فهرست مطالب

چکیده 8

مقدمه 9

بیان مسئله و تعریف.. 10

ارزش‌های جبهه و جنگ... 10

زمینه‌های بروز ارزش‌های دفاع مقدس و فراوری محتوای آنها 11

نقش ارزش‌های دفاع مقدس  در هویت‌سازی اجتماعی. 13

فرآوری محتوای فرهنگ دفاع مقدس از نگاه امام خمینی (ره) 14

علل و موانع گسترش محتوای فرهنگ دفاع مقدس.. 15

روش های فرآوری بیشتر فرهنگ دفاع مقدس.. 17

نگرانی رهبر معظم انقلاب از عدم فراوری صحیح محتوای فرهنگ دفاع مقدس.. 18

تاثیر آموزش و پرورش در فرآوری محتوای فرهنگ دفاع مقدس و درج در کتب درسی. 19

توانمندي‌هاي مركز اسناد و تحقيقات براي ورود به حوزه‌ي آموزش و پرورش.. 19

هدف از انتخاب كتب ادبيات فارسي براي ورود به حوزه آموزش و پرورش.. 20

محتواي بسته ارائه شده به وزارت آموزش و پرورش در رابطه با دفاع مقدس.. 20

ترسيم فضاي كنوني دفاع مقدس حاكم بر دانش‌آموزان و مربيان مدارس.. 21

ترسيم فضاي وزارت آموزش و پرورش و نحوه تعامل با آن. 21

پيشنهادات اعضاي كارگروه در مورد فعاليتهاي جنبي و مكمل بسته پيشنهادي. 21

پيشنهادات و ملاحظات اجرايي درج محتوای دفاع مقدس در کتب درسی. 21

مفاهيم و ارزشهاي غيرقابل جابجايي در حوزه دفاع مقدس.. 23

پيش نيازهاي لازم براي ورود دفاع مقدس به حوزه‌ي آموزش و پرورش.. 25

شيوه هاي مواجهه با دانش آموزان و نسل حاضر 27

نقشه راه حركت كارگروه 28

نظرسنجي از دانش‌آموزان؛ يكي از مهمترين پيش نيازها 28

ورود ارزشها و مفاهيم دفاع مقدس به حوزه آموزش و پرورش.. 29

دفاع مقدس و کتاب های درسی. 30

نتیجه‌گیری. 32

منابع و ماخذ. 33

چکیده

دفاع مقدس هشت سالهء ملت ایران دارای شأن و قدری است که باید جایگاهی مناسب در فرهنگ و تاریخ کشور داشته باشد.درک محتوای فرهنگ دفاع مقدس و فراوری آن  و ثبت آن در کتب درسی، رسالت سنگین آموزش و پرورش است.فرهنگ دفاع مقدس آیینه هویت ملی و دینی ایرانیان است. بدین خاطر همهء صاحب نظران اذعان دارند که فرآوری محتوا و درج آثار دفاع مقدس در کتابهای درسی ضروری‌ است،زیرا این کتابها یکی از اصلی ترین ابزارها در نظام آموزشی کشور که مسلما یکی از اساسی ترین‌ و مهم ترین کارکردهای آموزش و پرورش جامعه پذیری و درونی سازی ارزشهای اجتماعی است.اما میزان مطالب موجود،اهداف سابق الذکر را تأمین نمی‌کند و کیفیت آثار درج شده،مطلوب و بر آورندهء مقصود نیست. در عین حال شیوهء نقل و درج مفاهیم دفاع مقدس در کتابهای درسی قابل تأمل است که موضوع‌ دفاع مقدس چون موضوعات دیگر محتاج بیانی هنری است تا از طریق واقعیتهای دفاع مقدس‌ به نسلهای بعد منتقل شود .

در واقع می توان گفت فرآوری محتوای فرهنگ دفاع مقدس به حدی اهمیت دارد که بدون درج آن در کتب درسی و انتقال به دانش آموزان به سرعت رو به فراموشی می گذارد. در واقع چنانکه واقفیم از ارزشها و محتوای فرهنگی از طرق مختلف به آیندگان منتقل می گردند .اما با این حال سنگین ترین وظیفه به عهده آموزش و پرورش می باشد. چرا که بیشترین تاثیر را بر روی دانش آموزان و نسلهای آینده می تواند داشته باشد.

در مقاله حاضر قصد داریم به چگونگی فرآوری محتوای فرهنگ دفاع مقدس متناسب با درج در کتب درسی پرداخته و علاوه بر بررسی چالش ها و مشکلات ، به بیان راهکارها و پیشنهادات نیز در این باره بپردازیم.

کلیدواژه :

فرهنگ دفاع مقدس ، فراوری محتوا،دانش آموزان ، کتب درسی

مقدمه

در زندگی بشر، منازعه و همکاری همواره همزاد و همپای یکدیگر حضور دارند. زمانی که صلح در روابط انسان‌ها، ملت‌ها و دولت‌ها به خطر می‌افتد، سعی می‌شود از طریق مذکرات سیاسی، یعنی گفت‌وگوی دیپلماتیک، چانه‌زنی و دادن امتیازاتی در قبال گرفتن امتیازات دیگر موضوع حل و فصل و ضمن تأمین منافع دو طرف، از ادامة خشونت و درگیری جلوگیری شود؛ اتفاقی که در اوایل دهة 80، بین دو دولت ایران و عراق رخ نداد، بلکه به دلایل همسویی منافع امریکا و عراق، جنگی به دولت نوپای جمهوری اسلامی ایران و مردم آسیب دیده از جریان‌های انقلاب اسلامی تحمیل شد.

نیروهای مسلح عراق در تاریخ 31 شهریور ماه سال 1359، مرزهای انقلاب اسلامی را از طریق هوا، دریا و زمین هدف قرار دادند و ظرف مدت کوتاهی، به قصد نابودی نظامی اسلامی بیست هزار کیلومتر مربع از خاک ایران را به اشغال خود  درآوردند. هر چند صدام حسین پس از گذشت هشت سال جنگ بی‌امان علیه ملت و دولت ایران نتوانست به هیچ‌یک از اهداف از پیش تعیین‌شدة خود برسد، اما افزون بر ویرانی کشورش و مقروض و ورشکسته کردن اقتصاد آن، تأسیسات اقتصادی و زیربنایی ایران را نیز از بین برد و ضمن ویران کردن ده‌ها شهر و هزاران روستای کشورمان، هزاران نفر زن، مرد و کودک را به شهادت رسانید. با این حال، طی این دوران، سلحشوران و رزمندگان اسلام بزرگ‌ترین حماسه‌ها، رشادت‌ها، جانبازی‌ها و ایثارگری‌ها را آفریدند؛ رزمندگانی که یاد و خاطرة آنها به سادگی از اذهان مردم و همرزمان آنها زدوده نخواهد شد.