«و هو الذی جعلکم خلائف الارض» آیه 165 سوره انعام
قرآن مکرراً انسان را به عنوان خلیفه و نماینده خدا روی زمین معرفی می‌کند. این تعبیر ضمن روشن ساختن مقام بشر، این حقیقت را بیان می‌کند که اموال، ثروت‌ها، استعدادها و تمامی مواهبی که خدا به انسان داده در حقیقت مالک اصلیش او است و انسان تنها نماینده و مجاز و مأذون از طرف او می‌باشد، بدیهی است که هر نماینده‌ای در تصرفات خود استقلال ندارد بلکه باید تصرفاتش در حدود اجازه و اذن صاحب اصلی باشد.
در آیه 10 سوره اعراف خداوند می‌فرماید «ما مالکیت و حکومت و تسلط شما را بر زمین مقرر داشتیم و انواع وسائل زندگی را برای شما در آن قرار دادیم اما با این حال کمتر شکر این همه نعمت و موهبت را به جای می‌آورید.»
این آیه مانند بعضی دیگر از آیات قرآن پس از ذکر نعمت‌های پروردگار مردم را به شکرگزاری دعوت می‌کند و ناسپاسی آن‌ها را نکوهش می‌کند.
در مورد انسان تعبیرات مختلفی در قرآن آمده است. در آیات زیادی از او به بشر تعبیر شده، در آیات فراوانی به انسان و در آیاتی نیز به عنوان بنی‌آدم.
و عجیب این که در بسیاری از آیاتی که از او به انسان تعبیر شده، صفات نکوهیدی و مذمومی برای او ذکر گردیده است مثلاً
1 در آیاتی انسان به عنوان موجود فراموش کار و حق ناشناس معرفی شده است. مَرَّ کَأَن لَم یَدعُنا (یونس، آیه12)
2 در جایی دیگر به عنوان موجود ضعیف. خُلق الانسانُ ضَعیفا (نساء، آیه28)
3 در جایی به عنوان انسان بخیل. و کان الانسانُ قَتورا (اسراء، آیه100)
4 در جایی به عنوان انسانی عجول. و کان الانسانُ عجولا (اسراء، آیه11)
به این ترتیب می‌بینیم انسان در قرآن به عنوان موجودی که دارای جنبه‌های منفی فراوان و نقطه‌های ضعف متعددی است معرفی شده است.
آیا این همان انسان است که خدا او را در احسن تقویم و بهترین ساختمان آفریده است؟ «لقد خَلَقنا الانسانَ فی اَحسَنِ تقویم» (تین، آیه4)
آینده تاریک گاهی اضطراب و نگرانی به خاطر آینده تاریک و مبهمی است که در برابر فکر انسان خودنمایی می‌کند، احتمال زوال نعمت‌ها، گرفتاری در چنگال دشمن، ضعف و بیماری، ناتوانی، همه این‌ها انسان را رنج می‌دهد اما ایمان به خدا می‌تواند این گونه نگرانی‌ها را از میان ببرد و به او آرامش دهد.
2 گذشته تاریک گاه گذشته تاریک زندگی فکر انسان را به خود مشغول می‌دارد و همواره او را نگران می‌سازد، نگرانی از گناهانی که انجام داده، از لغزش‌ها، کوتاهی‌ها، اما با توجه به این که خداوند غفار و توبه‌پذیر و رحیم و غفور است به او آرامش می‌دهد.
3 ضعف در برابر عوامل طبیعی.
4 احساس پوچی گاهی نگرانی و اضطراب احساس پوچی و بی‌هدفی در زندگی است ولی کسی که به خدا ایمان دارد مسیر تکاملی زندگی را به عنوان یک هدف بزرگ پذیرفته است
برچسب ها:
پاورپوینت انسان‌شناسی بررسی انسان‌شناسی دیدگاه قرآن کریم