یکی از بحث انگیز ترین بیماری های روانی اختلال چند شخصیتی است. اختلال چند شخصیتی که نام دیگر آن " هویت تجزیه ای" است، یک بیماری وخیم روانی است که زیر مجموعه اختلالات تجزیه ای است. اختلالات تجزیه ای در مجموعه تشخیصی دی اس ام ۴ با داشتن ویژگی اساسی "پاشیدگی هشیاری"، حافظه، هویت یا درک محیط، تعریف شده اند. بیماران مبتلا به این اختلالات ممکن است پدیده های تجزیه ای از شکل بهنجار(قابلیت هیپنوتیزم) تا بیمار گونه (تعدد شخصیت) نشان دهند.

در اختلال شخصیت چند گانه که نوعی اختلال در هویت است، دو یا چند شخصیت مختلف کنترل رفتار فرد را از زمانی به زمان دیگر در دست می گیرند. معمولا یک شخصیت نسبت به سایر شخصیت ها غالب است. شخصیت غالب معمولا نسبت به سایر شخصیت ها فراموشی دارد و از وجود آنها آگاه نیست. انتقال از یک شخصیت به شخصیت دیگر معمولا ناگهانی است. برخی از شخصیت ها ممکن است از برخی وجوه شخصیت های دیگر آگاه باشند.اما در هر زمان یکی از آنها کنترل رفتار بیمار را در دست می گیرد. هر شخصیت ممکن است یک سری خاطرات مخصوص به خود داشته باشد. و هر یک اسم و و خصوصیات فیزیولوژیک متفاوت داشته باشند. مثلا نمره عینک آنها برابر نباشد یا بهره هوشی متفاوت داشته باشند یا اشتها ، تمایلات جنسی، سن و نژاد متفاوت داشته باشند.یکی یا چند تا از شخصیت ها ممکن است در عین حال بیماری روانی توام مثل افسردگی یا وسواس داشته باشد.اینجانب چند سالی است كه در مدرسه ي ابتدايي مشغول به تدريس هستم  . متأسفانه در اين مدّت  با شاگردان مشكل دار بسياري  مواجه بودم و هر سال با تجربه بيش از قبل سعي در رفع يا كاهش آن نموده ام . امسال هم مثل هر سال از بين دانش آموزم که .... نفر بودند دانش آموزی مشکل دار به نام مریم وجود داشت. مریم دانش آموزی تخیلی و در رویاهای خود غرق بود و به همین دلیل دجار افت تحصیلی شده بود  من پس از مشاهده و مصاحبه با ديگران متوجّه اختلال چند شخصیتی او شدم و با صحبت با پدر او و ديگران در پي رفع ناامني و اختلالات رفتاري او بر آمدم . پس از مطالعه و بررسي  و همفكري باهمكاران و ديگران و درپيش گرفتن روش هاي مناسب موفّق به كاهش اختلالات رفتاري و درسی او شدم .