از جمله قواعدي كه در تعديل يا تكميل نصوص شرعي كاربرد مؤثر دارد و احكام فرعي فراواني از آن متفرع شده است قاعده لاضرر يا قاعده نفي ضرر است . با آنكه نصوص شرعي متعددي به عنوان مدرك قاعده مزبور مورد استناد فقها واقع شده است اما بدون ترديد قبح ضرر و حسن جلوگيري از آن و در نتيجه نهي از ضرر از احكامي است كه عقل صرفنظر از متون شرعي يا ادله نقلي به آن حكم مي‌كند و از مستقلات عقليه است به عبارت ديگر اين قاعده از قواعد كلي مبتني بر انصاف است .

اهميت قاعده مذكور به حدي است كه بسياري از فقها از گذشته دور و نزديك در تاليفات و تقريرات خود رساله مستقلي را به آن اختصاص داده‌اند .

مرحوم علامه بزرگوار شيخ مرتضي انصاري از جمله فقهاي بزرگي است كه رساله مخصوصي درباره قاعده لاضرر تنظيم نموده اين رساله در آخر كتاب مكاسب ايشان به چاپ رسيده است و اين در حالي است كه مرحوم شيخ در ذيل قاعده اشتغال در آخر فوائدالاصول نيز قاعده لاضرر را مورد بحث قرار داده است . همچنين مرحوم علامه ملا احمد نراقي در كتاب عوائد الايام و نيز محقق بزرگوار شيخ شريعت اصفهاني در خصوص اين قاعده تحقيق كرده‌اند