چکیده

اسراف نکردن یک موضوع بسیار جامع می باشد که تمام ابعاد جامعه را شامل می شود. از نظر جامعه شناسی کار اصلی آموزش و پرورش در بحث اسراف نکردن،فرهنگ سازی و آموزش درست مصرف کردن به معلمان ، دانش آموزان و اولیای آن ها است.

اگر ما راههای درست مصرف کردن رابدانیم و بدان ها عمل کنیم مطمئنأ هیچ گاه با کمبود مواجه نمی شویم،اگر مردم کشورمان هم کاری کنند وهمه با هم در این جهت گام بردارند حتمأ موفق می شوند .همیشه به یاد داشته باشیم که اسراف نکنیم زیراخداوند نیز در قرآن مجید فرموده است:«ان الله لا یحب المسرفین» بنابراین ما نباید درمصرف نعمت های الهی زیاده روی کنیم بلکه باید برای آن الگو داشته باشیم. در این جهان خداوند نعمت هایش را درسرتا سر گیتی گسترانیده از خاک وآب و باد وباران و برف و...گرفته تا جنگل های وسیع ودرختان سرسبز و میوه های رنگارنگ که همه در تمام جهان و در هر کشوری وجود دارند. خداوند با تمام عظمت خود همه ی این نعمت ها را بدون هیچ چشم داشتی در اختیار ما قرار داده اما آیا واقعأ ما آن طور که شایسته است از این نعمت ها استفاده می کنیم؟و قدر آنان را می دانیم؟ قدر آب را که مایه ی حیات است چیزی که اگر نباشد دیگر من وشمایی وجود نداریم،قدر هوای پاکی که هر روز صبح با کشیدن یک نفس عمیق چنان روح تازه ای در وجودمان دمیده می شود و قابل توصیف نیست را می دانیم؟ چون مبنای کار در آموزش و پرورش بر اساس فرهنگ سازی و آموزش می باشد .و با این روش می توان نگرش افراد را تغییر داد لذا وقتی نگرش افراد نسبت به مصرف کردن تغییر یافت و اصلاح شد منجر به تغییر رفتار آن ها می شود. بنا بر این اینجانب در این تجربه و ابتکار تصمیم دارم به بررسی روش ها و راهکار هایی در جهت فرهنگ سازی جلوگیری از اسراف در امور آموزشی  بپردازم. امید است پژوهش فوق مورد قبول اصحاب علم و دانش قرار بگیرد.

کلیدواژه :

 فرهنگ سازی-اسراف –صرفه جویی-اصلاح الگوی مصرف-دانش آموزان-اقتصاد مقاومتی

مقدمه

پديده مصرف گرايي و اسراف در نقطه مقابل مصرف بهينه قرار گرفته است. «مصرف گرايي» يا به عبارت ساده تري اسراف كه يكي از بزرگترين آفت ها و آسيب هاي فردي و اجتماعي و از گناهاني است كه مورد نهي شديد خداوند متعال واقع شده است و در مقابل اعتدال و ميانه روي در مصرف قرار گرفته است؛ به طور كلي هرگونه زياده روي در كميت و اتلاف را شامل مي شود.

در حقيقت مصرف گرايي عامل تخريب رشد، توسعه و از بين رفتن منابع ملي است. مصرف گرايي از يك نگاه در معناي مصرف نامتعارف است كه نياز فيزيكي فرد را برطرف نمي سازد، بلكه نياز كاذب فرد يا افراد را كه گاه به تقليد از ديگران، تبليغات، شرايط مادي يا تغييرات ساختار جامعه ايجاد شده برطرف مي سازد. مصرف گرايي در نگاه عالمان دين نيز در همان معناي لغوي اسراف استعمال شده است و هرگونه بيهوده گرايي، زياده روي و اتلاف و مانند آنها را اسراف مي دانند.

امام علي(ع) در اين باره مي فرمايند:

«الاوان اعطاء المال في غير حقه تبذير و اسراف»

«آگاه باشيد خرج كردن به ناحق، حيف و ميل و اسراف است»

ما به عنوان انسان و اشرف مخلوقات وظیفه داریم تا هر آنچه خداوند مهربان  در اختیارمان قرار داده به بهترین نحو استفاده کنیم.نعمت‌ها و منابع خدادادی باید در جهت کمال انسان مصرف شوند. این مهم در صورتی محقق می‌شود که انسان با دید درست و مثبت به منابع الهی به نگردد و خود را تسلیم خداوند خود بداند. یکی از راه‌های شکرگزاری از نعمت‌های خداوند استفاده درست و بجا از این نعمت‌ها می‌باشد.

بيان مسئله‏

مسئله اصلاح الگوی مصرف از جایگاه ویژه‌ای  در زندگی افراد برخوردار است. این اصلاح الگوی مصرف است که موجب پیشرفت فردی و جمعی می‌گردد. در زمینه اهمیت اصلاح الگوی مصرف می‌توان به بیانات ارزنده مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) اشاره کرد و بیانات ایشان را سرلوحه اقدامات خود در زمینه اصلاح الگوی مصرف قرار داد.

با توجه به این مهم هرچه در سنین پایین آموزش‌های درونی به کودکان داده شود به یک فرهنگ در آنان تبدیل شود و تاپایان عمر همراه افراد باقی خواهد ماند. پس، کلاس  به عنوان مهم‌ترین پایگاه عملیاتی برای بهینه‌سازی اصلاح الگوی مصرف می‌باشد. از آنجا که علاوه بر دانش‌آموزان، قشر زیادی از افراد جامعه از جمله اولیا دانش‌آموزان و مربیان نیز با کلاس در ارتباط هستند فرهنگ‌سازی در این محیط بیش از هر محیط دیگری نتایج مطلوب به دنبال خواهد داشت. اگر الگوی مصرف را به دانش آموزان درست آموزش دهیم و در آنان درونی سازی صورت بگیرد می‌توان حال و آینده کشور را تضمین نمود.

با توجه به مطالب گفته شده تعریف زیر را از اصلاح الگوی مصرف در نظر می‌گیریم.

اصلاح الگوی مصرف یعنی درست مصرف کردن، بجا مصرف کردن و کارآمد و ثمربخش مصرف کردن. اصلاح الگوی مصرف در تک‌تک مراحل زندگی و رشد فرد نقش مهمی دارد و هم چنین در ارتباط فرد با دیگران نیز تأثیر بسیار زیادی دارد به همین دلیل این مسئله برای پژوهشگر ضروری تلقی شد  این مهم را برای مساله اقدام پژهی خود برگزید. پژوهشگر با توجه به اسراف‌ها و هدر رفت منابع و انرژی که از طرف دانش آموزان در کلاس اتفاق می افتاد  بر این مهم شد تا موضوع احترام به معلم را برای تجربه و ابتکار خود برگزیند.