موضوع : چاقی و اضافه وزن و بررسی رابطه بین درصد چربی با میزان فعالیت بدن

توضیح: این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد

مقدمه و بيان مسأله
بيش از 2000 سال است كه اطلاعات پزشكي اثرات اضافه وزن را روي بيماري ها و مرگ و مير نشان داده است. در آن زمان بقراط تشخيص داد كه مرگ ناگهاني در ميان افرادي كه بطور طبيعي چاق هستند نسبت به افراد لاغر بيشتر رايج است و اين موضوع در عرض 50 سال گذشته بسيار مورد بحث بوده است. (8)
در سالهاي اخير درك اهميت توزيع چربي، به ويژه چربي شكمي به عنوان عامل خطرزا براي بسياري از بيماري ها و مرگ و مير ناشي از آنها مورد توجه پژوهشگران بوده است. يافته هاي پژوهشي نشان مي‎دهد كه چربي درون شكمي يا احشايي، بيش از چربي زيرپوستي مسئول افزايش خطر بيماري هاست. (4)
با توجه به اينكه بيماران داراي اضافه وزن در معرض خطرات بيشمار ناتواني هاي پزشكي، اجتماعي و رواني قرار دارند، كم تحركي و چاقي به عنوان يكي از مهمترين نگراني هاي بهداشت و تندرستي در همه كشورهاي دنيا در نظر گرفته مي‎شود و با توجه به اينكه در مورد چاقي، توزيع چربي موضعي نقش مهمي را در خطر مرگ بازي مي‌كند(4)، براي اولين بار در شروع قرن بيستم به اين مطلب اشاره شد. اما به اين موضوع اهميتي داده نشد تا اينكه پس از جنگ جهاني دوم، نتايج مطالعات نشان دادند كه افراد چاق با توزيع چربي بدن آندروئيد يا مردانه نسبت به افراد با چاقي ژينوئيد يا زنانه در معرض خطر زيادتري براي ابتلا به ديابت و بيماريهاي قلبي بودند. بهرحال، بررسي كلينيكي و همه گير شناسي در سال 1980 بود كه دنيا را به وجود ارتباط بين توزيع چربي بدن و خطر مرگ و مير زياد متقاعد كرد و همچنين پژوهشگران به وجود رابطه بين فعاليت هاي جسماني و بيماري هاي مختلف از جمله بيماري هاي قلبي عروقي پي بردند. البرايت و يولاك اظهار مي دارند، كم تحركي دليل افزايش جمعيت مبتلا به بيماري هاي قلبي- عروقي است و اجراي فعاليت هاي منظم و مستمر جسماني مي‎تواند از توسعه بيماري هاي قلبي عروقي جلوگيري كند (7) چاقي شكمي با خطر بالاي پرفشار خوني، بيماري قلبي و عروقي، افزايش انسلين خون، ديابت، بيماري كيسه صفرا، سكته مغزي و سرطان سينه و رحم همراه است.(4)
بنابراين با توجه به ارتباط ميزان فعاليت بدني و ميزان چربي و چگونگي توزيع آن در قسمتهاي مختلف بدن با اختلالات تندرستي، بي دليل نيست كه اندازه گيري فعاليت بدني، تركيب بدني و نحوه توزيع چربي در بدن مورد توجه بسياري از پزشكان، متخصصين بهداشت و متخصصين ورزشي قرار گرفته است. درصد چربي بدن براي برآورد سطح چاقي دقيق تر است. اما اندازه گيري دقيق آن به تكنيكهاي ويژه اي مانند وزن كشي در زير آب ، امپدانس الكتريكي  يا رقيق سازي ايزوتوپي  نياز دارد كه اين تكنيكها معمولاً در مكانها و محيط هاي پزشكي، بهداشتي و ورزشي در دسترس نيستند. به همين دليل غير از ارزيابي دقيق درصد چربي بدن، مهمترين شاخص هاي تركيب بدني كه در ارتباط با تندرستي مورد ارزيابي قرار گرفته اند، شاخص توده بدني (BMI)، ضخامت چربي زير پوستي، نسبت دور كمر به دور لگن (WHR) بوده اند. با توجه به اينكه يكي از ساده ترين روشهاي ارزيابي توزيع چربي در بدن استفاده از (WHR) است، از آن براي تعيين خطر بيماريهاي قلبي- عروقي استفاده مي‎شود. كچ، مك آردل (1993) در كتاب فيزيولوژي ورزش اشاره مي‌كنند كه اگر (WHR) در مردان فراتر از 9/0 باشد نشانگر افزايش خطر مرگ ناشي از بيماري هاي قلبي- عروقي و ساير بيماريها مانند ديابت، بالا بودن تري گليسيريد و پرفشار خوني است. (17)
با توجه به خطرات ناشي از ناهنجاريهاي تركيب بدني در تندرستي افراد و به طور كلي جامعه، مسأله اي كه در اين تحقيق مطرح است اطلاع از ميزان ارتباط بين مهمترين متغيرهاي تركيب بدني يعني (BMI) ، (WHR) ، درصد چربي بدن با عوامل خطرزاي قلبي- عروقي شامل قند خون ناشتا،‌ كلسترول تام، تري گليسيريد، ليپوپروتئين پرچگالي، ليپوپروتئين كم چگالي و نسبت ليپو پروتئين كم چگالي به ليپو پروتئين پرچگالي (عامل خطر) و همچنين ارتباط آنها با ميزان فعاليت بدني در بخشي از جامعه ايران مورد نظر است. با توجه به اينكه در سالهاي اخير با تحقيقات انجام گرفته در جوامع خارجي مشخص شده است كه شاخص نسبت دور كمر به دور لگن (WHR) پيشگوي قوي براي بيماري هاي قلبي- عروقي است. (6) آگاهي از اين شاخص در جامعه ما مي‎تواند نقش مؤثري در تعيين احتمال بروز بيماري هاي قلبي- عروقي در بين مردان و زنان ايران داشته باشد. بنابراين سؤالات اصلي تحقيق عبارتند از:
آيا بين افراد فعال و غيرفعال از نظر عوامل خطرزاي قلبي- عروقي تفاوتي وجود دارد؟
آيا بين شاخص هاي پيكرسنجي و عوامل خطرزاي قلبي- عروقي رابطه اي وجود دارد؟
آيا بين افراد فعال و غيرفعال از نظر ميزان شاخص هاي پيكرسنجي تفاوتي وجود دارد؟
2- اهميت و ضرورت تحقيق
چاقي يكي از شايع ترين مشكلات پزشكي انسان در دوران كنوني است كه از آن به عنوان يكي از عوامل خطرزا براي بسياري از بيماريها ياد مي‎شود. چاقي زمينه ساز بسياري از مرگ و ميرها بوده. و هر ساله هزينه هاي اجتماعي و مالي هنگفتي را بر جوامع بشر تحميل مي‌كند. بنابراين تعيين مرز دقيقي براي چاقي در هر جامعه و تعيين ارتباط آن با عوامل تهديد كننده سلامتي مي‎تواند نقش مهمي در كاستن مرگ و مير ناشي از بيماريهاي مرتبط با چاقي از يك سو، كاهش هزينه هاي اجتماعي و مالي از سوي ديگر داشته باشد. لذا پيشگيري از عوارض چاقي به ويژه عوارض قلبي- عروقي ضروري است و كنترل چاقي، ليپيدهاي خون و فشار خون از اهميت خاصي برخوردار است.
واضح است كه پيشگيري ارزان تر و مفيدتر از درمان است و به لحاظ اجتماعي و اقتصادي هم مقرون به صرفه و مفيد مي باشد، زيرا با كاستن از عوارض بيماريها از هزينه هاي غيرضروري و اتلاف وقت جلوگيري به عمل خواهد آمد و از اين طريق از سنگيني بار تحميل شده بر اقتصاد جامعه نيز كاسته خواهد شد (7).
با توجه به نقش مثبت و پيشگيرانه فعاليت هاي جسماني از بعضي بيماري ها و اهميت سلامتي اعضاي جامعه تعيين ميزان رابطه بين فعاليت هاي جسماني و برخي عامل هاي خطرساز قلبي- عروقي ضرورتي براي انجام اين تحقيق است.
كمبود اطلاعات در زمينه ميزان ارتباط درصد چربي بدن، شاخص توده بدني و نسبت دور كمر به دور باسن در كشور ضرورت ديگري را براي انجام اين پژوهش نمودار مي سازد. و همچنين با توجه به سادگي اندازه گيري مربوط به اين شاخص ها و پايين بودن هزينه آنها در مقابل آزمايش هاي مختلف پزشكي در صورت وجود ارتباط با عوامل خطرزا در جامعه مورد تحقيق با داشتن نورم و با يك اندازه گيري ساده مي‎توان احتمال بروز بيماري هاي قلبي- عروقي را در افراد معلوم كرد. و همچنين ابزار مؤثري در پيشگيري از آن بيماري ها و نيز ساير بيماري هاي ناشي از چاقي باشد.
3- اهداف پژوهشي
3-1- هدف كلي
هدف كلي پژوهش حاضر بررسي رابطه بين (WHR) ، (BMI) و درصد چربي بدن با ميزان فعاليت بدني و عوامل خطرزاي قلبي- عروقي در جامعه مردان 30 سال به بالاي قزوين است.
3-2- اهداف اختصاصي
فهرست مطالب
مقدمه و بيان مسأله    1
2- اهميت و ضرورت تحقيق    4
3- اهداف پژوهشي    5
3-1- هدف كلي    5
3-2- اهداف اختصاصي    5
4- فرضيه هاي تحقيق    5
5- پيشينه تحقيق    6
تحقيقات انجام شده در داخل از كشور    8
تحقيقات انجام شده در خارج از كشور    10
6- جامع آماري    11
7- نمونه آماري    11
8- ابزار جمع آوري اطلاعات    12
9- روش اجزاي تحقيق    12
روش آماري    12
روش كار    12
10- محدوديت هاي تحت كنترل تحقيق    13
10-1- محدوديت هاي تحت كنترل تحقيق    13
10-2- محدوديت هاي خارج از كنترل تحقيق    13
11- تعريف عملياتي واژه ها و اصطلاحات    14
منابع و مآخذ    18