- مقدمه :

در سايه ي تحولات عظيم علمي و فناوري هاي جديد در جهان امروز پديده اي بنام اوقات فراغت شكل گرفته است پديده اي كه از يك سو زمينه اي مناسب براي رشد ابعاد مختلف وجود آدمي و رسيدن به كمال و سعادت است و بستري مطلوب براي رشد و شكوفايي استعدادهاي نهفته در درون و از سوي ديگر آبستن مشكلات جدي و جديدي براي نسل امروز و نسل هاي آينده است كه اگر با علم و آگاهي با آن روبرو نشويم و برنامه اي مدون و منظم براي برخورد با آن نداشته باشيم ‌،دچار صدمات و لطمات جبران ناپذيري خواهيم شد .

توجه به اين نكته بسيار مهم است كه اوقات فراغت بخش جدايي ناپذير زندگي امروزي است كه نحوه ي گذراندن آن هم ممكن است باعث سلامت ،‌رشد و كمال فرد شود و هم موجب كندي ،‌انحراف و انحطاط آدمي گردد بخصوص در دوره ي نوجواني ،‌اوقات فراغت اهميت زيادي دارد زيرا نوجوان از يك سو مايل به برقراري ارتباط با ديگران ‌،به ويژه همسالان است ،‌از يكنواختي گريزان است و در كارها و امور زندگي خود تنوع مي خواهد و از سوي ديگر هنوز به پختگي كامل نرسيده است اگر نوجوان براي گذراندن اوقات فراغت ،‌درست راهنمايي نشود ممكن است به انجام اموري گرايش پيدا كند كه آثار نامطلوبي براي او خواهد داشت .

والدين بايد در داخل منزل فضايي بوجود بياورند كه نوجوان بخشي از اوقات خود را در كنار پدر و مادر بگذراند درست است كه او به همسالان و دوستان گرايش بيشتري دارد ولي اگر والدين با وي ارتباط عاطفي و اجتماعي مناسب داشته باشند نوجوان با آنان هم صحبت مي شود ،‌از گفتگو با آنان لذت مي برد و در برقراري ارتباط با ديگران نيز افراط يا تفريط نمي كند از طرف ديگر چون نوجوان در طول روز در مدرسه به سر مي برد و در بيرون از مدرسه نيز عمدتا‌ً‌ با دوستان خود ارتباط دارد ،‌نقش مدرسه در راهنمايي او براي گذراندن اوقات فراغت بسيار مؤثر است مدرسه مي تواند فعاليت هاي فرهنگي و تفريحي سالم پيش بيني كند و بطور غيرمستقيم رفتارهاي ديني ،‌اجتماعي و فرهنگي مورد انتظار را در دانش آموزان تقويت نمايد بويژه در ايام تابستان كه دانش آموزان از درس و بحث و تكليف رسمي فارغ شده اند تنظيم برنامه ي مناسب براي اوقات فراغت آنان لازمه ي رشد و كمال ايشان است والدين و مربيان نبايد بطور افراطي در كارهاي نوجوان دقيق شوند ،‌ ولي بررسي  ،‌قضاوت و داوري درباره ي رفتار او و نحوه ي سپري نمودن اوقات فراغت را هميشه در نظر داشته باشند.

چكيده :

امروزه در سراسر جهان مسئله فراغت از جايگاه خاص برخوردار است ،‌پيشرفت صنعتي و اقتصادي در سال هاي اخير كه رفاه و آسايش بيشتري را به ارمغان آورده است و به شمار بيشتري از مردم اين امكان را بخشيده است كه نسبت به گذشته بخش بيشتري از اوقات خود را به امور معنوي – فرهنگي بپردازند.

در واقع نوع گذراندن اوقات فراغت بازندگي معنوي و فرهنگي هر جامعه بسيار نزديك است همين امر ارتباط تنگاتنگ جوامع آگاه را برآن داشته تا با اجراي سياستهاي مناسب فرهنگي ،‌ورزشي ،‌اتخاذ روش تشويق آميز و مانند اينها از هدر رفتن آن جلوگيري كند .

اين تحقيق با طرح اين سؤال كه در دانش آموزان دختر مقطع متوسط ناحيه 2 شهر يزد اوقات فراغت خود را به انجام چه كارهايي مي پردازند ؟ آغاز مي شود و با هدف بررسي چگونگي نحوه ي گذراندن اوقات فراغت و نوع فعاليتهاي فراغت و كم و كيف پرداختن به هر كدام از فعاليت هاي فراغت و تعيين علايق دانش آموزان و نيز بررسي ميزان دخالت امكانات در نحوه ي گذران اوقات فراغت مي باشد.

اين تحقيق شامل 7 سؤال پژوهشي كه ميزان اوقات فراغت ،‌سهم والدين و همسالان‌، تلويزيون ، ‌اينترنت ‌،موسيقي ‌،... ،‌مطالعه ي علمي و غير علمي و نيز رضايت دانش آموزان از نحوه ي گذران اوقات فراغتشان ،‌خواست و انتظاراتشان از مسؤلان را مي سنجد كه نتايج بطور كامل در فصل پنجم آمده است .

اطلاعات اين تحقيق از طريق پرسشنامه جمع آوري گرديده است و در قالب جداول فراواني ،‌درصدها ،‌نمودارها تجزيه و تحليل شده است .

جامعه آماري نيز 120 نفر از دانش آموزان دختر مقطع متوسط ناحيه 2 شهر يزد هستند كه بصورت تصادفي خوشه اي انتخاب شدند و پايايي تحقيق هم از طريق آلفاي كرابناخ (69%)‌سنجيده شد.

فصل اول : مبادي تحقيق

1-     مقدمه 1

2-     موضوع تحقيق و تبيين آن 3

3-     بيان مسأله مورد پژوهش (مشكل چيست؟)5

4-     انگيزه محقق در انتخاب موضوع7

5-     هدف تحقيق 8

6-     ضرورت تحقيق (اهميت مسأله مورد پژوهش)9

7-     واژه ها و اصطلاحات اين تحقيق 11

فصل دوم : بررسي پيشينه پژوهش

الف- سابقه نظري تحقيق 12

تاريخچه 21

ب- سابقه عملي تحقيق 24

1- بررسي پژوهشهاي مشابه موضوع تحقيق در جهان24

2- بررسي پژوهشهاي مشابه موضوع تحقيق در ايران29

3- بررسي پژوهشهاي مشابه موضوع تحقيق در محل تحقيق 34

ج- نقد و بررسي پ‍ژوهشهاي انجام شده مشابه موضوع تحقيق 36

فصل سوم:روش تحقيق (متدلوژي)

الف- فرضيات 37

1-     تعريف فرضيه 37

2-     انواع فرضيه 37

3-     فرضيات اين تحقيق 38

4-     سؤالات پژوهشي38

ب- جامعه آماري و نمونه گيري 39

1- تعريف جامعه آماري 39

2- جامعه آماري اين تحقيق 39

3- تعريف نمونه گيري39

4- انواع نمونه گيري40

5- نمونه گيري در اين تحقيق 40

ج- جمع آوري اطلاعات43

1- تعريف روش جمع آوري اطلاعات 43

2- انواع روشهاي جمع آوري اطلاعات 43

3- روش جمع آوري اطلاعات در اين تحقيق47

4- تعيين روايي روش جمع آوري اطلاعات 47

5- تعيين پايايي روش جمع آوري اطلاعات48

د- روش تحقيق 48

1- تعريف روش تحقيق 48

2- انواع و روش هاي تحقيق 49

3- نوع و روش اين تحقيق 50

فصل چهارم: تجزيه و تحليل اطلاعات

الف- تجزيه و تحليل سؤالات چند جوابي پرسشنامه (با جدول فراواني و درصدي و رسم نمودار ستوني)51

ب- تجزيه و تحليل سؤالات تشريحي پرسشنامه (با جدول فراواني و درصدي)68

ج- تجزيه و تحليل فرضيات (با جدول فراواني و درصدي و رسم نمودار دايره اي )71

فصل پنجم: تفسير نتايج پژوهش

1- نتيجه تحقيق78

الف- نتايج كلي و فرضيات78

ب- نتايج كلي سؤالات تشريحي80

2- پيشنهادات و نظرات اصلاحي82

الف- پيشنهادات محقق82

ب- استنتاج كلي از پيشنهادات پاسخ دهندگان83

3- مقايسه نتايج اين تحقيق با پژوهشهاي مشابه اين موضوع84

4- محدوديت ها و مشكلات اين تحقيق86

5- فهرست منابع(كتابنامه)87

6- پيوست(ضمائم)

نمونه پرسشنامه