پیشگفتار
سازمانهاي توليدي بيشماري در گوشه و كنار جهان در حال فعاليت هستند، اما
معدودي از آنها با اقتدار به فعاليت خود ادامه مي دهند و گوي سبقت را از ديگران
ربوده اند. همگان بر قدرت اين سازمانها واقف بوده و از آنها به عنوان سازمانهاي
ممتاز ياد مي‌كنند. مشخصه اين سازمانهاي ممتاز چيست؟
يك سازمان ممتاز در تمام زمينه‌ها اعم از سيستم‌هاي توليدي، اطلاعاتي، خريد و فروش،
خدمات و بازاريابي، مهندسي و كيفيت در سطح ممتاز فعاليت مي‌كند. يكي از شاخصه هاي
اصلي يك سازمان توليدي ممتاز، دارا بودن تشكيلات نگهداري و تعميراتي ممتاز است. در
این پژوهش سعی بر آن است به اختصار به تعریف و روند رشد آن در طول زمان و خصوصاً
به عوامل موثر در اجرای آن از طریق تحقیق عملی در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه
بپردازيم و با کسب نظرات افراد مرتبط با این سیستم از طریق سؤالات و بررسی آن از
طریق روش های آماری نتایجی در شناسایی مشکلات و مزایای اجرای آن بدست آوریم. برای
طرح سؤالات از شرکتهای فعال مطرح در دنیا در زمینه سیستم نگهداری و تعمیرات کمک خواهيم
جست و در تهیه سؤالات اصلی و فرعی موضوع تحقیق تجربه آنان مورد بهره برداری قرار خواهد
گرفت. اگر چه در اين بررسی سعی مي‌شود از آخرین یافته ها و روشهای بررسی سازمان در
زمینه نگهداری و تعمیرات از منابع خارجی و داخلی بهره گیری شود و لیکن بدلیل
گستردگی موضوع در تدوین و طراحی مطلب بی عیب و نقص نخواهد بود. امید دارم این
مطالب گامی هر چند کوچک در زمينه رشد و توسعه مدیریت نت
در صنعت آب و برق باشد.
برخود لازم می دانم از کمک های استاد راهنما جناب آقای دکتر محمدعلی سبحان
اللهی و استاد مشاور جناب آقای مهندس شکور سلطانی که اینجانب را در
تهیه این تحقیق یاری نمودهاند، تشکر و سپاس گذاری نمایم.
از جناب آقای مهندس غلامرضا رضایی فر مدیر عامل محترم شرکت آب و فاضلاب
استان کرمانشاه که در تأمین امکانات مورد نیاز اینجانب را یاری نموده اند و نیز
کلیه مدیران ادارات و کارشناسان بهره برداری شرکت در ستاد و مناطق که با ارائه
نقطه نظرات خود موجبات کسب نتایج مفیدی در این تحقیق را فراهم کرده اند، قدردانی
نموده و از خداوند متعال موفقیت همه آنان را در خدمت به مردم در عرصه علم و عمل
خواستارم.
چکیده:
مسأله مهم در نگهداری
و تعمیرات پیشگیرانه حفظ آمادگی و عملیاتی
نگهداشتن تجهیزات، ماشین آلات و تأسیسات است. استفاده از سیستم برنامه ریزی
نگهداری و تعمیرات و ارائه آن ضمن ایجاد مطلوب ترین سرویسهای تعمیراتی و اتخاذ
بهترین روشها برای تداوم کار صنعت با حداکثر بازدهی و کاهش هزینه، سبب افزایش
سرمایه گذاریها در صنایع در شرایطی که محدودیت
در منابع و مواد اولیه وجود دارد می‌گردد. برای استفاده از این سیستم نیاز به
شناسائی برخی از عوامل مهم و تاثیر گذار در اجرای آن می‌باشد، تا بتوان نتایج
مفیدی در اجرای آن که همواره با هزینه‌هايي همراه مي‌باشد، بدست آوريم. در این
تحقیق تلاش مي‌شود با بحث و بررسی دقیق برخی از این عوامل مهم شناسایی شود. در این
راستا از طریق سؤالات، مجموعه نقطه نظرات مدیران و کارشناسان مرتبط با موضوع را
بررسی مي‌كنيم. نهایتاً به اهداف پژوهش (شناسایی سیستم نگهداری و تعمیرات
پیشگیرانه و بررسی استقبال مدیران شرکت، شرایط ساختاری، فرهنگی و تکنولوژی موجود
در شرکت است) نائل شويم. در پایان در صورت موجود بودن شرایط فوق، ارائه الگوی
مناسب در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه که به صورت عملی قابل اجرا باشد، ضروری
به نظر می‌رسد که مراحل آن در فصول مختلف ذکر مي‌شود. توجه به فرهنگ، ساختار،
تشويق وتنبيه، توجه مدير عالي و مديران ارشد و آموزش كاركنان از مسائل مهمي مي
باشد كه قبل از اجراي سيستم بايد زمينه آن شود.
فصل اول
كليات تحقيق
مقدمه
ضرورت طراحی و استقرار سیستمهای نگهداری
و تعمیرات در صنعت یکی از مسائل مبرم و حیاتی امروز مملکت ماست. حفظ سرمایه های
کشور و ارزیابی تجهیزات از یک سو، و پیشرفت
سریع فن آوری و بالطبع ورود روز افزون ماشین آلات و تجهیزات جدید به صنعت از سوی دیگر،
استفاده عقلانی و برنامه ریزی شده و نگهداری و تعمیرات بموقع ماشین آلات و تجهیزات
را الزامی می سازد.
نظر به اینکه بهره برداری صحیح از تأسیسات
خصوصا در مقوله آب و فاضلاب در گرو دو عامل اصلی مدیریت فرایند و مدیریت عملکرد
بهینه تأسیسات و تجهیزات است. لذا بحث و بررسی بر عوامل موثر در اجرای یک سیستمی
که بتواند کارائی و اثر بخشی لازم را در یک سازمان به دنبال داشته باشد بسیار مهم
خواهد بود.
از طرف دیگر سیستمهای کاربردی بدلیل
فیزیکی و ماهوی دارای عمر مفید قابل پیش بینی هستند. کاهش و افزایش عمر مفید سیستم‌ها ، بستگی به چند عامل دارد
ار جمله کیفیت ساخت، نوع رفتار با آن ،
میزان کارکرد و از همه مهمتر رسیدگی به آنها است که مي‌تواند بصورت پیشگیری سرویس
و نگهداری یا درمان (تعمیرات) باشد.
بیان مسأله پژو هش
هم اکنون اکثریت قریب به اتفاق مهندسین و مدیران، توجه و علاقه فراوانی نسبت
به بهره‌گیری از دانش مهندسی نگهداری و تعمیرات، دارند. امروزه بخش مهندسی نگهداری و تعمیرات، در واحدهای
صنعتی بیش از پیش به استفاده از روشهای آمار و ریاضی در برنامهریزیهای خود روی
آورده و شکل یک دانش به خود گرفته است.
وجود یک سیستم مجهز و برنامه ریزی شده نگهداری و تعمیرات از آنرو ضروری است که
کنترل مستمر و اطلاع کامل از اوضاع و احوال و نحوه عملکرد واحد تولیدی، ابنیه،
ماشین آلات و غیره... را ممکن می سازد و لذا ارائه مطلوب ترین سرویسهای تعمیراتی و
اتخاذ بهترین روشها برای تداوم کار صنعت با حداکثر بازدهی و کاهش هزینه امکان پذیر
می‌گردد.
از طرف دیگر افزایش سرمایه گذاریها در صنایع و محدودیت در منابع و مواد اولیه
مورد نیاز سبب اهمیت کارائی و بهره وری از امکانات موجود نزد صاحبان صنایع و
مدیران مسئول در صنعت گردیده است. این هدف زمانی مهمتر و در خور توجه بیشتر جلوه
میکند که بحث رقابت های صنعتی شدید که در بازار های داخلی و جهانی وجود دارد، مطرح
می‌گردد.
شرکت آب و فاضلاب یک سیستم پیوسته بوده و در صورت بروز مشکل یا احتمالاً خرابی
در تأسیسات و ماشین آلات این سیستم پیوسته دچار مشکل شده و باعث تأخیر در تولید می‌گردد
که زیان های ناشی از آن نه تنها هزینه های زیادی را برای شرکت در برمیگیرد بلکه از
آن مهمتر باعث کمبود و نوسان در تولید آب
شرب مصرفی مورد نیاز استان می‌شود بنابراین نیاز به یک سیستم نگهداری و تعمیرات
پیشگیرانه در شرکت احساس می شود که بوسیله آن بتوان تا حدود زیادی از بروز مشکلات
ناشی از تأخیر در تولید به جهت خرابی ناگهانی ماشین آلات جلوگیری شود.
دستیابی به این امر مهم زمانی حاصل می‌گردد که با مسائل تولیدی با دیدی منطقی
، علمی و دقیق و همراه با برنامه ریزی صحیح برخورد گردد، یکی از این مسائل مهم حفظ
آمادگی و عملیاتی نگهداشتن تجهیزات ،
ماشین آلات و تأسیسات است و اصولی ترین راه حل این مسئله، استفاده از سیستم برنامه
ریزی نگهداری و تعمیرات است.
استقرار چنین سیستمی در یک صنعت و یا سازمان نیازمند به بررسی همه جانبه از
اهداف عالی سازمان گرفته تا عواملی نظیر نیروی انسانی ، منابع ، فرهنگ محیطی و
محاطی و زمینه مناسب برای انتقال و اجرای آن دارد که در این پژو هش سعی شده این
عوامل مورد بررسی قرار گیرد.
اهمیت پژوهش
سیستم مدیریت نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه خواهد توانست با بهره‌گیری از
تکنیکهای بازرسی دوره‌ای، زمان بندی سرویس ها، ارائه برنامه های مدون روغن کاری و
گریسکاری و سایر بازرسی‌های پیشگیرانه، در کاهش تعمیرات اضطراری و بدون برنامه،
نقش بسزائی داشته باشد، در ضمن پردازش اطلاعات منتج از استقرار این سیستم، کاربران
را در مقابله با علل خرابی های تکراری آگاه مي‌سازد، چراکه از کار افتادگی و خرابیها
میتواند پیامد های ذیل را داشته باشد:
الف- کاهش یا توقف تولید
ب- بیکاری نیروی انسانی بطور مستقیم یا غیر مستقیم
ج- تاخیر یا توقف در سایر امور تولید در یک خط تولیدی
د- ایجاد هزینه های اضافی
ذ- نارضایتی و تخریب روحیه کارکنان فنی و بهره برداری
با توجه به مواردی که ذکر گردید میتوان
اهمیت این پژو هش را بشرح ذیل خلاصه نمود:
· آشنائی و ارائه راه حل به مدیران از مشکلات اجرائی و چالش
های اجرای سیستم نت
· توجه به مسائل مهم تاثیرگذار در اجرای سیستم نت نظیر فرهنگ
سازی، ساختار، نیروی انسانی، آموزش و...
· ارائه بینش جدید برای رشد و توسعه شرکت بجای نگرش سنتی به تأسیسات
و تجهیزات
· ارائه جریان مناسب اطلاعاتی در بخش نگهداری در راستای
بکارگیری این سیستم
· ایجاد علاقمندی در اجرای این سیستم برای مدیران ارشد سازمان
و بازنگری در نمودار سازمانی خود در بخش نگهداری
· توجه به نحوه نگهداری و تعمیرات در زمان طراحی و ساخت و راه
اندازی تجهیزات
اهداف پژوهش
این پژوهش به بررسی مدیریتی در جهت شناسائی عوامل تأثیر گذار در اجرای سیستم
نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه پرداخته و بر این اساس اهداف ذیل را برای تحقیق دنبال
خواهد نمود:
1. بررسی استقبال مدیران برای اجرای سیستم نگهداری و تعمیرات
پیشگیرانه در شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه
2. شرایط تکنولوژی سیستم
نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و
تطبیق آن با شرایط شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه
3. شناسائی سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و تطبیق آن با
شرایط شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه
4. شرایط فرهنگی مناسب سیستم نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و تطبیق آن با شرایط شرکت آب و فاضلاب استان کرمانشاه
5. ارائه الگوی مناسب
اهداف این پژوهش به این جهت قابل اهمیت است که تاکنون در سطح کشور به این
عوامل بطور اختصاصي پرداخته نشده و بررسی های لازم از عدم موفقیت در اجرای آن صورت
نگرفته است. تاکنون در نقاطی از صنعت که این سیستم را مطالعه و مستقر نموده اند نتوانسته اند آن راندمان مناسب را در یافت نمایند و پس از مدتی بنا
به عللی عملا در بکار گیری آن بی توجهی شده است.
سؤالات و فرضیه های پژوهش
در بررسی اهداف پژوهش سؤالات های ذیل مطرح می گردد:
برچسب ها:
سیستم برنامه ریزی نگهداری تعمیرات