مقدمه
درس رياضي ، يكي از اركان مهم تدريس و يكي از پايه هاي بنيادين در سطوح مختلف تحصيلي مي باشد كه مقدمه ورود به سالهاي بعدي براي نيل به اهداف مهم جامعه مي باشد كه هر زمان بـايد مورد اهميت خاصي از سوي معلمين و دست اندركاران آموزش و پرورش در تمامي پايه ها و مراكز قرار گيرد كه با شاخص قرار دادن اين درس ، انتظار مي رود جوامع در سالهاي آتي نه تنها در اين درس به مشكلي برخورد نكرده باشند بلكه بتوانند از عهده انجام مسئوليتهاي محوله در رابطه با اين درس برآيند . با اين مقدمه كوتاه مي خواهم در تحقيق خود از علل ضعف دانش آموزان ابتدايي در درس رياضي بپردازم كه اميدوارم كه مورد اهميت قرار گيرد.
در پژوهشي كه در چند مدرسه ابتدايي و چندين كلاس ، علي الخصوص كلاس خودم ، كلاس پنجم مدرسه ابتدايي وحدت شهرستان پارس آباد به انجام رسانده ام به نتايجي برخورد كرده ام كه ذكر آن در اين مطلب خالي از لطف نمي باشد.
« حدود شش سال است كه در كلاس پنجم در دوره ابتدايي به تدريس اشتغال دارم . در اين مدت درس رياضي چندان به نظر من پرنشاط و فعال نيست. از روشهاي مختلف تدريس و از وسايل كمك آموزشي و رسانه اي مختلفي براي تدريس اين درس استفاده مي كنم و در اين ميان از اولياي دانش آموزان و كتابهاي مختلفي كه در اين زمينه باشد كمك گرفته ام. پس از تدريس درس مربوطه ، از تك تك دانش آموزان يا بصورت گروهي به نوبت و از روي دفتر اسامي مي خواهم پاي تخته بيايند تا تمرين مربوط به درس امروز را حل كنند . دانش آموزان هم اين كار را انجام مي دهند و من هم به طور نظري و هم از جنبه ي عملي نمره اي براي آنها منظور مي كنم.
در حين نوشتن تمرين مي خواهم كه همگي توجهشان را به روي تخته سياه جلب كنند ولي معمولا اين كار به صورت فعال و از روي علاقه انجام نمي گيرد. برخي با هم حرف مي زنند – برخي مي خوابند – برخي درس ديگر مي خواند – برخي جدول حل مي كند يا گروهي مي خندند. به هر طريق اين كلاس معمولا بدون فعاليت موثر و يادگيري اكثر دانش آموزان طي مي شود. »
اين وضعيت چندان براي من و دانش آموزان خوب نبود تصميم گرفتم تا آنجا كه مي توانم در اين وضعيت نامطلوب كلاس رياضي تغيير و تحولي ايجاد كنم براي اينكار فكر كردم بهتر است نخست از خود دانش آموزان بپرسم كه چرا كلاس درس رياضي اين اندازه بي روح و ناكارآمد است. يك روز تصميم گرفتم در چنين وضعيتي موضوع را با خود آنان در ميان بگذارم . روبه آنان ايستادم ، چند دقيقه اي سكوت كرده و نظاره گر حركات و رفتارشان شدم ؛ چند دقيقه كه به اين صورت گذشت . كلاس آرام شد همه سكوت كردند. از دانش آموزان خواستم تمام وسايل روي ميز خود را جمع و در بحثي كه مي خواستم مطرح كنند و همه نيز قبول كردند.
روبه بچه ها گفتم : بچه ها همان گونه كه خود شما هم شاهد هستيد زنگ رياضي شما مثل ساير زنگها فعال و موثر نيست . بلكه يك كلاس بي روح و كسل كننده است و نتيجه لازم نيز عايد و مطلوب نيست. من فكر مي كنم بهتر است نخست اين موضوع را با خود شما در ميان بگذارم پرسشي را مطرح كردن تا از نظرهاي مختلف دانش آموزان راجع به درس رياضي و وضعيت آنها آشنا شوم.
بچه ها نيز با علاقه خاص پذيرفته و در بحث راجع به موضوع شركت جستند. گفتم : بچه ها پرسش من از شما اني است : چرا به درس رياضي كه يكي از درسهاي مهم پايه و اساسي هر درس توجه لازم و كافي را مبذول نمي فرماييد. اگر مي خواهيد در هر رشته مهم دانشگاهي شركت كنيد و وارد بازار كار شويد و به جامعه خود خدمت كنيد بايد اين درس مهم و پايه را در نظر قرار دهيد. چون دانستن اين درس براي شما لازم و ضروري است اگر مي خواهيد دكتر و مهندس و ... شويد و در جامعه نقش داشته باشيد بايد حتما درس رياضي را بلد باشيد. موافقيد نظرتان را راجع به اين درس جويا شويد كه در اين موقع شور و هلهله اي راه افتاد : سخنان بسياري گفته شد خلاصه آنچه گفته شد به شرح زير است :
1- از اول ابتدايي تاكنون بسيار از معلمان ما درس رياضي را جدي نگرفته اند.
2- بسياري از معلمان راه و روش تدريس درس رياضي را بلد نيستند.
3- از وسايل كمك آموزشي مناسب و كافي استفاده نمي شود.
4- درس رياضي خيلي سخت است و نياز به تمرين و تمركز زيادي است.
5- به درس رياضي آن طور كه بايد معلمان خود بها نمي دهند و از اهميت آن ما را آگاه نكرده اند.
اكثر مطالب گفته شده را يادداشت كردم . با دانش آموزان قرار گذاشتم گاهي اوقات در باره نحوه بهبود كلاس هاي رياضي صحبت كنيم و راههايي را كه به نظر ميرسد در شيوه تدريس اين درس براي بالا بردن كيفيت و بهبود آن بيان كنند تا به نتيجه اي برسيم.
گردآوري اطلاعات (شواهد1)
براي اين كه بتوانم در باره پرسشي كه مطرح كرده بودم اطلاعات دقيق تري به دست آورم تصميم گرفتم علاوه بر دانش آموزان موضوع را با همكاراني كه در اين زمينه صاحب نظر هستند در ميان بگذارم.
در زنگ تفريح اين موضوع را با بعضي از همكارانم در ميان گذاشتم و از آناني كه احساس مي كردم علاقه مندتر و آماده تر هستند تقاضا كردم روزي پس از پايان وقت كلاس در اين باره كه اتفاقا موضوع تحقيق بنده نيز مي باشد صحبت كنيم. در آن جلسه موضوع علل ضعف دانش آموزان ابتدايي در درس رياضي بود كه آن را مطرح كردم. هر يك از همكاران نظراتشان را اعلام كردند من نيز از نكات عمده حرفهاي همكارانم يادداشت برداري مي كردم. برخي از مطالب شبيه نظرات دانش آموزان بود. برخي نيز پخته تر و اساسي تر از آن ، روي هم رفته قرار شد يك جلسه اي را با مدير مدرسه در ميان بگذارم.
مدير مدرسه پيشنهاد بنده را پذيرفت ، مدير ضمن تشويق ، به ادامه كار و مطالعه بيش تر پيشنهاد كرد اگـر صـلاح مي دانيم موضوع را با چند نفر از والدين دانش آموزان در ميان بگذاريم. همين كار را انجام داديم. نتايج صحبتها را يادداشت كردم. يكي از والدين اطلاعات و اسناد قابل توجهي در اين زمينه در اختيار ما قرار داد. اين اسناد بين همكاران تقسيم شد و در جلسه مطرح شد.
تجزيه و تحليل اطلاعات
پس از مطالعه اسناد و مدارك و بحثها ، اطلاعات حاصل از اين فرايند مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت ، اشكالات و كاستي هاي كلاس هاي درس رياضي تعيين شد. راههاي مناسبي براي تقويت بچه ها فهرست شد و خلاصه يادداشت برداري شد.
خلاصه يافته هاي اوليه
برخي علل ضعف دانش آموزان در درس رياضي به اين شرح است:
1- آشنا نبودن برخي از معلمان به فنون و نحوه تدريس درس رياضي ( روش تدريس رياضي)
2- آموزش نديدن برخي از معلمان در اين زمينه ( معلماني كه با مدرك ديپلم بدون گذراندن درس دانشگاهي و روشهاي تدريس و نحوه بررسي كتب درسي استخدام شده اند طبيعي است كه در تدريس اين درس به مشكل اساسي برخورد نموده باشند.
3- تخصصي نبودن تدريس درس رياضي در ابتدايي.
4- بي توجهي معلمان ابتدايي به طرح درس ( شيوه جديد – روش 9 گانه گانيه ) – فقدان ارزيابي كار معلمان در اين زمينه.
5- تمرين نكردن ، بي توجهي به دفتر تمرين درس رياضي.
6- تنوع نداشتن تدريس درس رياضي ، استفاده از روشهاي قديمي و سنتي و حل در تخته سياه و استفاده نكردن معلمان از روشها و شيوه هاي نوين تدريس درس رياضي (به كارگيري مواد آموزشي و ... . )
7- آشنا نكردن دانش آموزان با اهميت درس رياضي و ناشناخته ماندن قلمرو و اهداف درس رياضي در اين سطح.
8- ناآشنايي برخي از معلمان درس رياضي به روان شناسي تربيتي و شناخت ذهني و زباني كودكان ابتدايي.
9- نداشتن معيار مشخص در ارزشيابي درس رياضي.
10- بي توجهي معلمان به راههاي شكوفا سازي خلاقيت هاي كودكان ابتدايي.
11- بي توجهي به علايق و انگيزه ها و توان فكري دانش آموزان به هنگام تدريس درس رياضي.
12- بي سوادي و كم سوادي برخي از اوليا در نرسيدن به تكاليف و تمرينات درس رياضي.
برچسب ها:
علل ضعف دانش آموزان درس رياضي