چکیده:
هدف من از این تحقیق بررسی تاثیر عوامل اجتماعی (رسانه های جمعی،تخربی زبان مادری و مد گرایی)بر روی هویت از دیدگاه دانشجویان دانشگاه پیام نور دهدشت در سال95-94 است در این تحقیق از روش جامعه ،نمونه ،آمار توصیفی،آمار استنباطی ونتایج استفاده شده است. تحلیل یافته ها نشان می دهند که میان قشر دانشجو این عوامل تآثیرات به سزایی داشته است و بین عوامل ذکر شده و هویت رابطه معنادار وجود دارد . جهت تجزیه و تحلیل این پژوهش از نرم افزار spssاستفاده شده است.
فصل اول :
کلیات تحقیق
1-1-مقدمه:
همة ما در موقعيتهاي مختلف با هويتهاي متعددي سر و كار داريم و به تبع موقعيت و شرايطي كه در آن قرار داريم، خود را تعريف مي‌كنيم. مرزهاي نفوذ ناپذير بين مقولات و گروههاي هويتي ديگر مستحكم نيستند، بلكه به شدّت آسيب پذير و شكننده‌اند. دنياي ارتباطات پيش آهنگ اين تغييرات است. دنيای ارتباطات و تغييرات ريشه‌ای که ناشی از آن می‌باشد.(مارسیا،1966)
«تهاجم فرهنگی» یا «شبیخون فرهنگی» را نمی توان – به طور مطلق- زاییده قرن حاضر دانست بلکه این پدیده در طول تاریخ بارها گریبانگیر ممالک مختلف از جمله کشور ما شده است، منتهی در هر دوره و زمانی با هیأتی مختص به زمان خود با ترفندی زیرکانه در قالب های ویژهای، جلوه گر گشته است و اکنون نیز شیوه ی مخصوص به خودی دارد که تحت تاثیر علل وعوامل متعدّدی، تغذیه می گردد و روز به روز هم ریشه های نفوذش در مغزها و اذهان، حتی در مغز های تحصیل کرده و تقریباً متفکر وسیعتر و قدتمندتر میشود(همان).
گسترش فناوریهای اطلاعاتی و جهانی شدن رسانه ها از یک طرف، نگاه خوشبینانه و انتظار مدینه¬ی فاضله¬ی دیرینه و از طرف دیگر نگاه بدبینانه و فرسایش هویتهای فردی و اجتماعی را نمودار می سازد. بنابراین، بررسی نقش رسانه ها در هویت یابی یا بحران هویت، از موضوعاتی است که باید با دو رویکرد متمایز به آن پرداخته شود. تنها در صورت آگاهی از نقش و جایگاه رسانه هاست که می توان از تأثیرات منفی رسانه های مهاجم، جلوگیری نموده، از فناوریهای جدید ارتباطی در جهت فرهنگ سازی مثبت و تسهیل فرایند هویت یابی بهره برداری کرد.(بیشات و همکاران، 1987)
رسانه ها در کنار نهادهای دیگری که طرز تفکر جامعه را می سازند، نقش عمده ای ایفا می کنند. بررسیهای روانشناسی اجتماعی در زمینه نقثش و قدرت رسانه ها نشان می دهد که رسانه های گروهی دارای چنان قدرتی هستند که می توانند نسلی تازه در تاریخ انسان پدید آورند؛ نسلی که با نسلهای پیشین از جهت فرهنگ، ارزشها، هنجارها و آرمانها، بسیار متفاوت است.
رسانه ها از طریق ارائه ی هنجارهای خاص اجتماعی، به افراد تلقین می کنند که رفتار ارائه شده در رسانه ها، رفتار «مناسب اجتماعی» است. به این ترتیب، رسانه ها، با ارائه ی الگوها و هنجارهای خاص (که در جهت اهداف مدیران رسانه هاست)، باعث ایجاد همنوایی در افراد می شوند.(همان منبع)
جهانی شدن رسانه ها برخاسته از یک زیر بنای فکری و گرایش نوین در اندیشه و تفکر است که در دهه 1990 در محافل علمی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی غرب (و بویژه آمریکا) رواج یافت. جهانی شدن (Globalization)، یک تحول اجتماعی است که در آن، قید و بندهای جغرافیایی، هنجارهای اجتماعی و فرهنگی از میان می رود و روابط انسانی، کیفیت بدون مرز و بدون زمان به خود می گیرد. طرفداران این نظریه (و به خصوص اندیشه وران و هدایتگران آمریکایی جریان جهانی سازی)، برای دستیابی به این هدف، از وسایل ارتباط جمعی مانند ماهواره، اینترنت و پستهای الکترونیکی به عنوان ابزار مهم و اصلی سود جسته اند. بنابراین، «جهانی شدن رسانه ها» و یا به تعبیر دیگر «وسایل ارتباط جمعی فرامرزی» (مانند: ماهواره، اینترنت تلویزیون) فرسایش هویتهای ملی و فرهنگی را درپی دارد.
پاستر، یکی از نظریه پردازان پست مدرنیسم، کوشیده است اثرات فناوریهای جدید و رسانه ها را در پرتو آخرین نظریه های معتبر، نسلت به اجتماع و فرهنگ، موشکافانه بررسی کند. وی در اثر خود با عنوان «عصر دوم رسانه ها» در این زمینه می گوید: «آنچه در نوآوریهای فنی مربوط به عصر دوم رسانه ها یعنی عصر اینترنت، پست الکترونیکی و ماهواره مهم است، دگرگونی گسترده ی فرهنگ، هویت فرهنگی و روش جدید ساخته شدن هویتهاست. (مارسیا 1989)
با جهانی شدن رسانه ها یک فرایند ساده در افول هویتها در حال به وقوع پیوستن است. امروزه در دنیای غرب، شاهد ناپدید شدن تدریجی چارچوبهای شناخته شده ی سنتی و بسیار ارزشمندی بوده ایم که مردم می توانستند از آنها برای شناختن خود و جایگاهشان در جامعه استفاده کرده، هویتهای شخصی و جمعی خود را با آرامش نسبی بپذیرند. این منابع هویتی، در گذشته، طبقه اجتماعی، خانواده های گسترده و هسته ای، ملیت و مذهب بوده اند که در دهه های اخیر با جریان جهانی سازی حاکم بر رسانه ها،روبه افول هستند. (همان منبع)
فرسایش هویتهای جمعی و با ثبات گذشته، به فروپاشی و بحران هویت فردی نیز منجر شده است. دیدگاه جهانی سازی و رسانه های بدون مرز، نه تنها در غرب بلکه در تمامی کشورها خطر بحران هویت و تضعیف هنجارهای اجتماعی را به همراه دارد.(همان منبع)
زبان اول (First language) یا زبان مادری به اولین زبانی گفته میشود که کودک تکلم به آن را یاد می‌گیرد.زبان اول( بعلاوه زبان بوم زبان اصلی، زبان مبدا، زبان مادری یا مجموعه اصطلاحات بومی) زبان شخصی است که از زمان تولدآن را آموخته و به بهترین وجه صحبت می کند و اغلب معنایی برای همسانی جامعه شناسی زبان است. در بعضی از کشورها، اصطلاحات زبان بومی یا زبان مادری بیشتر به زبان قومی یک فرد اشاره می کند تا زبان اول او. در مقابل، زبان دوم زبانی است که هر فردی متفاوت با زبان اول یک کودک بخشی از هویت شخصی، اجتماعی و فرهنگی اواست .تاثیر دیگر زبان اول این است که باعث بازتاب و یادگیری عملکرد و سخن گفتن در مورد الگوهای اجتماعی موفق می شود. این امر اساساً عهده دار تفاوت میان توانایی عملکرد زبان شناسی است.(کارووشی یر1375،ص421)
یکی دیگراز آسيب هايي كه هويت ملي جامعه را با خطر مواجه مي سازد و زمينه هاي واگرايي اجتماعي را فراهم و از انسجام ملي و وحدت اجتماعي جلوگيري مي كند، مدگرايي فرهنگي است.
مدگرايي فرهنگي به معناي آن است كه فرد و يا گروه و حتي جامعه اي برخلاف سنت ها و باورهاي ملي خويش اقدام به الگوبرداري از سنت ها و فرهنگ هاي بيروني مي كنند و به نمادها و نهادهاي فرهنگي بومي پشت مي نمايند.ارتش فرهنگي غرب كه در شكل ناتو سامان دهي شده در حوزه فرهنگي با مايكروسافت ها و بنيادهاي سورس و مانند آن لشكركشي مي كنند و نمادها و نهادهاي بومي را از دور گردونه فرهنگي بيرون مي رانند و عوامل و كالاهاي فرهنگي خويش را جايگزين مي كنند.(همان منبع)
مدگرايي اين است كه در دام اين تفكر تحميلي غربي و وارداتي از طريق لشكرهاي ناتوي فرهنگي گرفتار شوید.
مد و مدگرایی پدیده ای است که کمابیش در میان همهى اقشار جامعه وجود دارد، اما دراین میان، جوانان و نوجوانان بیش از دیگران به «مد» اهمیت می دهند و «مدگرا» هستند. امروزه جوانان با گسترش وسایل ارتباط جمعی و فناوری های جدید رایانه ای، ارتباطات گسترده ای با جوامع و فرهنگ های گوناگون یافته اند و موقعیت آنها در شناخت و فهم ارزش ها، باورها و انتخاب هنجارهای مطلوب، پیچیده تر و مشکل تر شده است و چه بسا زمینه های موجود، باعث شده تا جوانان و نوجوانان به رفتارها و هنجارهای متضاد با ارزش های جامعهى خویش رو آورند. یک روز مانتوهای بلند و روز دیگر مانتوهای کوتاه، یک روز آرایش موی سر به سبک آلمانی و روز دیگر موهای بلند واصلاح نشده، زمانی شلوارهای با پاچهى گشاد که روی زمین کشیده می شود، و زمانی دیگر، شلوارهای تنگ و کوتاه، مد می شوند. اگر از این همه افرادی
برچسب ها:
تاثیر عوامل اجتماعی رسانه های جمعی تخربی زبان مادری و مد گرایی هویت از دیدگاه دانشجویان دانش