قسمتی از متن :
در جهان، پدیده های متعددی وجود دارد كه باعث می شود اطراف خود را به تحلیل برد. به عنوان مثال وقتی آب باران روی خاك ها جریان پیدا می كند، نمك های سدیم، كلسیم، منیزیم، كلر، سولفات، كربنات و تعدادی دیگر از عناصر در جریان آب وارد شده و به درون رودخانه ها، دریاچه ها و سرانجام دریاها و اقیانوس ها وارد می شود. فرآیندهای زمین شناسی نیز به حل شدن كند پوسته زمین و آزاد نمودن مقدار قابل ملاحظه ای از یون های سدیم، كلسیم، منیزیم، كلر، سولفور، كربنات ها وتركیبات غیر آلی دیگر به داخل اقیانوس ها كمك نموده است. آب و نمك‌های حل شده برای رشد گیاه ضروری می باشند اما استفاده مجدد آب و میزان تبخیر بالای آن در نواحی خشك و نیمه خشك باعث تجمع نمك شده كه به عنوان یك پدیده عمومی شوری تلقی می شود. شوری خاك به دلیل جلوگیری از جذب آب و عناصر به درون گیاه یكی از مهم ترین محدودیت های رشد گیاهان زراعی محسوب می شود و به عنوان مشكل بزرگ كشاورزی، بالاخص در كشاورزی آبی درمنابع گزارش شده است
افزایش جمعیت جهان ایجاب می كند كه مساحت بیشتری از زمین به امر خانه سازی و فعالیت های صنعتی تخصیص یابد و در این شرایط، گسترش مزارع كشاورزی به زمین های واقع در حاشیه حاصلخیزی یعنی مرزهای نهایی زمین های قابل كشت، اجتناب ناپذیر می گردد، در چنین وضعیتی، مسمومیت، شوری، دماهای فوق العاده، آلودگی ها و آثار حاصل از دخالت های شیمیایی استرس هایی هستند كه غالباً بروز می‌كنند. همچنین تغییر محیط ها و اقلیم ها كه از فعالیت های انسان نتیجه می شوند، شرایط استرسی را كه گیاهان باید تحت آن شرایط رشد كرده و زنده بمانند پدیدار و یا تشدید می كنند.علم به اثرات استرس های گوناگون روی فیزیولوژی گیاهان برای شناخت مكانیسم های مقاومت و بقایای گیاهان و انتخاب روش های اصلاح به منظور افزایش مقاومت گیاهان در مقابل استرس ضرورت دارد
شوری عامل مهم در تاریخ بشر و سیستم های كشاورزی بوده، كه بشر بر آنها تكیه داشته است. تمدن های بسیاری در اثر عدم اعمال مدیریت صحیح درامر آبیاری و نتیجتا" دراثر تجمع نمك در سطح خاك، نابود شده اند. هر گاه بارندگی محدود باشد، نمك در خاكی كه گیاهان درآن ریشه دوانیده اند، شسته نمی شود و بهنگام افزایش شوری ( نمك ) مقدار محصول كاهش می یابد.
مناطق وسیعی از سطح زمین بدلیل تحمل كم گیاهان زراعی نسبت به نمك، و نبود اطلاعات كافی در مورد مكانیسم های تحمل دردسترس اصلاح كنندگان گیاه در ارتباط با فزایندهای گزینش، برای كشاورزی غیر قابل استفاده می باشند. در بعضی از مناطق مستعد برای كشاورزی در ارتباط با موضوع، دو دیدگاه وجود دارند كه می توانند موردتوجه واقع شوند :
كوشش در پیداكردن راههای موثر و كم هزینه در امر شیرین كردن آب دریاها برای اهداف آبیاری.
گزینش گیاهان زراعی كه قادر به رشد و نمو در شرایط شدیدا" شور باشند.
مقداری از زمینها با قابلیت استفاده مجدد به دلیل شور بودن در جایی قراردارند كه انرژی خورشیدی فراوان وجود دارد كه می تواند بوسیله گیاهان برای تولیدمحصول بیشتر مورد استفاده قرار گیرد. از این رو لازم است راههایی كه گیاهان می توانند شوری را تحمل كنند، بهتر دانسته شود تا از آنها استفاده بیشتری به عمل آید، در شرایطی كه نیاز به غذا و الیاف با افزایش جمعیت ازدیاد می یابد. در خاكهای با مقدار نمك بالا، گیاهان به دو صورت تحت استرس قرار می گیرند، افزون بر استرس تحمیل شده در اثر كاهش پتانسیل اسمزی در محیط ریشه كه نتیجه وجود مقدار بالا از مواد محلول است، ضمنا" یك اثر سمی از غلظت های بالا از یونها، ناشی می شود. تعدادی از گیاهان مكانیسم هایی را برای مقابله با این گونه استرس‌ها دارا می باشند و عده دیگر از گیاهان به صورت سازش یافته نسبت به آنها در می آیند، ولی اكثر گیاهان زراعی حساس هستند و نمی توانند در شرایط شوری بسیار حاد، زنده بمانند و درصورت زنده ماندن مقدار محصول اندكی خواهند داشت .
فهرست مطالب :
فصل اول
مقدمه
فصل دوم
شوری و تمدن های بشری
وسعت اراضی شور در سطح دنیا
بررسی اراضی شور در ایران
فصل سوم
اثرات شوری بر گیاه
آثار عمومی
تاثیر شوری روی جوانه زدن
تاثیرشوری روی رشد گیاه
تاثیر شوری بر سایر مراحل رشد
تاثیر شوری روی مرحله زایش گیاه
تاثیر شوری در تولید پروتئین های جدید
تاثیر شوری روی ساختمان گیاهی
اثرات شوری در گیاه
تاثیر نمك روی محصول گیاه
فصل چهارم
مكانیسم های مقاومت به شوری
فیزیولوژی تحمل به شوری
عوامل موثر در تحمل گیاهان به شوری
عكس العمل گیاه به شوری
شناسایی و اصلاح گیاهان مقاوم به شوری
منابع
برچسب ها:
شوری و تمدن های بشری وسعت اراضی شور در سطح دنیا بررسی اراضی شور در ایران اثرات شوری بر گیاه تاثیر نمك روی محصول گیاه مكانیسم های مقاومت به شوری شناسایی و اصلاح گیاهان مقاوم به شوری