مقدمه
گل‌ها و گياهان زينتي از گروه گياهان حساس به كمبود آهن هستند. آهن اگرچه به عنوان چهارمين عنصر موجود در پوسته جامد زمين مقدار كل آن در خاك زياد است ولي به دلايل متعددي قابليت جذب آن در خاك بسيار كم و محدود است. به طوري كه كمبود آهن در گياهان خيلي شايع و رايج است.

  عوامل تشديد كننده كمبود آهن

عواملي كه موجب مي‌شود كمبود آهن تشديد شود عبارتند از:
1) آهكي بودن خاك‌ها؛ PH قليايي - به ازاء هر يك واحد افزايش PH، حلاليت تركيبات آهن هزار مرتبه كاهش پيدا مي‌كند. يعني در PH بالاتر از 7 حلاليت آهن، براي تأمين آهن مورد نياز گياه كافي نيست؛
2) تهويه نامناسب خاك؛
3) كمي مواد آلي در خاك؛
4) كيفيت نامناسب آب آبياري؛ به خصوص غلظت زياد يون بي‌كربنات، كه در جذب آهن و انتقال آن در داخل گياه ايجاد مشكل مي‌كند؛
5) مصرف زياد كودهاي فسفري؛ در شرايط مصرف زياد فسفر جذب آهن توسط گياه كاهش مي‌يابد.
ارزيابي آهن قابل جذب در خاك به روش عصاره گيري و با DTPA انجام مي‌شود. (DTPA) يك عصاره‌گيري است كه براي عصاره‌گيري عناصر كم مصرف مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در اين روش معمولاً اگر مقدار آهن قابل جذب كمتر از 2.5 ميلي گرم در كيلوگرم باشد كمبود آهن وجود دارد. همچنين بين 2.5 تا 4.5 ميلي گرم نيز در بعضي از گياهان كمبود آهن مشاهده مي‌شود كه غلظت بحراني آهن نيز گفته مي‌شود. غلظت بيش از حد 4.5 غلظت مناسب آهن را نشان مي‌دهد. آهن به صورت Fe⁺² ، Fe⁺³ و كِلات‌ آهن (كلات‌هاي طبيعي و كلات‌هاي مصنوعي) توسط گياه جذب مي‌شود.
گياهان و ارقام آن‌ها نسبت به كمبود آهن حساسيت متفاوتي دارند. واريته‌هاي گياهي از نظر حساسيت به كمبود آهن به دو گروه Fe افيشنت كوتي‌وا و Fe اين‌افيشنت كوتي وا تقسيم‌بندي مي‌شوند. گياهان Fe افيشنت Fe-efficient يا آهن‌كارا (يا مقاوم به كمبود آهن) گياهاني هستند كه با مكانيسم‌هاي مختلف قابليت جذب آهن را در خاك افزايش مي‌دهند و در نتيجه دچار كمبود آهن نمي‌شوند. اين گياهان با دو مكانيسم مشهور به استراتژي 1 و استراتژي 2 قابليت جذب آهن را در خاك افزايش مي‌دهند. استراتژي 1 در اكثر گياهان ديده شده و به صورت‌هاي مختلفي قابليت جذب آهن را بالا مي‌برد. از جمله اينكه دفع +H در محيط ريشه باعث اسيدي شدن PH خاك مي‌شود و حلاليت آهن را افزايش مي‌دهد.