چکیده

یکی از راهکارهای عملیاتی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش گسترش فرهنگ تفکر و پژوهش محوری و ایجاد شبکه های فعال پژوهشی در نظام تعلیم و تربیت است تا نظام آموزشی با تحولات جهانی در عرصه‌های علمی، فنی، فناوری و...همگام باشد.این راهکار نیازمند معلمانی خردمند، متدین، خلاق و نوآوری است که روحیه‌ی کنجکاوی و پژوهشگری داشته باشند و از روش‌های نوین در فرآیند یاددهی- یادگیری استقبال کنند تا بتوانند دانش‌آموزانی پژوهشگر تربیت نمایند. یکی از روش‌هایی که امروزه اکثر نظام‌های آموزشی دنیا برآن متمرکز شده‌اند، فرآیند درس پژوهی است که موجب پرورش حرفه ای معلم میشود. لذا در این پژوهش سعی شده است مشارکت وعلاقه دانش آموزان کلاس پنجم در درس ریاضی با استفاده از فرآیند درس پژوهی مورد بررسی قرار گیرد که در ابتدا با همکاری گروه درس پژوه به بررسی مسئله مورد نظر پرداخته و سپس سؤالات پژوهشی در کلاس درس را تبیین نموده و پس از تشکیل جلسات متعدد گروه درس پژوه، نقشه‌ی ذهنی محتوا تهیه گردید و پس از آن طرحی برای اجرای پژوهش مشارکتی در آموزش ریاضی مبحث حجم به دانش آموزان پیشنهاد شد.پس از بررسی طرح پیشنهادی و رفع اشکالات احتمالی، آن را به اجرا گذاشته و درنهایت به ارزیابی وبازبینی فرآیند عمل پرداخته شد. در ارزیابی و نقد، اشکالات و ایرادات جزئی از سوی گروه درس پژوه مطرح گردید که با توجه به برخی از ایرادات وارد شده و تحقق شایستگی‌های لازم طرح درس و اجرای آن مجددا پیاده سازی گردید. در پایان به نگارش گزارش روایتی از کلیه‌ی مراحل پرداخته شده که امید است چراغی باشد فرا راه معلمانی دلسوز، آنانی که شاید یکی از دغدغه‌هایشان، آموزش هرچه بهتر و جذاب تر ریاضی به دانش آموزان باشد.

پژوهش حاضر از نوع درس پژوهی می باشد ویک پژوهش کیفی است. موضوع درس پژوهی مبحث حجم در کتاب ریاضی پایه پنجم می باشد. این پژوهش باهدف افزایش یادگیری دانش آموزان در این موضوع درسی و توسعه حرفه ای افراد شرکت کننده در پژوهش صورت گرفته است. درس پژوهی دراین مبحث که پیش نیاز بحث های اساسی دیگر در کتاب ریاضی می باشد، توسط اعضای گروه درس پژوهی در پایه پنجم انجام شده است. نتایج به دست آمده پس از انجام فرایند درس پژوهی نشان داد که انجام این فرایند باعث افزایش فعالیت دانش آموزان در کلاس درس شده است و دراجرای مجدد  آگاهی دانش آموزان در مبحث حجم در کتاب ریاضی پایه پنجم نسبت به اجرای شماره 1 افزایش داشته است وهمچنین این فرایند منجر به توسعه دانش حرفه ای معلمان شرکت کننده در تیم درس پژوهی شده است.

کلمات کليدي: درس پژوهی، تدریس مشارکتی، اقدام پژوهی