چکیده
در هزاره سوم ویژگی بدیهی دنیای امروزی
نفوذ اجتناب ناپذیر فناوری و اطلاعات توسط تکنولوژی مورد استفاده در همه جوانب
زندگی انسان می باشد همه شاهد تولد و رشد روز افزون دنیای مجازی و شخصیت های سه
بعدی هستیم که به طور روزمره در ارتباط با آن امور زندگی را می گذرانیم یکی از
عرصه های مهم و پهناوری که میزبان فناوری و دانش نو می باشد آموزش و پرورش است .
این واقعیت به صورت امری مقبول و
پذیرفته شده در اذهان والدین ، مربیان ، معلمان و مسئولین شکل گرفته که دانش
آموزان ما برای رشد و ترقی می بایست با فناوری های روز دنیا همگام شده و گام های
بلند و اساسی را برداشته تا بتوانند در عرصه کسب علم و پیشرفت دانش جهانی حرفی
برای گفتن داشته باشند این تجربه و ابتکار بدین منظور انجام گرفته که به همه ی
مخاطبین این تغییر و تحول بزرگ در آموزش ، گوشزد نماید که فقط فراهم آوردن امکانات
تکنولوژیکی جدید نمیتواند مسئولیت ما را در برابر فرزندانمان اتمام بخشد بلکه ما
را در آغاز راهی پرفراز و نشیب قرار می دهد که دائم باید در حال یادگیری می باشیم
تا بتوانیم پا به پای فرزندانمان در عرصه نوین دانش پیش رفته و آنان را از خطراتی
که آرام و بی صدا بر سر راهشان قرار می گیرد آگاه سازیم و نحوه ی صحیح برخورد با
دنیای مجازی را با همه ی رنگ های فریبنده اش به آنان آموزش دهیم باید بفهمیم که با
وجود جذابیت های فراوان محیطی مانند فضای مجازی چگونه فرزندانمان را مجاب کنیم که
اصول اخلاقی را در همه ی مراحل ترقی و کسب دانش بکار بگیرد .
در این تجربه و ابتکار سعی بر این بود که چگونه توانستم با افزایش آگاهی دانش آموزان
پایه ... در زمینه فضای مجازی،میزان آسیبهای ناشی از سوء استفاده از آنرا کاهش
دهم؟
مقدمه:
گامهای بلند در پی معلمانی که بهره ای از
علم داشتند، قدم زدن در راهروهای باریک کتابخانه و حس کردن بوی کهنگی کتابها، ورق
زدن پر از جستجوی پشت سر هم، سؤالات مکرر از هر کسی که می دانستیم حرفی برای گفتن
دارد ..... سالهای گذشته و ما هنوز خاطرات فیلم های کوتاه اما پر از جذابیت را که
گاهگاهی معلم مدرسه برای ما به تصویر می کشید به خاطر داریم، آموختنی های ما پر
بود از نگاههای مستقیم و حس های ملموس که در جریان یاد گرفتن داشتیم اینها همه
گذشته ولی آموزش و یاد دادن هنوز پابرجاست اما .........
امروزه فناوری گسترده
و پیچیده ای به نام کامپیوتر در جامعه گسترش پیدا کرده و با تمام جنبه های زندگی
از مدرسه تا محل کار تلفیق شده است. امروزه این فناوری نقش مهمی را در زندگی
کودکان و نوجوانان ایفا می کند و این نقش به سرعت در زندگی آنان پر رنگ تر می شود.
آمار نشان می دهد که کودکان 17 – 3 سال در سال 1996 به میزان 48% از کامپیوتر استفاده می
کردند در سال 2000 به 70% رسیده اند. استفاده از فضای مجازی نیز از 15% به 52%
افزایش یافته است. علی رغم جنبه های مثبت از قبیل جنبه های آموزشی و ارائه خدمات
ارتباطی رایانه جنبه های منفی هم دارد استفاده غیر معقول باعث مضراتی 1ی مانند
مشکلات بینائی، صدمات سیستم اسکلتی، چاقی و مشکلاتی در ارتباط با خانواده و اعتیاد
الکترونیکی می شود.
کشور ما از نظر بهره
مندی از فضای مجازی در بین 178 کشور جهان رتبه 87 را دارد بر اساس طبقه بندی
اتحادیه جهانی جزء کشورهای متوسط به شمار می رویم. 35% از استفاده کنندگان فضای
مجازی را قشر جوان و نوجوان تشکیل می دهند از آنجا که این فناوری در همة عصرهای
زندگی دانش آموزانی ما پا گذاشته مهم است که بدانیم چگونه این تکنولوژی می تواند
رشد و تکامل نوجوانان را بهبود بخشد بالاخص در محیط گسترده و پر تلاطم مدارس که
استفاده از رایانه و فضای مجازی امری بدیهی و رو به افزایش است.
در این تجربه و
ابتکار سعی بر این است که مزایا و معایب استفاده از فضای مجازی توسط دانش آموزان بررسی
شود سپس به روشهای صحیح برخورد والدین و معلمان در رابطه با مشکلات موجود در این
مبحث بپردازیم و راه کارهای اصولی مواجهه با این موضوع را ارائه نمائیم.
بیان مسئله:
در راه پر فراز و نشیب سالهای آموزشی
مسائل، مشکلات و تجربیات گوناگونی بر سر راه آدمی قرار می گیرد که اگر با دیدی
خوشکامانه و عمیق به مسئله بنگریم می توان صدها مطلب قابل توجه برای بررسی پیدا
کرد و به جستجو و تحلیل علمی در مورد آنها پرداخت. اینجانب .......... بعد از ...........
سال تجربه موضوعی که در حال حاضر قصد تحلیل و پژوهش در مورد آن را دارم مربوط به استفاده
صحیح دانش آموزان از فضای مجازی می باشد. لازم به ذکر است که مدرسه محل خدمت من مدرسه
........ است که مدرسه ای ..... است و دانش آموزان و معلمان و پرسنل آموزشگاه همه
با رایانه و کاربردهای فراوانش درگیر هستند. آنچه باعث شد من موضوع نحوه ی استفاده
صحیح از اینترنت و فضای مجازی توسط دانش آموزان را برای تجربه و ابتکار انتخاب
نمایم...
از ابتدای سال آموزشی
و شروع تدریس توسط همکاران تغییرات چشمگیری در نحوة تدریس دیده می شد. تکالیفی را
که به دانش آموزان داده می شد حالت پژوهشی و تحقیقی به خود گرفته بود. در جریان
بحث همکاران در مورد تحولات رخ داده در کتابها و نوع تدریس بودم به خوبی تغییرات،
چالش ها و نگرانی دانش آموزان را در انجام کارها و تکالیف محوله می دیدم آنها برای
گردآوری مطالب جدید و رقابت با دوستانشان بهترین راه را همین فضای مجازی و دریای
بیکران اطلاعات تشخیص داده بودند. پس از گذشت مدتی سؤالاتی را در مورد استفاده از
رایانه و تأثیر آن در درسهایشان از دانش آموزان پرسیدم: