موضوع : سیاست داخلی امیر کبیر در دوران صدارت

توضیح:  این فایل به صورت ورد و آماده ی پرینت می باشد

سياست داخلي اميركبير: 

مشكلات دوران صدارت امير كبير: 

امير كبير وارث وضعي كاملاً نامساعد ومملو از مشكلات وموانع براي خدمت و كار بود. او زماني براي صدارت برگزيده شد كه همه چيز همه جاي مملكت را فساد وتباهي فرا گرفته و كشور به طرف سقوط و نيستي پيش مي‌رفت. كادرهئيت حاكم بصورت غير قابل اصلاحي در فساد و نكبت غوطه ور بود . ابزار ماشين اداره مملكت رنگ زده و كار درستي از پيش نمي برد . 

شمال و جنوب كشور مثل موم دردست انگليس و روس بود. دربار كه مركز و مرجع تمام قدرت ها بود مانند آلت بي اراده‌اي در دست بيگانگان بود. ارتش كه مي بايست مدافع ملت باشد بصورت سازماني در جهت سركوبي و ناراحت كردن مردم در آمده بود ودر مقابل حملات بيگانگان و دشمنان تاب و توان و مقاومت نداشت. نيروي دريايي كه در آن زمان نقش حياتي را در كشور مي توانست داشته باشد در ايران اصلاً وجود نداشت طبق قرار داد تركمانچاي ايران از داشتن نيروي دريايي ممنوع بود صنعت به صورت موجود در كشورهاي پيشرفته آن روز در ايران اصلاً به چشم نمي خورد و صنايع دستي مختصري كه از قديم در زندگي طبقه متوسط كشور حيات ووسيله امرار معاش بود. 

كشاورزي و دامداري به همان وضع قرون وسطي باقي مانده بود و بهره برداري از معادن و ذخاير و ثروتهاي خدادادي كشور به فكر كسي راه نيافته بود و اگر كسي به فكرش مي افتاد با توجه به وضعزمامداران كار شكي هاي يغماگران خارجي خيالي خام پيش نبود. 

علم وادب : 

هنر و علوم تازه اي كه در غرب رواج پيدا كرده بود و تا آن روز در اروپا قدمهاي بلندي به طرف تكامل وترقيبرداشته شده بود در اثر ارتباط و رفت و آمد اين پيشرفتها از نظر سردمداران ايراني پوشيده نبود. اما در ايران كفر به شمار مي رفت و اقدامي براي اقتباس آن شرقي به چشم نمي خورد. 

اما به جاي آب بازار رشوه و دزدي و تجاوز و تعدي وزورگويي هرچه بخواهيدرواج داشت تملق وچابلوسي وخودستايي رواج كامل داشت. 

اصلاح مملكت نياز به مبارزه در دو جناح داخلي وخارجي داشت و مشكل اينبود كه چون فساد و نابساماني به نفع دشمنان خارجيو عمال داخلي آنها بود و هر دو دسته براي حفظ منافع خود احتياج به فساد ناشي از دسته ديگري داشت هركس به فكر اصلاح در يكي از دوجناح مي افتاد دشمن مشترك هر دو جناح كه مكمل هم بودند به حساب مي‌آمد . روي اين اصل امير كبير كه قهرمان اصلاحات بود نمي توانست نيروهاي خود را براي اصلاح جناح داخل، يا خارج متمركز كند و پس از فراغ كار به اصلاح ديگري برود بلكه ناچار ي بايست اين دو جناح را با هم در عرض هم مورد اصلاح قرار دهد. 

امير كبير راهي غير از اين نداشت كه براي ريشه كن كردن فساد يك رفرم واقعي در جميع شئون كشور، شروع كند و براي انداختن ملك و ملت در راه ترقي و تكامل نيافته همه چيز را تغيير دهد. 

اصلاحات داخلي : 

امير كبير براي رهايي كشور اصلاحات داخلي كشور از چنگال استعمارگران دست به مبارزاتي زد كه قسمتي از اين مبارزات مستقيم و قسمتي غير مستقيم انجام گرفت مبارزات غير مستقيم همان اصلاحات داخلي است زيرا راه و رسم استعمار براي بهره برداري بهتر و بيشتر اين است كه قبل از هر چيز دستگاه رهبري كشور را به فساد بكشد و با ايجاد فساد بسياري شئون حياتي كشور زمينه را براي غارت و ثروت مهيا سازد استعمار گران به خوبي مي دانسته كه اگر كادر رهبري مملكتي صحيح وسالم باشد خواهي نخواهي روابط خارجي آن كشور را به نفع ملت و مملكت تنظيم مي كنند و اجاز هغارت و چپاول به دزدان خارجي رانمي دهند . بنابراين استعمار قبل از هر چيز فساد عميق داخلي را همراه دارد. و روي همين حساب شرط اول نجات يك ملت و دولت از چنگال گرگ استعمارگر اصلاح داخلي آن وبه آماده كردن شرايط واستقلال و اتكاء به نفس است . اگر امير كبير مي خواست بدون دست زدن به قواره سر تا پا غلط ونامناسب كشور به جنگ استعمار برود. در قدم اول همين كساني كه بايستي به كمك آنها استعمار را نابود كند خودش را از پا در مي آوردند پس از اصلاحات داخلي بطور غير مستقيم مبارزه با استعمار وكوشش براي طرد استعمار است و قهراً با كارشكني هاي استعمارگران مواجه خواهد شد . گرچه تمام رشته هاي اصلاحات داخلي بي ارتباط با مبارزه با استعمار نيست. 

تمركز قدرت يا مبارزه با ملوك الطوايفي : 

يكي ديگر از كارهاي امير كبير تمركز قدرت يا مبارزه با ملوك الطوايفي بود. چون يكي از حربه هاي استعمارگران بوجود آوردن ملوك الطوايفي در كشور وتضعيف قدرت حكومت مركزي بود. كه به اين ترتيب به راحتي مي توانستند رؤساي ايلات و عشاير وسران ايالات و ولايات را فريب دهند و آنها را به جان دولت مركز بيدارند. كه در اين راه اگر توفيق يارشان بود كشور را تجزيه مي كردند. به چند كشور كوچك وضعيف و قدرتي را به چند قدرت جزء و دست نشانده منحل كنند. همانطور كه در مورد امپراطوري عظيم عثماني كردند كه نهايت موفقيت برايشان محسوب است. چون در اين صورت رهبران كشورهاي كوچك جديد الولاده از اول بصوري غير متصل و متكي به همان دولت استعمارگر تفرقه جو به وجود مي آيد و دانسته يا ندانسته ، شاهرگ هاي اساسي حكومت نو ي خود را به اختيار پدر نامشروع خود مي سپارند و اگر تا اين درجه موفق نمي شدند لااقل قدرت مركزي را ضعيف و كشور را گرفتار كشمكش و نزاع داخلي كرده و در حالي كه نيروهاي مملكت در راه نابود كردن يكديگر به جان هم افتاده و يكديگر را خنثي يا نابود مي كردند. اين دزدهاي ماهر كه شاه چنين بازار آشفته اي ايجاد كرده بودند با چراغهاي متعدد كه همان جاسوسان داخلي وراهنمايان خودمان هستند و با حوصله وصبر ، گرانبها ترين وارزنده ترين منابع هستي ملت را به يغما مي برند. 

 

تابلويي از وضع كشور: 

امير كبير وقتي زمام امور را به دست گرفت كه كشور ايران، گرچه به جز در چند مورد از قبيل بلوچستان وافغانستان و تركمستان به مرتبه تجزيه نرسيده بود ولي مرحله ايجاد اختلافات داخلي و كشاكشي ميان قدرتهاي محلي بحد اعلي رسيده بود. كشور ايران بعد از مرگ محمد شاه دچار همين سيه روزي شده بود. زيرا انگليسها براي رسيدن به اهداف شوم خود كه شايد تجزيه كشور و تشكيل چند كشور كوچك در جنوب وشرق براي حفاظت هندوستان بود از مدتها قبل در اين مناطق افرادي را خريده وبراي گل‌آلود كردن آب وگرفتن ماهي آنها را در آستين داشتيد. به محض اينكه محمد شاه از ميان رفت ، فتنه آشوب سراسري مملكت را گرفت . در مركز دارو دسته آصف الدوله و جمعيت آذربايجانيها به رهبري صدر الممالك و جمعيت طرفدار حاج ميرزا آقاسي وجناح هاي ديگر براي كسب قدرت در دربار شاه به جان هم افتادند. در غرب: مردم كرمانشاه عليه محبعلي خان ما گوئي حاكم آن شهر شوريدند و خان حاكم با عده معدودي به طرف آذربايجان به منظور پناه بردن به شاه فرار كرد. 

اهالي بروجرد كه از سمتهاي شبيه خان ماكوئي حا كم شهر جانشاه به لب آمده بود .با دريافت خبر مرگ محمد شاه مثل يك منبع گاز كه آزاد شود، منفجر شدهوسراسر بروجرد را زير شورش و انقلاب گرفتند . جمشيد خان نالايق و عياش با تن لخت وعريان وبا لباس درويش خود را به تهران رسانيد. 

فهرست مطالب

موضوع 

صفحه سياست داخلي امير كبير1

مشكلات دوران صدارت امير كبير 2 

اصلاحات داخلي 3

تمركز قدرت يا مبارزه باملوك الطوايفي 4

تابلويي از وضع كشور 5

درغرب5

درجنوب6

دركرمان7

درشرق وشمال 7

درزنجان 8

خلاصه 8

تجديد آرامش 9

ازدواج با خواهر شاه 12

شورش سربازان 12

نيروي محافظت امير را نجات داد 13

تنظيم بودجه يا مبارزه با استعمار اقتصادي: 14

وضع ماليات قبل ازامير 16

تحصيل حقوق دولت بر اساس عدالت 18

جلوگيري از حيف وميل بودجه 19

تشويق صنعت وتكثير ثروت: 21

اقتباس از صنعت غرب21

كارخانه هاي احداث شده 22

حمايت از صنايع دستي 22

معادن 25

كشاورزي 28

تقويت بنيه دفاعي: 30

نقش قدرت 30

سلاح روز 31

مخالفت استعمارگران با ايجاد قدرت 32

نمونه ي ديگر 33

امير كبير و ارتش 36

نيروي دريائي 38

نهضت فكري وعلمي 40

شعار استعمار 40

مدرسه دارالفنون 43

كارشكني ها ي استعمار 46

شير بي دم وسرو اشكم 48

امير كبير ومذهب 50

عبادت امير كبير 54

مبارزه با خرافات55

بناهاي مذهبي ورد مظالم 55

مشروبات الكي 56

شكستن بستها 56

شئون روحانيت 60

قضاوت 63

چند انتقاد 64

اصلاحات داخلي ديگر67

سوال وجواب 68

در خاتمه 68