ساختمان تخت جمشید در زمان داریوش اول در حدود 518 ق . م ، آغاز شد. نخست صفه یاتختگاه بلندی را آماده کردند و روی آن تالار آپادانا و پله های اصلی و کاخ تچرا را ساختند . پس از داریوش ، پسرش خشایارشا تالار هدیش را بنا نمود و طرح بنای تلار صد ستون را ریخت . اردشیر اول تالار صد ستون را تمام کرد . اردشیر سوم ساختمان را آغاز کرد که ناتمام ماند . این ساختمانها بر روی پایه هایی ساخته شــده که قسمتـی از آنها صخره های عظیم و یکپارچه بوده و یا آنها را در کوه تراشیده اند .
معماری هخامنشی ، هنری است امتزاجی که از سبک معماریهای بابل و آشور و مصر و شهرهای یونانی آسیای صغیر و قوم اورارتو اقتباس شده و با هنر نمایی و ابتکار روح ایرانی نوع مستقلی را از معماری پدید آورده است . هخامنشیان با ساختن این ابنیة عظیم می خواستند عظمت شاهنشاهی بزرگ خود را به جهانیان نشان دهند.
در اواخر سال 1312 شمسی براثر خاکبرداری در گوشة شمال غربی صفه تخت جمشید قریب چهل هزار لوحه های گلی به شکل و قطع مهرهای نماز بدست آمد . بر روی این الواح کلماتی به خط عیلامی نوشته شده بود . پس از خواندن معلوم شد که این الواح عیلامی اسناد خرج ساختمان قصرهای تخت جمشید می باشد . از میان الواح بعضی به زبان پارسی و خط عیلامی است . از کشف این الواح شهرت نابجایی را که می گفتند قصرهای تخت جمشید مانند اهرام مصر با ظلم و جور و بیگار گرفتن رعایا ساخته شده باطل گشت ، زیرا این اسناد عیلامی حکایت از آن دارد که به تمام کارگران این قصور عالیه اعم از عمله و بنا و نجار و سنگتراش و معمار و مهندس مزد می دادند و هر کدام از این الواح سند هزینة یک یا چند نفر است . کارگرانی که در بنای تخت جمشید دست اندرکار بودند ، از ملتهای مختلف چون ایرانی و بابلی و مصری و یونانی و عیلامی و آشوری تشکیل می شدند که همة آنان رعیت دولت شاهنشاهی ایران بشمار می رفتند . گذشته از مردان ، زنان و دختران نیز به کار گل مشغول بودند . مزدی که به این کارگران می دادند غالباً جنسی بود نه نقدی ، که آنرا با یک واحــد پـول بابلی به نام « شکــل » سنجیده و برابر آن را به جنس پرداخت می کردند .
خزانه
در شرق قسمت اصلي حرمسرا و جنوب كاخ صد ستون، بقاياي ساختمان بزرگي وجود دارد كه خزانه تخت جمشيد را تشكيل مي داد. اين مجموعه مشتمل بر يك سالن 99 ستوني، يك تالار صد ستوني، چندين سالن، اتاق و دو حياط خلوت است. ساختمان هاي خزانه توسط حصار و خياباني عريض از ساير قسمت ها جدا مي شد.
خزانه به فرمان داريوش اول ساخته شد و خشايارشاه اصلاحاتي در آن به عمل آورد. بيشتر ظروف، مجسمه ها و به ويژه هشت لوح سنگي معروف خشايارشاه از اين محل به دست آمده است. بر اساس روايات مورخين يونان باستان، پس از سقوط تخت جمشيد، اسكندر طلا، نقره و اشياي قيمتي خزانه را با سه هزار شتر و بسياري اسب و قاطر به محل ديگري انتقال داد.
كاخ « ج »
در جنوب كاخ آپادانا و شرق كاخ داريوش و غرب كاخ سه دري يا تالار شورا، كاخي روي كوه ساخته شده بود كه امروزه آثار كمتري از آن مانده است.
سه آرامگاه در كوه رحمت، مشرف بر كاخ هاي تخت جمشيد وجود دارد. از اين ميان دو آرامگاه اردشير سوم رو به روي كاخ ها، آرامگاه اردشير دوم در 500 متري جنوب صفه تخت جمشيد و آرامگاه ناتمام داريوش سوم، رو به روي روستاي شمس آباد، در پشت ضلع جنوبي كوه رحمت قرار دارد.
اين آرامگاه ها تقليدي از آرامگاه هخامنشيان در نقش رستم و همه آنها داراي ايواني وسيع، بلند و بدون پلكان است.
« ديدوروس سيسيلي » ، مورخ رومي كه در سال 60 پيش از ميلاد از تخت جمشيد ديدن كرده در مورد اين آرامگاه ها مي نويسد براي بالا رفتن از آنها از دستگاه بالابر استفاده مي كنند.در دهه چهل براي آرامگاه پلكان سنگي درست كردند. وسط ايوان، ورودي آرامگاه قرار دارد. در آرامگاه اردشير دوم، دو قبر كه شايد جاي تابوت پادشاه و ملكه بود و در آرامگاه اردشير سوم، شش قبر، احتمالاً براي خاندان سلطنتي حفر شده است. روي قبرها، سنگ محدبي قرار دارد.
نقش هاي ايوان هاي اين آرامگاه مشابه هستند. در دو طرف درِ آرامگاه ، دو ستون چسبيده به ديوار وجود دارد كه در بالاي آن ها پادشاه بر تخت شاهي نشان داده مي شود. پادشاه يك دست خود را رو به آتش به حال نيايش بلند كرده و در دست ديگر كماني دارد. اورنگ پادشاهي بر روي دست و سر 28 نماينده ملل تابعه قرار دارد.
برچسب ها:
پاورپوینت بنای تخت جمشید بررسی معماری بنای تخت جمشید بنای تخت جمشید