قواعد عربي سال دوم راهنمايي
«صيغه» چيست؟
كلمه براي آن كه معني هاي گوناگون برساند، شكلهاي مختلفي مي پذيرد كه به هر يك از اين شكلها، صيغه گويند. مانند: كَسَبا مثني مذكر غائب
«غائب» كيست؟
به كسي يا كساني كه درباره آنها صحبت مي شود، غائب گويند.
مانند: هُوَ طالِبٌ يعني او دانش آموز است.
در عربي غائب 6 صيغه دارد كه 3 صيغه مذكر و 3 صيغه مؤنث است.
«مخاطب» كيست؟
به كسي يا كساني كه با آنها صحبت مي شود، مخاطب يا حاضر گويند.
مانند: أنْتَ طالِبٌ يعني تو دانش آموز هستي
مخاطب هم مثل غائب 6 صيغه دارد كه 3 صيغه مذكر و 3 صيغه مؤنث است.
«متكلّم» كيست؟
به كسي يا كساني كه در حال سخن گفتن هستند متكلّم گويند و بر 2 نوع است:
1-متكلّم وحده 2-متكلّم مع الغير
«متكلّم وحده» كيست؟
به يك نفر گوينده كه در حال سخن گفتن است، متكلّم وحده گويند.
مانند: أنَا طالِبٌ، أنَا طالِبَةٌ يعني من دانش آموز هستم
«متكلّم مع الغير» كيست؟
به چند نفر گوينده كه در حال سخن گفتن هستند، متكلّم مع الغير گويند.
مانند: نَحْنُ مُعَلِّمونَ – نَحْنُ مُعَلِّماتُ يعني ما چند معلم هستيم
توجه: صيغه هاي متكلّم مذكر ومؤنث ندارند.

«فعل» چيست؟
كلمه اي است كه بر انجام گرفتن كاري يا روي دادن حالتي در زمان مشخص دلالت مي كند.
مانند: ذَهَبَ يعني رفت
فعل از نظر زمان عبارت است از : 1- فعل ماضي 2- فعل مضارع
«فعل ماضي» چيست؟
به فعلي مي گويند كه بر انجام گرفتن كاري يا روي دادن حالتي در زمان گذشته دلالت مي كند.
مانند: ذَهَبَ يعني رفت
فعل ماضي داراي 14 صيغه يا شكل است كه 6 صيغه اول، غائب و 6 صيغه دوم، مخاطب يا حاضر و 2 صيغه آخر، متكلّم است.
براي مثال فعل ماضي فَعَلَ را صرف مي كنيم.
«ضمير» چيست؟
ضمير كلمه اي است كه جانشين اسم مي شود و از تكرار آن جلوگيري مي كند.
مانند: هُوَ ذَهَبَ يعني او رفت
«ضمير منفصل» چيست؟
به ضميري مي گويند كه در اول كلمه به صورت جداگانه مي آيد.
مانند: هُوَ ذَهَبَ يعني او رفت
ضمير منفصل بر 2 نوع است: 1- منفصل فاعلي(رفعي ـُــٌ) 2- منفصل مفعولي(نصبي ـَــً ،جرّي ـِــٍ)
«ضمير منفصل فاعلي » چيست؟
به ضميري مي گويند كه در اول كلمه جانشين فاعل مي شود.
مانند: هُوَ ذَهَبَ يعني او رفت
«ضمير منفصل مفعولي(نصبي، جرّي) » چيست؟
اين نوع ضمير نقش مفعولي دارد كه در ترجمه «را» مي گيرد و مفعولي است.
مانند: ايّاكَ نَعْبُدُ يعني تنها تو را مي پرستم (مفعولي(نصبي ـَــً)) ايّاكَ نَسْتَعين يعني ياري را از تو مي خواهيم. (مفعولي)
«ضمير متصل» چيست؟
به ضميري مي گويند كه در آخر كلمه مي آيد و به كلمه قبل از خود مي چسبد.
مانند: ـهُ در كلمه كِتابهُ يعني كتابش
ضمير متصل بر 2 نوع است: 1-متصل فاعلي(رفعي) 2- متصل مفعولي(نصبي،جرّي)
« ضمير متصل فاعلي» چيست؟
به ضمايري مي گويند كه فقط به آخر فعل مي چسبند.
مانند: تَ در فعل كَتَبْتَ يعني نوشتن
«ضمير متصل مفعولي» چيست؟
به ضمايري مي گويند كه به آخر هر سه نوع كلمه (اسم،فعل و حرف) مي چسبند.
مانند: كَ در كلمات مِنْكَ يعني از تو ــ كِتابُكَ يعني كتاب تو ــ أخْرَجَكَ يعني تو را بيرون آورد.
توضيح: ضماير متصل فاعلي همان علامت صيغه يا شناسه يا ضمير بارز هستند كه به آخر فعل (ماضي،مضارع،امر و …) اضافه مي شوند.
توضيح: ضماير متسل مفعولي هر گاه به فعل بچسبند هميشه مفعولند (رفعي) و هرگاه به اسم بچسبند گاهي مفعول و گاهي اضافي اند(نصبي،جرّي) و اگر به حرف بچسبند هميشه اضافي اند(جرّي)
ضماير متصل مفعولي مانند ضماير منفصل، 14 صيغه دارند كه در زير صرف مي كنيم.
خوب است بدانيم كه هر گاه بر اول ضماير متصل مفعولي «ايّا» بياوريم، ضمير منفصل مفعولي ساخته مي شود كه راه شناخت مفعولي يا اضافي بودن آن از روي ترجمه آن است. يعني اگر در ترجمه «را» بيايد، مفعولي (نصبي) است و در غير اين صورت، اضافي(جرّي) است.
مانند: ايّاكَ نَعْبُدُ يعني تنها تو را مي پرستم (مفعولي) ايّاكَ نَسُتَعين يعني ياري را از تو مي خواهيم.(مفعولي)

---

برچسب ها: جزوه قواعد عربي دوره ي راهنمايي