كنايه به لحاظ انتقال معناي مقصود يا قريب است يا بعيد.
كنايه قريب آن است كه ربط بين لازم و ملزوم در آن به آساني فهميده شود و در نتيجه انتقال از مكني به،به مكني عنه به آساني صورت گيرد . مثل چشم بر چيزي داشتن كه كنايه از اميد داشتن و منتظر بودن است.
كنايه بعيد: آن است كه ذهن شنونده براي رسيدن از صورت ظاهر سخن به معناي پوشيده آن، ناچار باشد از چند واسطه يا ميانجي بگذرد.
مثلاً در شعر نظامي:
بزرگي بايدت دل در سخابند سركيسه به برگ گندنابند
سر كيسه را نمي توان با برگ گندنا محكم بست، برگ گندنا محكم نيست و زود پاره مي‌شود، پس سركيسه باز است وباز بودن سركيسه كنايه از بخشنده بودن است ...
فهرست مطالب:
مقدمه
بخش نخست
چکیده
انگيزه و هدف
روش پژوهش
بخش دوم
پيشينة تحقيق
بخش سوم
فصل اول
ديدگاه مكتب‌هاي ادبي نسبت به استعاره
گفتار نخست: ديدگاه كلاسيك
ارسطو
سيسرون، هوراس،لونگينوس
كوئينتيليانوس
ريتوريكا ادهرنيوم
گفتار دوم: ديدگاههاي قرون شانزدهم، هفدهم و هيجدهم
سده‌هاي ميانه
جان دان و پرگار
راموس
گفتار سوم: ديدگاه رمانتيك
وردزورث
كولريج
آي- اي- ريچادز
كريستين بروك رز
گفتار چهارم: نتيجه
فصل دوم
گفتار نخست: استعاره در ادبيات فارسي
قرينه
قرينه لفظي
قرينة صارفه معنوي
تعويض اصطلاحات
گونه‌هاي استعاره
استعاره مصرحه
استعاره مصرحه مجرده
استعاره مصرحه مرشحه
استعاره مصرحه مطلقه
استعاره مكنيه يا بالكنايه.
قرينه صارفه در استعاره كنايي
استعاره اصلی
استعاره تبعي
استعارة تخييليه
فورگرانديك يا برجسته‌سازي
پرسونيفيكاسيون (تشخيص)
استعاره از حيث جامع
وفاقيه و عناديه
استعاره قريب و بعيد
استعاره تمثيليه و مركب
فرق استعاره مركب باكنايه
استعاره گونه
سمبل
تفسير سمبل
تمثيل
فابل
اگزمپلوم
ميت
آركي تايپ
لطيفه و طنز
فصل سوم
كنايه
كنايه از موصوف
كنايه از صفت
كنايه از نسبت
كنايه مفرد و مركب
كنايه قریب و كنايه بعيد
انواع كنايه به لحاظ وضوح و خفا
تلويح
ايماء
رمز
بخش چهارم
فصل اول: استعارهها و كنايه‌هاي دفتر اول
فصل دوم: استعارهها و كنايه هاي دفتر دوم
فصل سوم: استعارهها و كنايه هاي دفتر سوم
بخش پنجم
نتيجه‌گيري و تحليل آماري
فهرست نمودارها
نمودار 1
نمودار 2
نمودار 3
نمودار 4
نمودار 5