات متعددی از قبیل تورم،ایجاد تاول و سوختگی پوست برای افراد ایجاد می شود.

استفاده از سونای خشک برای افرادی که دارای ناراحتی ریوی هستند چندان توصیه نمی شود چرا که شرایط سونای خشک موجب تحریک ریه و وخیم تر شدن بیماری فرد می شود.

حوضچه آب سرد نیز یکی دیگر از انواع استخرهای درمانی هستنتد.آب سرد علاوه بر خواص آرام بخش ،تاثیر بسیار مطلوبی بر کاهش تورم و التهاب پوست دارد.
همچنین برای رفع سردرد یا کاهش دمای بدن افراد بیمار نیز گاهی از این استخرها استفاده می شود.
استخرهای طبیعی نیز نوعی دیگر از استخرهای درمانی است که در آنها معمولا آب گرم مملو از مواد معدنی از درون زمین می جوشد.این دسته از استخرها نیز جایگاه قابل توجهی در آب درمانی دارند.در برخی از استخرهای مصنوعی نیز برای درمان بیماران ،مواد مختلفی به منظور دستیابی به هدف خاص به آب تزریق می شود که هدف از آن تنها استفاده درمانی است.

آبگیرهای طبیعی
آبگیرهای طبیعی که گاهی به آنها استخرهاب بدون لبه یا استخرهای بیکران نیز گفته می شود،گروهی از استخرها هستند که هیچ مرز مشخصی برای آنها قابل تعیین نیست.
این آبگیرها معمولا در بستر کهها ،سواحل اقیانوس ها،دریاها و قله کوهها شکل می گیرند.
در آبگیرهای مصنوعی معمولا از دو سیستم گردش آب متفاوت استفاده می شود.یکی از این سیستم های مشابه با سیستم گردش آب متداول استخرهاست که در آن آب استخر پس از عبور از فیلترها و گرمکن به قسمت اصلی استخر پمپ می شود.سیستم دومی که در این استخرها به کار گرته می شود،سیستم گردش آب در کناره های آبگیر است.

در این سیستم آب پس از عبور از فیلترها در مجرای جمع آوری انباشته شده و سپس توسط پمپ به استخر فوقانی ارسال می شود.

انواع استخرها از نظر جنس سازه عبارتند از:
-استخرهای بتنی
-استخرهای آب بندی شده با وینیل
-استخرهای فایبر گلاس
-استخرهای فلزی
-استخرهای چوبی

استخرها از لحاظ موقعیت قرار گیری استخر نسبت به سطح زمین نیز در دو گروه زیرتقسیم بندی می شوند:
-استخرهای زمینی
-استخرهای رو زمینی
استخرهای زمینی آن دسته از استخرهایی هستند که پس از حاک برداری و حفر گودال در زمین ساخته می شوند.در حالی که استخرهای روزمینی معمولا بر روی یک فونداسیون یا سکو،بالاتر از سطح زمین قرار می گیرند.این دسته از استخرها به ویژه در مناطقی که گودبرداری زمین به دلیل مشکلاتی مانند یخ زدن خاک امکان پذیر نیست مورد استفاده قرار می گیرند .ساختار برخی از این استخرها به گونه ای است که می توان انها را به راحتی از مکانی به مکان دیگر منتقل نمود.
برای مثال در فصل زمستان و یخ بندان به راحتی می توان این استخرها را جمع کردو یا در هنگام مسافرت انها از خانه ای به خانه دیگر منتقل کرد.
جانمایی استخر
استخرهای سر پوشیده و سرباز هرکدام مزایا و معایبی دارند.سرپوشیده یا سرباز بودن استخرها بیشترین تاثیر را بر وضعیت معماری و سازه ساختمان خواهد شد.
جانمایی استخرهای سرپوشیده
در سال های اخیر برای آنکه امکان بهره برداری از استخر در تمام سال وجود داشته باشد تمایل کارفرمایان بیشتر به ساخت استخرهای سرپوشیده بوده است.
اولین مزیت استخرهای سرپوشیده آن است که در تمام طول سال می توان از ان استفاده کرد.در حالی که دوره کارکرد استخرهای سر باز در طول سال معمولا بیشتر از صد و پنجاه روز نیست.
در استخر روباز مشکلاتی مانند انجماد آب،کثیف شدن کف و جداره استخر به واسطه عوامل خارجی ،تغییر رنگ اب به دلیل ریزش برگ و صمغ درختان به داخل استخر و مشکلاتی از این دست کمتر است.
البته استخرهای سرپوشیده نیز به نوبه با مشکلاتی همراه هستند.

در استخرهای سرپوشیده،درست همانند فضاهای بسته داخل ساختمان برای آنکه شناگران احساس راحتی و آسایش کنند،باید وضعیت داخل سالن استخر به لحاظ دما،رطوبت نسبی،کیفیت هوای داخل،روشنایی و عواملی مانند آن در زضعیت مطلوبی باشد.


مهم ترین ملاحظاتی که باید در طراحی استخرهای سرپوشیده در نظر گرفت را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:

1-کنترل وضعیت هوای داخل استخر از نظر دما و رطوبت نسبی با استفاده از روش های مختلفی مانند تهویه ،رطوبت گیری و گرمایش هوای استخر
2-تامین روشنایی مورد نیاز در فضای داخل استخر
3-تامین الزامات سازه ای مورد نیاز برای جلوگیری از نشت آب استخر به سایر قسمت های ساختمان.
یکی از مهم ترین مشکلاتی که طراحان در استخرهای سرپوشیده با ان روبرو هستند،تامین آسایش حرارتی شناگران است.کنترل وضعیت هوای داخل استخر علاوه بر تامین آسایش شناگران به افزایش عمر مفید ساختمان و تجهیزات موجود در آن نیز کمک می کند.