تعریف
:
تلرانس گذاري ابعادي و هندسي ( GD&T)
روشي براي بيان و تفسير الزامات طراحي مي باشد ، اين ابزار سيستمي بين المللي با
زبان نمادين بوده و ابزارآسان و مناسبي است كه باعث مي شود نقشه هاي مهندسي از
مراحل طراحي تا ساخت و بازرسي به بهترين وجهي قادر به برقراري ارتباط با خواننده
مي باشد .
از مزاياي GD&T
مي توان به استنباط يكنواخت منظور طراح ، كاهش در تفاسير ناصحيح ازنقشه ، اطمينان
بخشي از نظر تعويض پذيري و تخصيص
حداكثر تلرانس به طرح را اشاره نمود . همچنين با بكارگيري GD&T
الزامات طراحي به طور صريح تعريف شده و آخرين فناوريي استفاده از گيجها به طور
اتوماتيك اجرا مي شوند . اين مزيتها باعث افزايش نرخ توليد و نيز كاهش دوباره كاري
يا دورريز كمتر مي گردد .
اما امروزه نياز به قابليت تعويض
قطعات و مجموعه هاي ساخته شده در دنيا به وجود آمده است . به طوري كه در يك
كارخانه ساخت اتومبيل ، تراكتور ، هواپيما ، تلويزيون ، پروژكتور ، فضاپيما و غيره
قطعات بايد بتوانند با هم مونتاژ شوند . اين برنامه ، جايگزيني قطعات مجموعه را
بدون انجام دوباره كاري مي طلبد . همزمان با نياز به ساخت قطعات در دنيا نياز به
دقت هم احساس مي شود. تلرانس گذاري دايره اي جزئي از استاندارد هاي نظامي مي باشد
كه بعدها با استاندارد انجمن استاندارد آمريكايي ( ASAY14.5
) همسان شد .
اين استاندارد در سال 1956 منتشر و توسط صنايع
نظامي مورد پذيرش قرار گرفت .