چكيده: طول دوره¬ آماربرداری اهمیت زیادی در تحلیل و پیش¬بینی دمای سالانه دارد. آمار طولانی مدت می تواند نوسانات سری¬زمانی دما شامل روند، تغییرات فصلی و تغییرات دوره¬ای را بهتر نمایان کند یا دقت تحلیل¬فراوانی را افزایش دهد. حداکثر طول دوره آماربرداری دمای هوا در ایستگاه¬های کشور حدود 60 سال است که آمار کوتاه مدتی محسوب مي شود. این آمار نمی تواند روند خطی یا غیر خطی و نوسانات دوره¬ای را به-خوبی نشان دهد. مشهد دارای 127سال آمار بلندمدت دمای ماهانه است (2011- 1885). 60 سال اخیر آن توسط ایستگاه همدید مشهد (2011-1951) و 67 سال باقی مانده (1940-1885) توسط كنسولگري آمریکا واقع در مشهد آماربرداری شده است. این آمار دارای ماه¬های مفقود است (حدود 20%) که باید ترمیم شود. هدف این مقاله تكميل آمار 127 سالانه دماي ماهانه مشهد است. چند ايستگاه با آمار طولانی مدت وجود دارد که همبستگی خوبی با دمای مشهد دارند كه شامل جاسک (ایران، تاسیس 1893)، سرخس و کیزیل (ترکمنستان، تاسیس به ترتیب 1900 و 1893)، ترکستان (قزاقستان، تاسیس 1885) و بغداد (عراق، تاسیس 1893) است. الگوهای خطی و غیرخطی چندگانه متنوعي برای ترمیم آمارهای مفقود به¬كار رفت. سه الگوی خطی در نهایت پذیرفته و استفاده شد. ضریب¬تعیین این الگوها به ترتیب 98/0، 96/0و 93/0که نشان از قدرت خوب آنهاست. آزمون¬های کلاسیک و آسیب¬شناسی الگوها نشان از قبول آنهاست. آماره F براي اين سه به¬ترتيب 23160، 31080 و 14480 است. P-value براي تمام آزمون ها نزديك به صفر است. VIF براي هرسه الگو كمتر از 10 است. همچنين آماره دوربين-واتسن نيز در ناحيه قبول قرار مي¬گيرد. لذا 127سال دمای ماهانه (1885 تا 2011) ایستگاه مشهد به این ترتیب کامل شد. آزمون همگني، استقلال، تصادفي بودن و نبود داده¬پرت انجام شد كه نتايج رضايت بخش است. بررسي 127سال دمای سالانه مشهد نشان داد که یک نقطه شكست و ايجاد روند صعودي از 1986 به¬وجود آمده¬است.
برچسب ها:
127 سال دمای ماهانه مشهد رگرسیون خطی و غیرخطی آسیب شناسی روند همگني